- Zmęczeni pandemią, która, mamy nadzieję, powoli ustępuje, wierzymy, że Jubileuszową XXX Szkołę uda się zorganizować od 27 do 29 września 2021 r., tradycyjnie w hotelu Qubus w Krakowie. Nie chcemy czekać do kolejnego roku - powiedział w rozmowie z portalem netTG.pl dr inż. JERZY KICKI, przewodniczący Komitetu Organizacyjnego XXX Jubileuszowej Szkoły Eksploatacji Podziemnej.
- Praktycznie rzutem na taśmę – mówiąc językiem sportu – udało się zorganizować XXIX Szkołę Eksploatacji Podziemnej, a teraz ta jubileuszowa odbędzie się w nietypowym terminie?
- Faktycznie, XXIX Szkoła odbyła się od 24 do 26 lutego 2020 r., a więc tuż przed pandemią, która ciągle dezorganizuje nam wiele elementów codziennego życia. Zaprzyjaźnionej z nami i starszej od nas Zimowej Szkole Mechaniki Górotworu, która miała się odbyć dwa tygodnie później, już nie udało się zorganizować. Zmęczeni pandemią, która, mamy nadzieję, powoli ustępuje, wierzymy, że Jubileuszową XXX Szkołę uda się zorganizować od 27 do 29 września 2021 r., tradycyjnie w hotelu Qubus w Krakowie. Nie chcemy czekać do kolejnego roku. Jesteśmy świadomi niezwykłych działań w obszarze światowego i polskiego górnictwa.
- A co takiego ważnego dzieje się w światowym górnictwie?
- Górnictwo światowe zmienia się w tempie mocno przyśpieszonym, dotyczy to przede wszystkim procesów automatyzacji i cyfryzacji. Ma to wpływ przede wszystkim na poprawę bezpieczeństwa pracy i wzrost wydajności. Sprzyja temu skok cenowy, jaki dotyczy większości surowców mineralnych. Zdaniem wielu ekspertów i osób zajmujących się górnictwem, im trudniejsze warunki działania, tym więcej innowacji w górnictwie. Według raportu PwC górnictwo jest jedną z niewielu branż, która wyszła z kryzysu spowodowanego pandemią w doskonałej kondycji finansowej i operacyjnej.
Oznacza to, że jest możliwa realizacja działań mających na celu uczynienie kwestii środowiskowych i społecznych rdzeniem strategii na drodze do gospodarki niskoemisyjnej. Warto zauważyć, że działają już na świecie kopalnie wykorzystujące w procesie wydobycia tylko energię odnawialną. Na przykład fotowoltaikę i energetykę wiatrową wykorzystuje kopalnia miedzi Zaldivar w Chile. Prowadzi to do redukcji gazów cieplarnianych w ilości 350 000 t rocznie. Według amerykańskiej EIA przewiduje się, że udział węgla w całkowitym zużyciu energii na świecie spadnie do 22 proc. W 2040 r. natomiast źródła odnawialne będą najszybciej rozwijającym się źródłem energii, a ich zużycie będzie rosło średnio ponad 2 proc. w skali roku.
- Co w takim razie w naszym krajowym górnictwie?
- Żyjemy przede wszystkim problemami transformacji energetycznej i górnictwa węgla kamiennego oraz porozumienia społecznego, które wymusiła transformacja energetyki, będąca konsekwencją kluczowego zobowiązania Unii Europejskiej o wdrożeniu działań mających na celu zmniejszenie ilości gazów cieplarnianych do 2030 r. o 55 proc. w stosunku do roku 1990. Temu celowi i jego skutkom w różnych obszarach działalności górniczej poświęcimy sesję plenarną. Warto zauważyć, co dzieje się w tle transformacji energetycznej, gdzie niezwykle ciężkie chwile przeżywa także górnictwo węgla brunatnego.
Znajdzie to pewnie odzwierciedlenie w referatach wygłaszanych na Szkole. Górnictwo rud cynku i ołowiu przechodzi do historii. Likwidacja kopalni Pomorzany stała się faktem. ZGH Bolesław dzięki wcześniej podejmowanym działaniom patrzy w przyszłość z lekkim optymizmem. Górnictwo miedzi ma swoje najlepsze chwile, a sądzę, że to początek jednego z najciekawszych okresów w historii miedzi jako metalu, który można nazwać metalem przyszłości.
- Trzydzieści lat działania i jubileusz to czas refleksji, podsumowań i patrzenia w przyszłość. Co to będzie oznaczało dla uczestników Szkoły?
- Przede wszystkim pragnę podkreślić, że te trzydzieści lat to wielki wysiłek dużej grupy kolegów, którzy widzą sens takich działań. To oni zadecydują o obliczu Szkoły w kolejnych latach. Faktycznie szykujemy niespodzianki. Jedną ważną decyzję już podjęliśmy i intensywnie pracujemy, aby trzydzieści lat naszych działań było obecne w sieci i ogólnodostępne. Trafią tam wszystkie nasze wydawnictwa, a są to naprawdę olbrzymie zasoby wiedzy. Przytoczę też słynny cytat Blaise’a Pascala, którym się kierujemy: „Przeszłość i teraźniejszość są dla nas środkami, celem jest tylko przyszłość”.
- Czasy trudne. Jakie są trendy w rozwoju górnictwa i jego miejsce w gospodarce?
- Przytoczone cytaty potwierdzamy naszym działaniem. Ostatnio modne staje się mówienie i dyskusja o końcu górnictwa. Myślę, że przyszłość potrzebuje surowców. Wiele wskazuje, że te, na które będzie największe zapotrzebowanie, to będzie inna grupa niż te, które jeszcze niedawno były tymi, które pchały górnictwo drogą rozwoju. Warto wymienić te, które będą chociażby kluczowe dla rozwoju energetyki odnawialnej: lit, kobalt, grafit, ind, wanad. Skala wzrostu do 2050 r. to od ok. 200 proc. dla wanadu do 1000 proc. dla litu. Górnictwo jest i będzie.
Innym pytaniem jest skala i jego kształt w Polsce. Przykłady krajów rozwiniętych wskazują, że zatrudnienie będzie coraz mniejsze i to z wielu względów, a kryzys kształcenia inżynierów, który nas już dotknął, nie jest tylko specjalnością polską. Szkoła Eksploatacji Podziemnej musi podążać za trendami, jakie dyktuje świat w zakresie pozyskiwania surowców mineralnych. Trendy, które dla całej gospodarki światowej określiło ostatnie World Economic Forum, niewiele różnią się od tych, które wskazują firmy górnicze, jak np. Anglo American, czy pracujące na rzecz górnictwa Komatsu, Epiroc.
To proces cyfryzacji, który pojawił się nieco później w górnictwie niż innych sektorach, ale branża nadrabia zaległości – pomału, ale coraz bardziej widoczne jest to też w polskim górnictwie.
Inne trendy to: szerokie korzystanie z olbrzymiej ilości danych (analizy big data), jakie dostępne są w systemach automatyki górniczej, transformacja energetyczna, wizualizacja danych przestrzennych, kolejne kroki w celu szerszego wykorzystywania sztucznej inteligencji, rozwój kompetencji pracowniczych.
- Jaką odpowiedź na te trendy szykują organizatorzy Szkoły?
- Obok tradycyjnych sesji, które od lat nam towarzyszą, jak nowe techniki i technologie w eksploatacji podziemnej złóż, problematyka zagrożeń naturalnych ze szczególnym uwzględnieniem metanu, dobre praktyki w zapewnieniu stateczności wyrobisk korytarzowych, geomatyka w górnictwie, dominować będą nowe sesje poświęcone metodom i narzędziom analizy danych sensorycznych w górnictwie, narzędziom informatycznym podnoszącym efektywność procesów produkcyjnych, poprawie efektywności energetycznej i rozwojowi OZE w działaniach przedsiębiorstw wydobywczych, górnictwu podziemnemu wobec rewolucji cyfrowej, rozwojowi kompetencji pracowniczych drogą wzrostu innowacyjności.
Szkole będzie towarzyszyło International Mining Forum, którego uczestnicy otrzymają zbiór referatów doskonale wpisujących się w tematykę działań proekologicznych, jakie podejmuje górnictwo.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
