O tym, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska czekają zmiany, pisano od dawna. Z dymisji Michała Kurtyki zadowoleni są związkowcy, którzy Kurtykę obarczali odpowiedzialnością za impas w negocjacjach w sprawie Turowa. Przed nową szefową resortu spraw do rozwiązania w trybie pilnym jest jednak znacznie więcej.
Dobrym zwyczajem w polityce jest dawanie nowemu rządowi 100 dni spokoju, trudno spodziewać się jednak aby na 100 dni spokoju mogła liczyć nowa minister środowiska i klimatu. Przyjmijmy jednak taką perspektywę tworząc agendę spraw do pilnego rozwiązania w okresie od 26 października 2021 do 6 lutego 2022, to mniej więcej 100 pierwszych dni pracy Anny Moskwy.
Po pierwsze Turów, czas na nowe otwarcie
Znamienne, że w podsumowaniu kadencji Michała Kurtyki nie wspomniano o Turowie. Resort opublikował takie podsumowanie w dniu dymisji Kurtyki. Tymczasem to w ostatnich dniach pracy Kurtyki wpłynęła propozycja powrotu do rozmów. Czeskie ministerstwo środowiska oficjalnie zaproponowało stronie polskiej wznowienie negocjacji w sprawie kopalni Turów.
Rzeczniczka resortu Petra Roubiczkova powiedziała, że ma on poparcie przedstawicieli koalicji, która negocjuje powstanie nowego rządu Czech. Kurtyka zaznaczył, że przekazał otrzymaną propozycję kolegom z rządu, z wyznaczonego uchwałą RM zespołu negocjacyjnego, tj. wicepremiera Sasina, ministra Szymańskiego, ministra Raua.
„Propozycja jest analizowana i decyzja w tej sprawie wkrótce zostanie podjęta” – wskazał odchodzący minister klimatu i środowiska.
Propozycja wznowienia negocjacji jest odpowiedzią na opublikowany apel samorządowców kraju (województwa) libereckiego, którzy wezwali ministrów odchodzącego rządu Czech do kontynuowania negocjacji z Polską. Przekonywali, że nie można czekać dwa, trzy miesiące, aż po wyborach ukonstytuuje się nowy gabinet. Zdaniem przedstawicieli czeskich władz samorządowych zawarcie porozumienia z Polską jest ważniejsze od późniejszych sporów przed europejskimi sądami.
Przed Anną Moskwą jest zbudowanie czysto ludzkich relacji z kilkoma uczestnikami sporu. Zasadne wydaje się pilne spotkanie ze stroną czeską, aktualizacja protokołu rozbieżności, właściwe odczytanie możliwości negocjacyjnych w trudnym dla Czech czasie politycznej zmiany. Ale w tym samym czasie pani minister musi wysłać sygnał w stronę struktur związkowych w Polsce. Z ich strony płynęły do mediów słowa dezaprobaty dla stylu negocjacji Michała Kurtyki. To będzie trudne zadanie, bo związkowcy zgłosili nawet aspiracje zastąpienia poprzedniego ministra w rozmowach z Czechami. Wypracowanie kredytu zaufania u związkowców, przed panią minister sprawdzian z szybkiego budowania relacji. Na pewno przyda się tu biznesowe doświadczenie Anny Moskwy.
Wydaje się, że w dobrym tonie w momencie rozpoczęcie pracy w ministerstwie byłoby po prostu odwiedzenie Bogatyni. Spotkanie z samorządem, radnymi, rozmowy z mieszkańcami. Opini publiczna będzie skrupulatnie wyłapywać działania dające podstawy do nadziei, że wraz z pojawieniem się pani minister faktycznie w sprawie Turowa zaczęły się nowe działania.
Po drugie, ustawa 10 H i odblokowanie inwestycji
Wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska kilkukrotnie deklarował, że projekt ustawy ma trafić do Sejmu jeszcze w tym roku. Tymczasem konkretów nadal brak. Jak wiemy nad projektem pracuje Ministerstwo Rozwoju i Technologii ale budując swoją pozycję w rządzie Anna Moskwa powinna skutecznie zmienić priorytet tej wyczekiwanej przez rynek regulacji.
Może być to sprawdzian współpracy dwóch ministerstw, każde przecież funkcjonuje w innej korelacji politycznej. Ustawa 10 H powoli znika z debaty publicznej, branża po licznych zapowiedziach teraz ma prawo oczekiwać od pani minister stanowczego poparcia dla przyśpieszenia prac legislacyjnych.
Przypomnijmy. Na zmianę przepisów ustawy 10H czekają państwowe spółki energetyczne, które posiadają zarówno odpowiednie środki, jak i możliwości inwestycyjne w odnawialne źródła energii. Nowelizacja ustawy odległościowej to jedno z najpilniejszych działań w zakresie rozwoju energetyki, jakie powinny podjąć polskie władze. Modyfikacja przepisów umożliwi przeprowadzenie szybkich i sprawnych inwestycji w OZE, które obecnie stanowią najtańsze źródło produkcji energii elektrycznej.
O pilne procedowanie ustawy upomina się również Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych. Obecne przepisy mocno hamują rozwój energetyki wiatrowej ze szkodą dla samorządów i inwestorów. Obecnie obowiązujące przepisy ustawy 10H zatrzymały na różnych etapach projekty lądowych farm wiatrowych o łącznej mocy około 4,1 GW, które pozwoliłyby na zaopatrzenie w zieloną energię blisko 5 - 5,5 mln polskich gospodarstw domowych.
Dla lokalnych samorządów przyrost mocy wiatrowych oznacza dodatkowe wpływy z podatków oraz znaczące pobudzenie rynku pracy w branży energetycznej i pokrewnych m.in. transporcie, budownictwie. Gminy otrzymają szansę na wzrost lokalnego budżetu i inwestycje infrastrukturalne m.in. sieć kanalizacyjną czy drogi.
Po trzecie, dodatki dla odbiorcy wrażliwego
Według projektu ustawy, nowy system dodatków dla wrażliwych gospodarstw domowych uzupełnią niefinansowe mechanizmy wsparcia. Odbiorca wrażliwy energii elektrycznej/paliw gazowych będzie mógł złożyć do sprzedawcy energii/paliw gazowych wniosek dotyczący m.in.: zawarcia umowy ws. zaległych i bieżących należności lub świadczonej usługi obejmującej odroczenie terminu ich płatności, rozłożenia na raty, umorzenia lub odstąpienia od naliczania odsetek za nieterminową zapłatę, a także zawieszenia postępowania egzekucyjnego należności za energię elektryczną/paliwa gazowe lub świadczone usługi.
Obowiązywać będzie również zakaz wstrzymania dostaw energii elektrycznej odbiorcy wrażliwemu, w okresie od 1 listopada do 31 marca oraz w soboty, w dni uznane ustawowo za wolne od pracy. Na przedsiębiorstwa energetyczne zostanie nałożony obowiązek poinformowania odbiorców o możliwym rozwiązaniu alternatywnym względem odłączenia prądu/gazu.
Projekt ustawy po raz pierwszy definiuje w polskim prawodawstwie to zjawisko ubóstwa energetycznego.
Ubóstwo energetyczne oznacza sytuację, w której gospodarstwo domowe prowadzone przez jedną osobę lub przez kilka osób wspólnie w samodzielnym lokalu mieszkalnym lub w budynku, w którym nie jest wykonywana działalność gospodarcza związana z jego prowadzeniem, nie jest w stanie zapewnić sobie wystarczającego poziomu ciepła, chłodu, oświetlania i energii elektrycznej do zasilania urządzeń, w wyniku połączenia niskich dochodów, wysokich wydatków na cele energetyczne i niskiej efektywności energetycznej.
Projekt został już skierowany pod obrady Komitetu Stałego Rady Ministrów, następnie trafi do rozpatrzenia przez Radę Ministrów, a potem zostanie przekazany do prac w parlamencie.
Gotowa regulacja może być w trakcie pierwszych 100 dni nowej pani minister pierwszym sukcesem do zaprezentowania opinii publicznej. Ale jednocześnie może być to spore wyzwanie dla służb komunikacyjnych resortu. Pojawić się bowiem mogą zarzuty zaopiekowania się tylko wybranymi grupami społecznymi, z pominięciem innych. Wymagać to będzie spójnych i precyzyjnych działań informacyjno-edukacyjnych.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
