Sto czterdzieści lat temu, 15 października 1880 r., pierwszy pociąg przejechał tunelem kolejowym pod Małym Wołowcem w Górach Wałbrzyskich. To jeden z dwóch najdłuższych w Polsce tuneli wykonanych techniką górniczą. Liczy on sobie ponad półtora kilometra, ale po raz ostatni używany był w 1993 r. Potem tor rozebrano.
Tunel wydrążono w latach 1876-1879. Poza samym tunelem, górnicy zgłębili też z powierzchni szyb wentylacyjny prowadzący do komory tunelu. Miał on ułatwiać usuwanie spalin z kominów parowozów. Tunel znajduje się pomiędzy stacjami Wałbrzych Główny i Jedlina-Zdrój, na trasie Wałbrzych - Kłodzko.
Równolegle do pierwszego tunelu, kilkanaście metrów na północ od niego w 1912 r. oddano do użytku drugą komorę tunelu, o długości 1601 m, a więc o 41 m dłuższą od starszego wyrobiska. Obydwa tunele połączono przejściami ewakuacyjnymi. Jako obudowę zastosowano bloczki kamienne, częściowo też cegłę klinkierową. Młodszy tunel wykorzystywany jest w ruchu pociągów do dzisiaj. Od 2009 r. jeżdżą nim Koleje Dolnośląskie.
Powodem zamknięcia starszej części tunelu był zmniejszający się ruch pociągów, zwłaszcza po zamknięciu kopalń w zagłębiu wałbrzyskim i redukcji liczby kursów pasażerskich. Dodatkowo z powodu szkód górniczych zamknięto prowadzący w stronę tunelu jeden z torów na wiadukcie istniejącym między tunelem a stacją Wałbrzych Główny.
Od 2005 r. właścicielem dwukomorowego tunelu pod Małym Wołowcem jest PKP PLK. W tymże roku koncepcję zagospodarowania nieczynnej komory tunelu przedstawił Wojciech Preidl, pracownik naukowy Katedry Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Władze Jedliny-Zdroju wyrażały nawet przez pewien czas zainteresowanie zagospodarowaniem tunelu do celów turystycznych.
Najpewniej niedługo wałbrzyski tunel straci krajową palmę pierwszeństwa pod względem długości tunelu wykonanego techniką podziemną. Wkrótce ma być oddany do użytku dwukilometrowy tunel pod zboczem góry Luboń Mały w Beskidzie Wyspowym, a za kilka lat - jeszcze dłuższy, liczący 2290 m tunel drogowy niedaleko Wałbrzycha, w rejonie Starych Bogaczowic.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.