Państwowa Służba Geologiczna opublikowała „Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 grudnia 2021 r.”. Jak podkreśla dr Andrzej Głuszyński, zastępca dyrektora ds. służby geologicznej, szczegółowa wiedza o stanie zasobów i rozmieszczeniu udokumentowanych złóż kopalin jest ważna dla funkcjonowania przemysłu wydobywczego.
– Wagę bilansowania zasobów złóż kopalin, jak również innych surowców, dobitnie podkreśliły nieoczekiwane i tragiczne wydarzenia z wiosny, zmieniające sytuację geopolityczną i surowcowo-gospodarczą w Europie, a co za tym idzie – nasze postrzeganie bezpieczeństwa surowcowego Polski. Zapewnienie krajowej gospodarce nieprzerwanej i długoterminowej dostępności do zasobów mineralnych pochodzących ze złóż, obok bezpieczeństwa wewnętrznego, wojskowego i zdrowotnego, jest kluczowym elementem realizacji polityki bezpieczeństwa narodowego – podkreśla dr Andrzej Głuszyński.
Trzy zagłębia
Skupmy się na węglu kamiennym. Jego złoża występują w trzech zagłębiach, a wydobycie prowadzone jest obecnie w dwóch: Górnośląskim Zagłębiu Węglowym oraz w Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Na terenie trzeciego – Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego – prowadzona w przeszłości eksploatacja pięciu złóż została zaniechana 20 lat temu.
– W ostatnim czasie powróciło jednak zainteresowanie tym zagłębiem i w wyniku prac poszukiwawczo-rozpoznawczych udokumentowano w 2014 r. złoże Nowa Ruda Pole Piast Rejon Wacław-Lech, a w 2016 r. złoże Heddi II, dla którego wydana została koncesja na wydobywanie – czytamy w bilansie.
Z wyjątkiem jednej, wszystkie czynne kopalnie są w GZW, na obszarze (w granicach Polski) 5600 km kw., z czego powierzchnia złóż udokumentowanych to 3048 km kw.
– Obecnie 80,06 proc. udokumentowanych zasobów bilansowych węgli kamiennych występuje w tym zagłębiu. W przypadku Lubelskiego Zagłębia Węglowego przyjmuje się około 4730 km kw. jako obszar o zdefiniowanych perspektywach złożowych, natomiast obszar około 1214 km kw. zajmują udokumentowane złoża. Jedyna czynna kopalnia węgla eksploatuje trzy złoża: Bogdankę, Lubelskie Zagłębie Węglowe – obszar K-3 oraz Ostrów. Wydobycie z ostatniego ze złóż rozpoczęto w grudniu 2021 r. Te trzy złoża mają łączną powierzchnię 171 km kw., co stanowi 14,25 proc. obszaru całego zagłębia – czytamy w bilansie.
Łącznie zasoby prognostyczne surowca wyniosły 17 004,82 mln t, a zasoby perspektywiczne 26 914,19 mln t. W poszczególnych zagłębiach węglowych było to: DZW – 100 mln t zasobów perspektywicznych; GZW – 4 616,17 mln t zasobów prognostycznych i 20 926,58 mln t zasobów perspektywicznych; LZW – 12 388,65 mln t zasobów prognostycznych i 5887,61 mln t zasobów perspektywicznych.
Udokumentowane zasoby bilansowe złóż węgla kamiennego według stanu na koniec 2021 r. wyniosły 64 687,70 mln t. Aż 70,94 proc. to węgle energetyczne, 27,86 proc. to węgle koksujące, a inne typy węgli stanowią 1,2 proc. wszystkich zasobów węgla. Zasoby złóż zagospodarowanych stanowią obecnie 43,37 proc. zasobów bilansowych i wynoszą 28 056,96 mln t.
Plusy i minusy
W ogólnym stanie bilansowych zasobów geologicznych złóż węgla kamiennego, w stosunku do 2020 r., nastąpił wzrost o 265 322 tys. t. Na saldo składa się przyrost zasobów spowodowany zatwierdzeniem dodatków do dokumentacji geologicznych dwóch złóż (+396 382 tys. t): Nowa Ruda Pole Piast Rejon Wacław-Lech (+17 546 tys. t) i Za Rowem Bełckim (+378 836 tys. t). To też zmniejszenie zasobów wynikające z zatwierdzenia dodatków do dokumentacji geologicznych dwóch złóż (-43 611 tys. t): Knurów (-36 297 tys. t) oraz Szczygłowice (-7314 tys. t). To także ubytek zasobów spowodowany wydobyciem (-49 511 tys. t) i stratami. Dodatkowo w 2021 r. zatwierdzono dodatek do dokumentacji geologicznej złoża Brzeziny, opracowany w związku z zakończeniem eksploatacji złoża.
W bilansie czytamy, że w 2021 r. zasoby bilansowe rozpoznane szczegółowo wyniosły 30 286,36 mln t i stanowiły 46,82 proc. łącznej sumy udokumentowanych zasobów bilansowych. Zasoby przemysłowe kopalń, ustalone w projektach zagospodarowania złoża (PZZ), wynosiły na koniec 2021 r. 4700,96 mln t i były mniejsze w stosunku do roku wcześniejszego o 108,88 mln t (czyli o 2,26 proc.). Zmiany zasobów przemysłowych związane są z opracowaniem nowych PZZ i dodatków do PZZ, a także z wydobyciem i stratami.
W 2021 r. PZZ oraz dodatki do nich opracowano dla 11 złóż, co w przypadku jednego złoża nie zmieniło stanu zasobów przemysłowych, natomiast w przypadku 10 złóż nastąpił spadek zasobów – łącznie o 34 787 tys. t.
Służby geologiczne informują, że wydobycie w 2021 r. wyniosło 49 511 tys. t. W stosunku do poprzedniego roku eksploatacja wzrosła o 1355 tys. t (o 2,81 proc.) i prowadzona była z 40 złóż, czyli jednego mniej niż w 2020 r.
Zakończono eksploatację złoża Brzeziny, a także wstrzymano wydobycie węgla ze złoża Wisła I i Wisła II-1. Rozpoczęto natomiast eksploatację złoża Ostrów. Nadal trwa przygotowanie do eksploatacji złóż: Bzie Dębina 1-Zachód oraz Dębieńsko 1. Kolejny rok nie było eksploatowane złoże Imielin-Południe.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
