Rusza „Platforma dla regionów górniczych w okresie transformacji”. Unia Europejska zamierza przekazać spore środki na restrukturyzację regionów, w których dominował przemysł węglowy. Szansę na skorzystanie z tych funduszy otrzymają projekty i strategie, które mają służyć pobudzeniu procesu transformacji i reagowaniu na wyzwania środowiskowe i społeczne.
W 41 regionach w 12 państwach członkowskich nadal prowadzi się wydobycie węgla. W sektorze tym bezpośrednio zatrudnionych jest około 185 tys. obywateli. W perspektywie najbliższych lat zarówno wydobycie węgla, jak i zatrudnienie w przemyśle górniczym będą maleć. Unia ustami komisarz ds. polityki regionalnej Coriny Cretu zapewnia, że żaden region nie powinien pozostać w tyle na skutek odchodzenia od paliw kopalnych.
Integracja niezbędna
Pomóc ma w tym właśnie działalność "Platformy", która początkowo skupi się na regionach górniczych, a w przyszłości obejmie również regiony o wysokiej emisji dwutlenku węgla. Ma też wspierać przejście na czystą energię i kłaść większy nacisk na sprawiedliwość społeczną, zmiany strukturalne, nowe umiejętności i wsparcie finansowe gospodarki realnej. Pod koniec 2017 r. na wniosek Słowacji, Polski i Grecji zostały utworzone zespoły, mające wesprzeć kraj trenczyński, Śląsk po stronie polskiej i czeskiej oraz Macedonię.
Konsekwencją tego było podpisanie 12 czerwca w Ostrawie memorandum o współpracy pomiędzy województwem morawsko-śląskim, śląskim oraz regionem żylińskim. Ma ona polegać m.in. na skoordynowanej restrukturyzacji regionów, walce z zanieczyszczeniem powietrza i wykorzystaniu zaplecza po kopalniach węgla dla potrzeb innowacyjnej energetyki.
W centrum kongresowym, które powstało na terenach dawnego kombinatu węglowo-koksowego Hlubina w Ostrawie, spotkali się samorządowcy trzech województw, przedstawiciel świata nauki oraz przedsiębiorcy. Z dużym zainteresowaniem wysłuchano wystąpienia zastępcy dyrektora generalnego Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach dr. inż. Jana Bodaruka, który przedstawił doświadczenia GIG w dziedzinie restrukturyzacji terenów pogórniczych i możliwości szerokiego ich zastosowania dla realizacji zadań, które stawia „Platforma”.
- Stoimy przed dużą szansą. Polska i Czechy korzystają z tych samych zasobów węgla, historia eksploatacji surowca była podobna. Bez współpracy transgranicznej nie da się realizować projektów w dziedzinie ochrony atmosfery lub wykorzystania potencjału pogórniczego. Czesi interesują się w szczególności magazynowaniem energii z wykorzystaniem wyrobisk. Tymi rozwiązaniami zainteresowane są też nasze spółki węglowe. W Polsce zamierzamy pilotażowo podłączyć kilka kopalń do systemu ciepłowniczego. Śmiało można wykorzystywać energetykę postwęglową. Czesi są w lepszej sytuacji, ponieważ zalali już część nieczynnych kopalń do wysokiego poziomu i ujmują wodę o wysokiej temperaturze, przy bardzo niskich kosztach pompowania. My musimy chronić czynne kopalnie, dlatego utrzymujemy bardzo niski poziom wód. Platforma dla regionów węglowych jest na razie przestrzenią do wypełnienia pomysłami. My ją właśnie zapełniamy – podkreślił wiceszef katowickiego GIG.
Przekonujący projekt
Czescy partnerzy wysoko ocenili doświadczenia GIG, zwłaszcza w walce o czyste środowisko.
- Jeśli wyjdziemy z przekonującymi projektami, będziemy mogli liczyć na bardzo duże środki unijne. Istotną kwestią jest udział w konkretnych przedsięwzięciach naukowców z GIG, którzy prowadzą szereg projektów związanych z zagospodarowaniem terenów pogórniczych i wykorzystywaniem potencjału pogórniczego do różnych, innowacyjnych przedsięwzięć gospodarczych – przyznał Jakub Unucka, zastępca hetmana województwa morawsko-śląskiego.
Małgorzata Ochęduszko-Ludwik, członek zarządu województwa śląskiego, potwierdziła, że podpisane w Ostrawie memorandum jest istotne w kontekście zapowiadanych dużych środków na programy związane z ochroną atmosfery w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej. Wyraziła również gotowość władz samorządowych do podjęcia wspólnych wyzwań.
Zainteresowanie platformą czeskiego rządu potwierdził z kolei Jirzi Cienciala, senator, pełnomocnik władz w Pradze ds. restrukturyzacji województw: morawsko-śląskiego, usteckiego i karlowarskiego, prezes Czesko-Polskiej Izby Handlowej w Ostrawie.
- Łączy nas energia. Ona jest nam potrzebna do życia. Mamy ją pod ziemią w Polsce i w Czechach. Dziś Unia nie dzieli już pieniędzy, tak jak było to dawniej. Przede wszystkim potrzebny jest dobry pomysł. Myśmy taki pomysł przedłożyli. Zamierzamy skorzystać z doświadczeń polskich specjalistów i skupić się na magazynowaniu energii cieplnej z wykorzystaniem wyrobisk nieczynnych kopalń – potwierdził.
Podpisanie memorandum odbyło się podczas dorocznego spotkania przedstawicieli biznesu Polski, Czech i Słowacji.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
