Propozycja powołania zespołu, którego celem będzie opracowanie programu badawczego na rzecz poprawy bezpieczeństwa w kopalniach, to jeden z efektów spotkania, które w poniedziałek, 17 kwietnia, odbyło się w Instytucie Techniki Górniczej KOMAG w Gliwicach.
Z taką inicjatywą wystąpił wiceminister aktywów państwowych Piotr Pyzik, który przyznał, że w zakresie bezpieczeństwa w górnictwie „trzeba podejmować szybkie działania, które przełożą się na racjonalne rozwiązania”.
Przedstawiciel MAP zaproponował, aby na czele zespołu stanął prezes Wyższego Urzędu Górniczego Adam Mirek. Szef nadzoru górniczego ma koordynować prace gremium oraz określić listę potencjalnych problemów, którymi należy się zająć.
W czasie spotkania, w którym uczestniczyli szefowie WUG, menadżerowie spółek węglowych, przedstawiciele instytutów naukowych i uczelni oraz służb bhp, wielokrotnie przywoływano wydarzenia sprzed roku. To 20 i 23 kwietnia 2022 r. w kopalniach Pniówek oraz ruchu Zofiówka kopalni Borynia-Zofiówka doszło do katastrof, w których życie straciło 19 osób, a 7 jest zaginionych. O tych zdarzeniach wspomnieli m.in. wiceminister Pyzik oraz prowadzący spotkanie szef ITG KOMAG dr hab. inż. Dariusz Prostański.
Warto tu przypomnieć, że wciąż trwają prace komisji, która zajmuje się katastrofą w Pniówku. Jej ostatnie posiedzenie odbyło się pod koniec marca, a kolejne planowane jest po koniec czerwca. Jej szef wiceprezes WUG Krzysztof Król przyznał, że być może w kopalni należącej do Jastrzębskiej Spółki Węglowej doszło nie tylko do wybuchów metanu, ale także do wybuchu pyłu węglowego.
- Pracuję w górnictwie już 42 lata i takiej sytuacji, jak ta z zeszłego roku, kiedy miały miejsce te dwie katastrofy w tak krótkim czasie, jeszcze nie przeżyłem - nawiązał do wypowiedzi swojego zastępcy prezes Mirek. Dodał, że w Zofiówce wystąpiło tzw. zjawisko geogazodynamiczne i że badania prowadzone przez Państwowy Instytut Geologiczny pokazały, że od głębokości 600 m rośnie nasycenie metanem zarówno pokładów węgla, jak i skał otaczających.
- Nie możemy przejść bez refleksji nad tym, co się dzieje w górnictwie. Przez ostatnie lata działo się dobrze, bo wypadkowość spadała – wspomniał szef nadzoru górniczego, który odniósł się do projektów związanych z podniesieniem bezpieczeństwa w zakładach górniczych, które były realizowane w latach 2013-2015 ze środków pochodzących z NCBR. Tu także zaapelował o to, aby nadzór górniczy miał większe możliwości w zakresie finansowania takich badań i inicjatyw.
O tym, jakie przedsięwzięcia były realizowane w ramach projektu badawczego „Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach”, opowiedział wicedyrektor Departamentu Górnictwa WUG Dariusz Katan. Podał, że w sumie było to 12 zadań, z których pierwsze zostało zakończone w 2012 r., a ostatnie w 2017 r. Dotyczyły one m.in.: opracowania nowej kategoryzacji zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych wraz z jej doświadczalną weryfikacją, poprawy efektywności odmetanowania górotworu w warunkach dużej koncentracji wydobycia w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny, opracowania zasad zatrudniania pracowników w warunkach zagrożenia klimatycznego w podziemnych zakładach górniczych, opracowanie funkcjonalnego systemu bezprzewodowej łączności ratowniczej z możliwością stosowania w wyrobiskach zagrożonych wybuchem metanu i/lub pyłu węglowego czy opracowanie odzieży ochronnej dla ratowników górniczych.
W realizację tych zadań były zaangażowane jako liderzy konsorcjów m.in.: Główny Instytut Górnictwa, Akademia Górniczo-Hutnicza, Politechnika Śląska, ITG EMAG, Politechnika Wrocławska, CIOP-PIB i Instytut Mechaniki Górotworu PAN.
- Jak widać, liderami tych projektów były znane firmy. To potwierdza, że były to zadania trudne, które wymagały najlepszych specjalistów. Część z tych rzeczy udało się zrealizować oraz wdrożyć. Myślę, że to wpłynęło na poprawę bezpieczeństwa w górnictwie - ocenił prezes Mirek.
Projekty te były realizowane w okresie, gdy na czele WUG stał Piotr Litwa, który był obecny na poniedziałkowym spotkaniu. Na prośbę prezesa Mirka opowiedział, jak wyglądała praca nad realizacją tego przedsięwzięcia.
- Te wnioski były opracowywane we współpracy z przedsiębiorcami i z nimi były realizowane. Istotny jest tu sposób wdrażania. Nie wszystko da się bowiem przełożyć na przepisy górnicze, niektóre rzeczy trzeba przełożyć w oparciu o sztukę górniczą czy dobre praktyki – opowiadał Piotr Litwa.
Dodał, że przed podjęciem prac należy się zastanowić, czy będzie odbiorca tego rozwiązania.
- Przy dobrej woli wszystkich zainteresowanych stron jesteśmy w stanie wypracować kolejne takie propozycje. Nie możemy sobie powiedzieć, że po jednym takim przedsięwzięciu możemy spać spokojnie – ocenił b. szef nadzoru górniczego, który zasygnalizował, że pojawiają się nowe problemy i tematy związane np. z zagrożeniem wodnym oraz z terenami po eksploatacji górniczej. W tym drugim temacie zwrócił uwagę na Trzebinię i problem zapadlisk.
- Najważniejsze jest to, żebyśmy nie zaczynali wszystkiego od nowa. Żebyśmy szli do przodu mając w pamięci to, co zostało już zrobione. Żebyśmy nie rozwiązywali problemów już rozwiązanych. Musimy korzystać z dostępnych zasobów – apelował prezes Mirek.
Dyrektor Prostański zwrócił uwagę na fakt, że praktycznie co miesiąc w kopalniach mamy wypadek śmiertelny lub ciężki.
- To oznacza, że są sprawy, którymi trzeba się zająć. Najwięcej tych zdarzeń mamy w transporcie i na skutek obwałów – stwierdził.
W czasie spotkania przedstawiciele WUG skupili się także na przyczynach i okolicznościach katastrof sprzed roku. Dyrektor Departamentu Górnictwa WUG Zbigniew Rawicki, który szefował Komisji zajmującej się Zofiówką, przypomniał o tąpnięciach, które miały miejsce w ruchu Śląsk, ZG Rudna, oraz dwukrotnie właśnie w Zofiówce. Wykazał podobne cechy tych zdarzeń oraz przedstawił wnioski z nich płynące. Pierwszy dotyczy nowej prognostyki związanej z tąpaniami i zagrożeniami sejsmicznymi, a drugi skupia się na zjawisku geogazodynamicznym i związanym z nim poszerzeniem katalogu zagrożeń naturalnych w górnictwie.
Natomiast wiceprezes WUG Krzysztof Król, który szefuje komisji zajmującej się katastrofą w Pniówku, opowiedział, że obecnie w kopalni są prowadzone prace przygotowawcze do drążenia chodnika, który ma poprowadzić do miejsca, gdzie powinni znajdować się zaginieni pracownicy. Dodał, że szef OUG w Rybniku wydał już decyzję ws. drążenia tego wyrobiska. Jak wskazał, powinno być ono gotowe w połowie września.
- Chodzi o to, by było to zrobione bezpiecznie – podkreślił.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
