550 lat temu urodził się Mikołaj Kopernik - urzędnik, dyplomata, ekonomista, a przede wszystkim astronom, który przeszedł do historii nauki jako twórca heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego. W polskim górnictwie węglowym uhonorowany został po II wojnie światowej, stając się patronem dwóch szybów: w Wałbrzychu i Bytomiu. Do dzisiaj przetrwał tylko jeden z nich.
Wałbrzyski szyb Kopernik miał być najnowocześniejszym szybem górniczym w całym zagłębiu. Postanowiono go zgłębić na terenie KWK Victoria, przy ul. Sztygarskiej. Decyzję o realizacji podjęto 26 marca 1980 r., a akt erekcyjny wmurowano 11 kwietnia 1984 r. Miał służyć jako szyb wydobywczy, a przy okazji wentylacyjny. Budowę szybu odwiedził minister górnictwa i energetyki gen. dyw. dr Czesław Piotrowski.
Głębienie szybu odbywało się w latch 1984-1990. Budowę prowadziło PeBeKa Lubin. Wydrążono szyb do głębokości 1166 m, łącząc z poziomami +70, -50, -200, -400, -600. Na każdym z nich wykonano podszybia z odpowiednią infrastrukturą. Nad szybem o średnicy 7,5 m wzniesiona została żelbetowa wieżą wyciągowa, licząca ponad 80 m. Wszystko na nic, gdyż kopalnia Kopernik nie została ukończona. W 1990 r., na kilka miesięcy przed terminem zakończenie prac, podjęta została decyzja o postawieniu w stan likwidacji wałbrzyskiego zagłębia węglowego. Także i nowoczesny szyb Kopernik, z którego na powierzchnię nie wyjechała choćby tona węgla, skazany został na zasypanie i zamknięcie betonowym korkiem. Wieża szybowa została rozkradziona przez złomiarzy. Jeszcze w 1994 r. stał częściowo zniszczony szkielet konstrukcji.
Wcześniej niż w Wałbrzychu, Mikołaj Kopernik stał się patronem jednego z szybów wydobywczych w Bytomiu. W 1945 r. przemianowany został szyb Glückauf, należący do fedrującej od 1928 r. kopalni Beuthengrube. Kopalnię tą Niemcy założyli na północ od przystanku kolejowego Beuthen Stadtwald, noszącego po wojnie nazwę Bytom Północny. Kopalnia powstała tuż przy przebiegającej w tym miejscu w latach 1922-1939 granicy polsko-niemieckiej.
Po drugiej wojnie światowej kopalnia Beuthengrube nazwana została KWK Bytom, później nosiła nazwę KWK Powstańców Ślaskich. Następnie był to Zakład Górniczy Bytom I, a od 2010 r. jest to Zakład Górniczy Eko-Plus. Polska nazwa szybu Kopernik pozostała bez zmian. To szyb wydobywczy, ze stalową wieżą wyciągową.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
