Bogate źródło informacji wykorzystywanej zarówno do prowadzenia działalności geologiczno-górniczej, jak i do realizacji zadań administracji publicznej - tak Państwowa Służba Geologiczna określa najnowszy „Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 grudnia 2021 r.”. Ostatnio pisaliśmy o węglu kamiennym. Tym razem sprawdzamy zasoby węgla brunatnego.
- Monitorowanie oraz ewidencja zarówno stanu zasobów, jak i wielkości wydobycia krajowych bogactw mineralnych, wraz z innymi działaniami państwowej służby geologicznej w obszarze surowcowym, z całą pewnością stanowią jeden z elementów wspierających polską politykę w zakresie kształtowania bezpieczeństwa surowcowego kraju - podkreśla dr Andrzej Głuszyński, zastępca dyrektora ds. służby geologicznej.
Geologiczne zasoby bilansowe węgli brunatnych to 23 142,92 mln t, z czego zdecydowaną większość stanowią węgle energetyczne. Pozostałe 0,64 mln t to węgle bitumiczne (udokumentowane w złożu Kaławsk - szyb główny).
Rów poznański
Ponad 22 proc. (5185,33 mln t) bilansowych zasobów geologicznych stanowią zasoby w tzw. rowie poznańskim. Są to złoża: Czempin, Gostyń, Krzywin i Mosina, których potencjalna eksploatacja – ze względu na ochronę środowiska (powierzchni) i fakt, że na tym obszarze jest najlepiej w kraju rozwinięte wysokotowarowe rolnictwo – jest przedmiotem sporów i konfliktów.
Geologiczne zasoby bilansowe w złożach zagospodarowanych wyniosły na koniec 2021 r. 1040,90 mln t i stanowiły 4,5 proc. łącznych geologicznych zasobów bilansowych.
- Węgiel brunatny z tych złóż był eksploatowany w 5 kopalniach: Bełchatów, Turów, Adamów, Konin i Sieniawa. Kopalnia Adamów zakończyła eksploatację złoża Adamów w lutym 2021 r. Geologiczne zasoby bilansowe węgla brunatnego wg stanu na 31 grudnia 2021 r. wyniosły 23142,92 mln t i były mniejsze w stosunku do wcześniejszego roku o 58,72 mln t. Ubytek zasobów wynikał głównie z eksploatacji, ale i strat z nią związanych oraz wykazywanych w sprawozdaniach przedsiębiorców ubytków/przyrostów z tytułu lepszego rozpoznania złoża – czytamy w bilansie.
Zasoby przemysłowe węgla brunatnego na koniec 2021 r. wyniosły 878,66 mln t. W porównaniu z 2020 r. zasoby przemysłowe uległy zmniejszeniu o 59,03 mln t, co było związane z wydobyciem oraz ubytkami z tytułu strat i rozpoznania złoża w trakcie eksploatacji. W 2021 r. nie wykonano projektu zagospodarowania złoża, ani dodatku do takiego projektu dla żadnego ze złóż.
Wydobycie węgla brunatnego w ub.r. wyniosło 54 851 tys. t i było większe o 7551 tys. t (czyli 15,96 proc.) niż w roku poprzednim. Eksploatacja prowadzona była w 8 złożach, przy czym w złożu Adamów jedynie na początku roku i wydobycie zakończone zostało 17 lutego 2021 r. Większość krajowego wydobycia pochodziła z odkrywek eksploatowanych przez PGE GiEK, w szczególności ze złoża Bełchatów-pole Szczerców (37 953 tys. t), co stanowiło 69,19 proc. wydobycia krajowego (w 2019 r. i 2020 r. udział wyniósł odpowiednio 68,89 proc. oraz 71,16 proc.).
Sczerpywanie złoża
- Stopniowe zwiększanie wydobycia z pola Szczerców kompensuje sczerpywanie złoża w polu Bełchatów (2889 tys. t, tj. 5,27 proc. wydobycia krajowego, przy udziale w tym wydobyciu na poziomie 8,28 proc. w 2019 r. i 5,37 proc. w 2020 r.) i pozwala utrzymać na stabilnym poziomie wydobycie dla Elektrowni Bełchatów – informują służby geologiczne.
Wydobycie ze złoża Turów wyniosło 8827 tys. t (16,09 proc. wydobycia krajowego). Wydobycie w złożach konińskich (na potrzeby ZE PAK) wynosiło: Tomisławice 2484 tys. t (4,53 proc.), Pątnów IV 1219 tys. t (2,22 proc.), Drzewce 1060 tys. t (1,93 proc.), a Adamów 60 tys. t (0,11 proc. wydobycia krajowego). Pozostałe wydobycie pochodziło ze złoża Sieniawa 2 i wyniosło 359 tys. t (0,65 proc. wydobycia krajowego).
W porównaniu z rokiem 2020 wydobycie węgla brunatnego wzrosło w pięciu złożach: Bełchatów-pole Szczerców – o 4293 tys. t (12,75 proc.); Turów – o 3760 tys. t (74,21 proc.); Tomisławice – o 377 tys. t (17,89 proc.); Bełchatów-pole Bełchatów – o 351 tys. t (13,83 proc.) oraz Sieniawa 2 – o 146 tys. t (68,54 proc.).
W przypadku pozostałych trzech eksploatowanych złóż zanotowano spadki wielkości wydobycia – największy dotyczył złoża Adamów i wyniósł 655 tys. t (91,61 proc.); dla złoża Pątnów IV było to 366 tys. t (23,09 proc.), natomiast dla złoża Drzewce 354 tys. t (25,04 proc.).
- Ewentualne dalsze poszerzenie bazy zasobowej węgla brunatnego dla tradycyjnej eksploatacji odkrywkowej w szczególności jest związane ze sformalizowaniem znanych już wystąpień węgla brunatnego, które nie posiadają dokumentacji, z uwagi na niski stopień rozpoznania geologicznego – czytamy w bilansie.
Według aktualnych danych, krajowe zasoby prognostyczne węgla brunatnego o potencjalnych cechach bilansowych wynoszą 1 825 179 mln t.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
