Blisko 4,5 proc. mniej metanu niż rok wcześniej wydzieliło się w ub.r. przy eksploatacji węgla kamiennego. W instalacje odmetanowania ujęto prawie 11 proc. mniej gazu niż rok wcześniej. Zmniejszyła się efektywność odmetanowania, wzrósł natomiast wskaźnik zagospodarowana ujętego gazu - wynika z danych WUG.
W wyniku działalności górniczej w ub.r. do atmosfery wyemitowano ok. 572,8 mln m sześc. metanu - gazu, którego potencjał cieplarniany jest ok. 28-krotnie większy od dwutlenku węgla. Do atmosfery metan trafia szybami wentylacyjnymi, emitowana jest również niewykorzystana gospodarczo część gazu ze stacji odmetanowania.
Metan to bezwonny gaz towarzyszący złożom węgla kamiennego. Ponad dwie trzecie tego surowca wydobywanego w Polsce pochodzi z pokładów metanowych - w latach 2019-2021 co roku przy eksploatacji węgla wydzielało się przeszło 800 mln m sześc. tego gazu; w roku 2021 było to 815,3 mln m sześc., zaś w roku 2022 - jak wynika z najnowszego raportu nadzoru górniczego - 778,9 mln m sześc. (spadek o prawie 4,5 proc.).
Dane dotyczące metanowości polskich kopalń węgla kamiennego, a także informacje dotyczące efektywności zagospodarowania metanu, znalazły się w raporcie Wyższego Urzędu Górniczego (WUG) w Katowicach, poświęconym ocenie stanu bezpieczeństwa pracy, ratownictwa górniczego oraz bezpieczeństwa powszechnego w związku z działalnością górniczo-geologiczną w ub.r.
Spadek ilości wydzielanego przy eksploatacji metanu w części jest efektem zmniejszenia wielkości wydobycia węgla, które w ub.r. spadło z 55 mln t w roku 2021 do 52,8 mln t w ubiegłym.
Ponad jedna trzecia wydzielającego się w kopalniach metanu jest ujmowana w specjalne instalacje, a pozostała trafia do atmosfery. W minionym roku w ramach odmetanowania ujęto 303,5 mln m sześc. gazu, wobec 340,9 mln m sześc. rok wcześniej. Efektywność odmetanowania wyniosła 38,9 proc., wobec 41,8 proc. w roku 2021.
Choć ilość zagospodarowanego metanu zmniejszyła się prawie o 3,8 proc. (z 214,2 mln m sześc. do 206,1 mln m sześc.), to efektywność wykorzystania ujętego gazu - głównie do celów energetycznych, czyli produkcji ciepła, prądu i chłodu - wzrosła. Średnia efektywność zagospodarowania ujętego metanu w 2022 r. wyniosła 67,9 proc., co oznacza zauważalny wzrost w stosunku do roku 2021, kiedy było to 62,8 proc. - poinformował Wyższy Urząd Górniczy.
Z pokładów metanowych pochodzą cztery na pięć ton wydobytego w Polsce węgla. Na każdą z nich przypada średnio o ponad połowę więcej tego gazu niż przed kilkunastu laty. Około połowa wydobycia pochodzi z miejsc zaliczanych do czwartej, najwyższej kategorii zagrożenia metanowego.
Jak wynika z danych WUG, w ub.r. średnio w ciągu minuty wydzielało się 1482 m sześc. metanu. W latach 2018-2022 ilość wydzielonego gazu w przeliczeniu na tonę wydobytego węgla (tzw. metanowość względna) oscylowała między 13 a 15 m sześc. na każdą tonę; w samym ub.r. było to 14,8 m sześc. na jedną tonę.
Metan należy do częstszych przyczyn górniczych wypadków. W latach 2018-2022 miało miejsce 14 zdarzeń związanych z zapaleniem metanu, z których jedno zainicjowało wybuch metanu. W kopalni Pniówek w kwietniu ub. roku wybuchy metanu spowodowały śmierć 16 górników i ratowników górniczych. Ciała siedmiu z nich wciąż znajdują się pod ziemią - formalnie są oni uznani za zaginionych.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
