Chocholi taniec wokół umowy społecznej trwa już prawie dwa lata…

- W kontekście tego, jak w ostatnim czasie politycy wypowiadają się na temat górnictwa i Śląska, jesteśmy najzwyczajniej w świecie wkurzeni i swoje niezadowolenie zamierzamy w Warszawie wykrzyczeć - zapowiada w rozmowie z portalem netTG.pl Dominik Kolorz, przewodnicząc śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”. 

- W felietonie opublikowanym na łamach „Tygodnika Śląsko-Dąbrowskiego” napisał pan, że rząd PO-PSL upadł po protestach, które rozpoczęły się na Śląsku i dokładnie taka sama sytuacja może mieć miejsce w przypadku rządu Zjednoczonej Prawicy.
- Tak napisałem, bo tak też może być. My tutaj na Śląsku bardzo wrażliwi jesteśmy, gdy ktoś nie dotrzymuje słowa i zobowiązań. Tak było w 2015 r., gdy rząd premier Ewy Kopacz podpisał z nami porozumienie dotyczące funkcjonowania górnictwa i go nie dotrzymał. W związku z tym wybuchło wiele protestów i Platforma po raz pierwszy od długiego czasu przegrała z kretesem wybory na Śląsku. Myślę, że te wydarzenia były ze sobą powiązane. Teraz sytuacja się powtarza. Patrząc z perspektywy Śląska, tylu pozytywnych dla regionu dokumentów i porozumień dotąd nie było. Problem jednak polega na tym, że zdecydowana większość z nich nie jest dotrzymywana. 

- No tak, chocholi taniec wokół umowy społecznej trwa już prawie dwa lata…
- Tak, i oprócz pewnych uzgodnień wynikających z umowy, a dotyczących odejść na urlopy górnicze i jednorazówki na początku bieżącego roku, wszystkie inne kwestie leżą. Leżą inwestycje, które z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego kraju są najważniejsze, leżą rozmowy z Komisją Europejską, bo tam prócz jednej kurtuazyjnej wizyty nikt nie pojechał. To przeraża, a w kontekście tego, jak w ostatnim czasie politycy wypowiadają się na temat górnictwa i Śląska, jesteśmy najzwyczajniej w świecie wkurzeni i swoje niezadowolenie zamierzamy w Warszawie wykrzyczeć. Nie może być tak, że niezależnie od tego, jaka opcja rządzi, potrzebuje nas raz na cztery lata, a potem nas lekceważy. 

- Myśli pan, że ten protest coś da? Od miesięcy różne grupy zawodowe wyrażają swoje niezadowolenie.
- Nie wiem, czy coś da, wiem natomiast, że tak trzeba zrobić! Jako „Solidarność” nie możemy patrzeć na to, co się dzieje, z zamkniętymi ustami. Nie akceptujemy, że władza nie dotrzymuje swoich zobowiązań. Mimo bardzo trudnej sytuacji związanej z kryzysem energetycznym, który przecież nie zaczął się w momencie ataku Putina na Ukrainę, nie znamy kierunku polityki energetycznej kraju. Jeżeli nadal ma być nastawiona na gaz i OZE, to rzeczywiście jest to chocholi taniec. Nie widać zwrotu ku energetycznej suwerenności i korzystaniu z własnych zasobów, a raczej pogłębia się tendencja, że rządzi kasa i duży biznes.

W mojej ocenie politykę energetyczną Polski kreuje dwóch ludzi, dwóch prezesów dużych spółek. Jeden nazywa się Obajtek, drugi Dąbrowski, a wszyscy politycy wokół nich tańczą. To oczywiście wynika też z tego, że oba koncerny – jak się niedawno dowiedzieliśmy – sponsorują kampanie wyborcze. Sponsorują też niektóre portale i gazety gospodarcze, robiąc ludziom wodę z mózgu i pisząc, że odnawialne źródła energii są najtańsze na świecie. A to przecież jest bzdura, bo każda energia odnawialna jest dotowana z naszych podatków. Mamy już przykłady koncernów energetycznych opartych wyłącznie o farmy wiatrowe, które upadły, bo z biegiem lat dotacje do wiatraków muszą być coraz wyższe. Ludzie jednak wierzą w populistyczne, modne tezy. 

- Panie przewodniczący, oboje wiemy, że energii ze źródeł odnawialnych będzie na rynku coraz więcej. W polskich warunkach chodzi chyba o to, by konwencjonalnym źródłem, które gwarantuje stabilność systemu energetycznego, był rodzimy węgiel.
- To prawda, ale jeszcze jednym zdaniem chciałbym zauważyć jedną specyficzną rzecz, która się nie przebija do opinii publicznej. Otóż produkcja wiatraków, paneli fotowoltaicznych i samochodów elektrycznych dewastuje naszą planetę, choćby w związku z rabunkową eksploatacją pierwiastków ziem rzadkich. Do tego są one wydobywane w skrajnie trudnych, niebezpiecznych warunkach w krajach biednych i niedemokratycznych, często przy braku jakichkolwiek norm bezpieczeństwa. W dodatku do pracy wykorzystywane są dzieci. Gdyby dokładnie przeanalizować wszystkie te czynniki, okazałoby się, że węgiel jest surowcem ekologicznym i fair play. 

- Ma pan gorzką satysfakcję, że teza, którą pan głosił, iż jedynie własne surowce zapewniają bezpieczeństwo energetyczne i polityczne, znalazła tak dobitne potwierdzenie?
- Nie chodzi o satysfakcję, lecz o to, że żaden z polityków nie myśli w tych kategoriach. Nie skupiają się na tym, by ludzie czuli się bezpiecznie, a poziom życia nie spadał, chodzi im wyłącznie o własne interesy – od wyborów do wyborów i w kategorii „rodzina na swoim”. I jest tak niezależnie od tego, kto akurat rządzi. Najbardziej przykre jest to, że społeczeństwo taki stan przyjmuje, że jest spolaryzowane. Jedni słuchają TVN, drudzy TVPiS, do kłótni politycznych dochodzi nawet przy rodzinnych obiadach. Trzeba uczciwie powiedzieć, że rządy PiS w pierwszej kadencji w kontekście solidarności ludzkiej i pracowniczej naprawdę były lepsze. Teraz jednak mamy do czynienia z „syndromem drugiej kadencji” i wszystkie hamulce im puściły. 

- W społecznym odbiorze nie tylko politycy, ale także górnicy nie mają dobrego wizerunku. W przekazie w social mediach mówi się, że wydobywają za mało węgla i znowu chcą pieniędzy.
- Wiem, że taki jest odbiór. Pamiętajmy jednak, że zmniejszenie wydobycia nie było zawinione przez górników, lecz wynikało z polityki państwa. Gdyby górnictwo nie sprzedawało węgla do energetyki po zaniżonej cenie, to cena prądu byłaby dzisiaj 2-krotnie wyższa i nikt by tego nie wytrzymał.

Z drugiej strony, gdyby branża kierowała się tylko rynkiem, to swoje pięcioletnie wydobycie sprzedałaby na eksport po realnych cenach rynkowych i górnikom byłoby jeszcze lepiej. Ale w związku z tym, że mamy do czynienia niemal z gospodarką nakazowo-rozdzielczą, jest jak jest i niech nikt nie zazdrości górnikom, że te parę tysięcy złotych dostali. Nikt też nie wie, czy poziom wynagrodzeń będzie tak dobry w roku przyszłym czy za dwa lata.

Chciałbym uświadomić, że nic nie trwa wiecznie, a biorąc pod uwagę, jakie są założenia Polityki Energetycznej Polski, obawiam się, że gdy wojna się skończy – oby jak najszybciej – nałoży się na to kryzys gospodarczy, cena węgla spadnie, umowy społecznej nie będzie i znowu wyjdzie jakiś premier, stwierdzając: „trzeba was szybciej zlikwidować”. Obawiam się, że obecnie kupuje się górników, by szybko o nich zapomnieć, bo nie widzę, żeby element umowy społecznej związany z inwestycjami w energetykę opartą na niskoemisyjnych technologiach węglowych był realizowany. Nikt tego nie chce zrobić, nadal stawia się na gaz, którego Polska ma niewiele, na wiatraki i atom. Nie mam nic przeciwko temu, ale powinno to być urealnione i opracowane w sposób pragmatyczny.

Najkorzystniejszy dla Polski miks energetyczny to założenie, że co najmniej do roku 2050 połowa energii powstawać będzie w oparciu o własne surowce, a reszta z atomu plus offshore na Bałtyku. 

- Tylko że na razie atomu nie ma, a jeśli będzie, to za 20-30 lat. Likwidując kopalnie, już teraz skazujemy się na drogi import węgla.
- To prawda! Pytam więc, co mamy jeszcze zrobić i co z kim podpisać, i czy znajdzie się w Polsce opcja polityczna, która zadba o naszą energetyczną niezależność? Nie widzę takiej politycznej odpowiedzialności. Wszyscy idą w trend, który narzuca Unia Europejska, i to jest po prostu złe. Polityka klimatyczna jest pełna hipokryzji. Jednym z jej efektów jest eksport emisji do Azji i Afryki, co doprowadza do tego, że Europa gospodarczo jest coraz słabsza. 

- Na koniec pytanie zahaczające o prywatność. Czy biorąc pod uwagę te gorzkie słowa, które padły w tej rozmowie na temat elit politycznych, bierze pan pod uwagę wejście do polityki?
- Silna „Solidarność” też może wpływać na to, jak jest kształtowana polityka w naszym kraju, a w naszym regionie szczególnie, a mnie zależy na tym, żeby „Solidarność” była silna. Nie korci mnie absolutnie, aby wejść do polityki, bo mam przyjaciela, któremu w tej polityce pomagałem i on jest obrazem, jak polityka może zniszczyć człowieka. Ja tak po prostu nie chcę.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.