Dopóki siedzimy przy stole, jest możliwość porozumienia

Rozmowa z Piotrem Rykalą, wiceprezesem Kompanii Węglowej SA

 

We wtorek odbyła się kolejna tura rozmów w ramach sporu zbiorowego, strony jednak nie doszły do porozumienia i rozmowy zostały przesunięte na czwartek. Dlaczego?

 

Rozmowy, które na prośbę związków zawodowych miały miejsce w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w dwóch turach – 13 i 24 sierpnia, dotyczyły wnioskowanych przez organizacje związkowe problemów sporu zbiorowego. Spór ten wystąpił w maju bieżącego roku. Zdaniem związków zawodowych dotyczy trzech problemów. Pierwszy wiąże się z utrzymaniem wielkości funduszu wynagrodzenia na poziomie z 2009 roku, drugi - ze zwiększeniem poziomu zatrudnienia do stanu z 31 grudnia 2009 roku, a trzeci - z gwarancjami funkcjonowania wszystkich kopalń i zakładów Kompanii Węglowej do 2020 roku. Jest to spór zbiorowy ciągniony, bowiem podobnych problemów dotyczył już w 2003 roku, z chwilą utworzenia Kompanii Węglowej. Wówczas prowadziła go jedynie „Solidarność”. W 2006 roku dwa z tych postulatów – oprócz płac - zostały ponowione. Ponieważ w 2003 i 2006 roku ten spór zbiorowy kończył się protokołami rozbieżności, zakończoną mediacją i nie było dalszych czynności organizacji związkowych, strony nie wracały do tematu. W bieżącym roku „Solidarność” postanowiła doprosić wszystkie pozostałe organizacje Kompanii Węglowej do nowego sporu, dotyczącego wymienionych wcześniej postulatów. Zarząd od początku rozmów uważał, że w trybie ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych mieści się tylko punkt pierwszy, dotyczący polityki płacowej i wielkości funduszu wynagrodzeń. Pozostałe postulaty w ramach sporu zbiorowego pod względem prawnym nie znajdują uzasadnienia.

 

To opinia zarządu Kompanii, czy opinia prawników?

 

Zarząd zasięgnął opinii prawnych czołowych kancelarii prawniczych w Polsce. Dysponujemy opiniami prawnymi profesora Ludwika Florka z Uniwersytetu Warszawskiego, dr hab. Arkadiusza Sobczyka z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz opinią kancelarii Ślązak, Zapiór i Wspólnicy. Wszystkie te opinie prawne potwierdzają, że drugi i trzeci punkt nie może być procedowany w trybie ustawy o sporach zbiorowych. Tym samym jakiekolwiek działania dotyczące tych punktów, podejmowane przez związki zawodowe, noszą znamiona nielegalnego sporu zbiorowego, nielegalnego referendum i nielegalnego strajku, gdyby taki nastąpił.

To znaczy, że strony rozmawiają o dwóch różnych sprawach: związkowcy trzymają się swojego zdania, a zarząd, posiłkując się opiniami prawniczych autorytetów uważa, że rozmowa może dotyczyć tylko i wyłącznie kwestii płacowych?

 

Tak właśnie jest. Jednak w trakcie rozmów u wojewody śląskiego związki zawodowe po zapoznaniu się z tymi opiniami stwierdziły, że dla nich najistotniejszą kwestią jest Strategia Kompanii Węglowej na lata 2010-2020, która wcześniej w ogóle nie była przedmiotem sporu. Strategia oczywiście także nie podlega problematyce ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, w związku z tym wojewoda Łukaszczyk zaproponował, żeby rozmowy skoncentrowały się na dwóch kwestiach: polityce płacowej i pozostałych tematach, wiążących się z prowadzeniem dialogu, ale już nie pod pręgierzem referendum i strajku. Takie rozmowy rozpoczęły się we wtorek w siedzibie Kompanii. Jednocześnie organizacje związkowe w czasie rozmów w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim potwierdzały, że na obecnym etapie kwestie wynagrodzeń nie są najważniejsze.

 

Czy zarząd był przygotowany do rozmów o polityce płacowej?

 

Oczywiście, niestety nie było czasu, aby poruszyć ten problem, gdyż dla związków zawodowych najważniejsze były punkty dotyczące zwiększenia zatrudnienia, gwarancji funkcjonowania kopalń i strategii Kompani Węglowej.

 

Dlaczego w 2003 i 2006 roku kwestie związane z zatrudnieniem i gwarancją funkcjonowania kopalń mogły być przedmiotem sporu, a teraz nie mogą? Jak interpretować tę sytuację?

 

Sytuację należy interpretować ściśle w oparciu o przepisy ustawy o sporach zbiorowych, która nie daje pracodawcy możliwości formalnego zakwestionowania postulatów sporu zbiorowego, bo to niezależne prawo organizacji związkowych. Z kolei organizacje te są zobowiązane wnosić takie postulaty, które mieszczą się w ramach ustawy o sporach zbiorowych. Na końcu tej ustawy są zapisy mówiące o możliwości ukarania zarówno pracodawcy, jak i związków zawodowych, które nie przestrzegają tej ustawy.

 

Termin zapowiadanego referendum strajkowego zbiega się w czasie z wyborami do Rady Pracowników.

 

Rzeczywiście, w Kompanii Węglowej, zgodnie z ustawą o informowaniu pracowników, upłynęła kadencja Rady Pracowników. W związku z inicjatywą pracowników powołanie nowej Rady odbędzie się w trakcie wyborów 2 września. Pragnę zauważyć, że Rada Pracowników, jako nowy organ, ma zupełnie inne kompetencje niż związki zawodowe. Między innymi ma uprawnienia do opiniowania polityki zatrudnieniowej, wyników ekonomicznych, czy struktury organizacyjnej spółki. Te kompetencje nie przysługują związkom zawodowym, które starają się zawłaszczać uprawnienia Rady Pracowników. Stąd właśnie wynikają rozbieżności prawne w naszym sporze.

 

Czyli drugie i trzecie pytanie zadane załodze w referendum zostały sformułowane przez związki zawodowe niezgodnie z ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych?

 

Nie jesteśmy w stanie jako pracodawca wnikać w celowość zadawania pytań górnikom przez organizacje związkowe, jednak zwracamy uwagę, że te dwa pytania są niezgodne z obowiązującym prawem i w przyszłości mogą być kwestionowane.

Czy dialog społeczny w Kompanii Węglowej toczy się wyłącznie w ramach sporu zbiorowego?

 

Absolutnie nie. Pomimo tego, że w historii Kompanii co roku występują spory zbiorowe, to dialog ze związkami jest prowadzony na bieżąco. Spotykamy się dwa-trzy razy w miesiącu, omawiamy wyniki finansowe-ekonomiczne spółki, odpowiadamy na istotne pytania związków zawodowych. Dialog toczy się nie tylko w trakcie konfliktu, ale także podczas bieżącej pracy.

 

Nie zdarzyło się tak w historii branży, aby załogi przedsiębiorstw górniczych w referendach strajkowych opowiedziały się przeciwko przeprowadzeniu strajku…

 

Nie zdarzyło się. Ale zdarzyło się, że mimo odbytych referendów nie doszło do strajku. Ponieważ pracuję w górnictwie już trzydzieści lat, to mam nadzieję, że dopóki strony siedzą przy stole negocjacyjnym, a nie na barykadach, istnieje możliwość porozumienia.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.