Program Mój Prąd 40 jest dedykowany do wsparcia rozwoju fotowoltaiki. Pozwoli na wykonanie kolejnego kroku w kierunku bezpiecznego wytwarzania energii rozproszonej, łącznie z inteligentnym zarządzaniem, magazynowaniem i zużyciem własnej wytworzonej energii elektrycznej. Nowa edycja programu umożliwi także magazynowanie wytworzonej energii elektrycznej, ciepła i chłodu bezpośrednio w lokalach prosumenta, a nie – jak do tej pory – przesyłanie jej do sieci energetycznej.
Fotowoltaika – dziedzina nauki i techniki zajmująca się przetwarzaniem światła słonecznego na energię elektryczną, czyli inaczej wytwarzaniem prądu elektrycznego z promieniowania słonecznego przy wykorzystaniu zjawiska fotowoltaicznego. Gospodarstw domowych, które korzystają z tego rozwiązania, jest w Polsce coraz więcej. Czy zatem fotowoltaika się opłaca?
Ile energii zużywamy?
– Bez żadnych wątpliwości. To dla większości gospodarstw domowych najlepsze rozwiązanie na obniżenie kosztów energii elektrycznej. Stale rosnące koszty surowców na świecie będą miały znaczący wpływ na ceny energii elektrycznej. Już od jakiegoś czasu widzimy, jak nasze rachunki za energię rosną. Oczywiście pod względem opłacalności montażu instalacji PV należy przyjąć zużycie energii. Wysokość rachunków za prąd na poziomie 100-150 zł za miesiąc z ekonomicznego punktu widzenia jest mniej opłacalna. Zwrot poniesionych kosztów staje się bardziej odległy. Do tej pory działał system prosumencki rozliczania energii wyprodukowanej, oddanej do magazynowania w odpowiednim stosunku. Można było obliczyć zwrot kosztów budowy i przyłączenia instalacji. W przeważającej liczbie przypadków było to od 7 do 8 lat. Więc jeżeli rachunki zaczynają się od poziomu 200 zł miesięcznie, bez wahania należy się zdecydować na montaż takiej instalacji – podkreśla Marek Pomian, ekspert z dziedziny fotowoltaiki, reprezentujący specjalistyczną firmę PV Volta.
Warto wiedzieć, że od 1 kwietnia 2022 r. system rozliczeń został zmieniony na net-billing, polegający na wartościowym rozliczeniu energii wyprodukowanej przez właściciela mikroinstalacji fotowoltaicznej w oparciu o wartość energii ustaloną docelowo według ceny z Rynku Dnia Następnego (RDN). Propozycje zawarte w czwartej odsłonie programu Mój Prąd skierowane są właśnie do tych prosumentów, którzy z wyprodukowanej energii elektrycznej będą rozliczać się w nowym systemie net-billing.
Tak więc całość energii wyprodukowanej zostaje wykupiona po określonej cenie przez zakład elektroenergetyczny. Trudniej będzie określić okres zwrotu montażu instalacji, ale…
– Sądzę, że przy rosnącej cenie energii niewiele będzie się różnić od poprzednich wyliczeń. Jeżeli jest to minimum trzyosobowa rodzina, śmiało należy podejść do montażu instalacji PV. Panele fotowoltaiczne produkują prąd przez cały rok, również zimą, pod warunkiem, że nie są przysypane śniegiem oraz zacienione. Oczywiście najlepszymi miesiącami do produkcji są miesiące od marca do września, a nawet do października. Wtedy słońce jest najwyżej i dni są długie – tłumaczy dalej Marek Pomian.
Pozostaje kwestia techniczna. Czy na każdym dachu można taką instalację założyć? Otóż w zasadzie tak, pod warunkiem, że stan techniczny na to pozwala. Wyjątkiem jest stary dach z eternitu. Bardzo ważnym aspektem instalacji na dachu jest kierunek połaci dachu oraz kąt nachylenia. Instalacje w przeważającej części montowane są w kierunku południowym, ale również wschodnio-zachodnim.
Audyt z pomiarami dachu
– Aby dobrać odpowiednią liczbę paneli, czyli moc instalacji, należy przeprowadzić audyt z pomiarami dachu. Po takiej wizji można szczegółowo dobrać odpowiednie panele do dachu. Naturalnie dach nie jest jedynym miejscem na montaż. Do tego można wykorzystać część działki gruntu. Daje to swobodę w dostępności do czyszczenia paneli oraz można ustawić odpowiedni kąt i kierunek instalacji – tłumaczy ekspert.
Sporo wątpliwości związanych jest także z odpowiednim utrzymaniem paneli zwłaszcza na Śląsku, w dużych aglomeracjach, gdzie mamy do czynienia z większym zanieczyszczeniem powietrza spowodowanym używaniem starych, nieefektywnych palenisk domowych. Marek Pomian uspokaja:
– Nie ma to znaczenia, ponieważ wszędzie panele ulegają zabrudzeniu warunkami zewnętrznymi. Kurz i pyłki zanieczyszczają także instalacje naziemne, zlokalizowane na polach, wśród działek i pól uprawnych. Ważne, aby usuwać odchody ptaków, które w pewnym stopniu mogą wpłynąć na pogorszenie produkcji. Czyszczenie paneli można wykonać samodzielnie, oczywiście pod warunkiem zachowania środków ostrożności – mówi ekspert.
Jak wyjaśnia – najlepiej wykonać to działanie dwa razy w roku, wczesnym rankiem lub pod wieczór, gdy panele nie będą rozgrzane, nie stosując żadnych środków chemicznych.
– Wystarczy delikatna szczotka, szmatka i woda demineralizowana i nie pod ciśnieniem bądź z wykorzystaniem urządzeń do mycia pod ciśnieniem. Można zamówić specjalistyczną firmę, która wykona ten zabieg w sposób profesjonalny. Warto oczywiście przeprowadzać kontrole całej instalacji fotowoltaicznej, minimum co dwa lata przed zimą, aby upewnić się, że wszystko działa prawidłowo – tłumaczy Marek Pomian.
Do tej pory w systemie prosumenckim rozliczenie energii wprowadzonej do sieci energetycznej było i nadal jest rozliczane dla klientów na starych zasadach w stosunku rocznym. A zatem niewykorzystane wartości energii w ciągu roku mogą przepaść. Nie dotyczy to nowych instalacji zamontowanych i zgłoszonych do zakładu elektroenergetycznego po 1 kwietnia 2022 r. Energia wyprodukowana automatycznie jest skupowana przez zakład elektroenergetyczny.
Co do samych kosztów instalacji. Zależą one przede wszystkim od wielkości mocy generatora paneli. Dalszym istotnym czynnikiem jest miejsce montażu. Jeśli jest to dach, to jaki? Dachówka, blachodachówka, papa, a może jednak grunt? Ważne jest także to, jakich komponentów użyto, w tym paneli, falownika, zabezpieczeń elektrycznych.
– Oczywiście w jakimś stopniu montaż ingeruje w sam dach. Chodzi o mocowanie uchwytów stelaża do krokwi za pomocą śrub. Przy dachach płaskich, betonowych wiercenie kotew stelaża w dach to podstawa. Trzeba też przeprowadzić kable w rynienkach elektrycznych oraz zamontować zabezpieczenia skrzynek elektrycznych i falownika do ściany w odpowiednim pomieszczeniu. Cały montaż instalacji w zależności od wielkości, czyli mocy oraz miejsca montażu, trwa od jednego do trzech dni, licząc ze wstępnym uruchomieniem – podsumowuje ekspert.
W ramach programu Mój Prąd w edycji czwartej będzie można otrzymać do 4 tys. zł, jeśli inwestycja obejmie tylko instalację PV (jedynie panele, które są nieodzownym elementem wniosku). Jednak NFOŚiGW proponuje, aby wnioskodawcy decydowali się na dodatkowe elementy, tworzące bardziej efektywny zestaw domowej instalacji fotowoltaicznej, umożliwiający magazynowanie wytworzonej energii (w bateriach lub cieple) oraz jej możliwie dużą autokonsumpcję.
Przy zainwestowaniu od razu w kilka elementów, dotacja do paneli wzrośnie do 5 tys. zł, a dofinansowanie do pozostałych, zintegrowanych urządzeń ma być następujące: magazyn ciepła (do 5 tys. zł), magazyn energii (do 7,5 tys. zł), system zarządzania energią (do 3 tys. zł). Łącznie dotacja z NFOŚiGW może zatem wynieść nawet 20,5 tys. zł, przy intensywności dofinansowania dla każdego z elementów do 50 proc. kosztów kwalifikowanych.
Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
