Bez zmiany otoczenia regulacyjnego nie będzie pieniędzy na rozwój górnictwa węglowego w Polsce.
Jedną z kluczowych barier rozwoju branży górniczej jest brak możliwości finansowania nowych inwestycji. Co zrobić, żeby to zmienić?
– Żeby inwestowanie w branży węglowej było racjonalne, musi zmienić się otoczenie regulacyjne w Europie, zwłaszcza w części dotyczącej ETS-u – argumentuje prezes Polskiej Grupy Górniczej Tomasz Rogala.
Druga nowa Bogdanka
O inwestycjach w branży górniczej mówili uczestnicy Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Jak przypomniał Jacek Pytel, prezes Taurona Wydobycie, niedawno zakończyła się budowa poziomu 800 w kopalni Janina wraz z budową szybu Janina VI, co pozwoliło na zwiększenie efektywności wydobycia dzięki wydłużeniu czasu pracy i skróceniu dojścia do miejsca pracy.
Prezes Pytel przypomniał również o podpisaniu ugody z głównym wykonawcą szybu Grzegorz, co pozwoli na wznowienie przerwanej wcześniej inwestycji.
– Będziemy niebawem wznawiać drążenie szybu Grzegorz. Pozwoli nam on zbudować, w oparciu o złoże Dąb, drugą nową Bogdankę. Nie ma tam metanu, a ściany są tam zaplanowane z bardzo długim wybiegiem. Natomiast jeśli chodzi o ewentualne oddziaływanie na powierzchnię, to na górze są lasy i pola, nie ma zabudowań, więc to jest bardzo pozytywne – wyliczał Pytel.
Jak dodał, dodatkowym atutem jest czterokilometrowe połączenie kolejowe kopalni z elektrownią w Jaworznie, gdzie ma trafiać urobek.
– Jeszcze kilka lat i to wszystko zafunkcjonuje – zapowiedział Pytel.
Jak wynika z wcześniejszych informacji przekazanych przez przedstawicieli Taurona, wznowiona budowa szybu Grzegorz ma się zakończyć w 2027 r.
Pozytywne wiadomości dotyczące dokończenia budowy szybu Grzegorz to raczej jednak ewenement, jeśli chodzi o kwestię nowych dużych inwestycji węglowych. Jak wskazał Tomasz Rogala, prezes Polskiej Grupy Górniczej, kluczową kwestią jest tutaj wciąż brak możliwości finansowania takich inwestycji.
Element bankowy
– Przy takich inwestycjach zawsze musi być element bankowy, czyli element długu zewnętrznego, żeby te inwestycje były bardziej efektywne dla całości procesu. Takiego finansowania po prostu nie ma. Dlaczego? Tutaj głównym sprawcą jest Unia Europejska, która przed pandemią dwa razy w roku wprowadzała regulacje skutkujące bezpośrednim wzrostem kosztów uprawnień do emisji CO2. Kto racjonalnie podejmie decyzje dotyczące pięcioletniej inwestycji, jeżeli racjonalnie nie potrafi przewidzieć niczego nawet rok do przodu? Kto jest w stanie złożyć z tego jakikolwiek racjonalny instrument kształtowania polityki? – retorycznie pytał prezes Rogala.
– Żeby inwestowanie w branży węglowej było racjonalne, musi zmienić się otoczenie regulacyjne w Europie, zwłaszcza w części dotyczącej ETS-u. Konieczne jest wykluczenie instytucji finansowych z handlu emisjami i powrót do współczynnika wolumenu kierowanych z nadwyżki rynkowej do rezerwy stabilizacyjnej uprawnień do poziomu 12 proc. z obecnych 24 proc. – wskazał prezes Polskiej Grupy Górniczej.
Maksymalne wydobycie
Jak przypomniał Kasjan Wyligała, wiceprezes zarządu ds. operacyjnych w LW Bogdanka, w minionym roku lubelska kopalnia wydobyła prawie 10 mln t węgla. To maksymalne zdolności produkcyjne spółki, których nie da się już zwiększyć z uwagi na ograniczoną przepustowość szybów.
– Jeżeli chcielibyśmy zwiększyć diametralnie wydobycie – o kilkanaście lub kilkadziesiąt procent – to powinniśmy wybudować nowy szyb. Natomiast to rodzi wiele problemów. Pierwszy problem dotyczy stabilizacji, jeśli chodzi o regulacje i finansowanie. Inwestycje w branży górniczej trwają kilka lub kilkanaście lat – na ten okres trzeba by zamrozić potężne pieniądze. Na dodatek ciężko teraz określić nakłady inwestycyjne ze względu na rosnące ceny stali i usług podwykonawców, które dynamicznie wzrastają. Żaden bank nie wyłoży pieniędzy na budowę szybu w kopalni węgla z tego względu, że musi zamrozić określoną sumę pieniędzy, zanim ta inwestycja zacznie się zwracać, a najprawdopodobniej będzie to dopiero po roku 2049. Kolejny problem to zdobycie wszystkich zgód środowiskowych. To niełatwe zadanie ze względu na presję ekologów. Tutaj potrzebna byłaby pomoc państwa – wskazał Wyligała.
Wiceprezes LW Bogdanka sceptycznie ocenił również perspektywy odrodzenia branży węglowej.
– Mamy wojnę za wschodnią granicą, więc krótkoterminowo ceny i zapotrzebowanie na węgiel będą rosły. Jednak zasadniczo, poza tą 2-3-letnią perspektywą, to nie spodziewamy się, żeby ta sytuacja diametralnie zmieniła tendencję spadkową, jeśli chodzi o węgiel. Komisja Europejska, a także cała społeczność europejska w żaden sposób nie odejdzie od zielonej transformacji. Wydaje nam się, że te wszystkie trendy związane z odnawialnymi źródłami energii i odchodzeniem od węgla przyspieszą jeszcze bardziej, jak tylko wojna na Ukrainie w jakiś sposób się uspokoi – powiedział.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
