Katowiccy radni jednogłośnie przyjęli w poniedziałek (29 maja) uchwałę o złożeniu wniosku do rządu o utworzenie związku metropolitalnego w województwie śląskim. Uroczysta XLII sesja RM odbyła się w Sali Sejmu Śląskiego, w obecności 41 przedstawicieli miast, gmin oraz rządu RP.
To ostatnia leżąca po stronie samorządów część procedury związanej z tworzeniem metropolii w województwie. Radni Katowic w pełnym składzie zagłosowali jednogłośnie.
Możliwość utworzenia związku metropolitalnego w województwie śląskim dała ustawa z 9 marca tego roku. Rada Ministrów 1 lipca powinna powołać metropolię rozporządzeniem, a działać zaczęłaby ona od początku 2018 r.
Metropolia jak wartość dzięki jedności
- Przed nami nieskończoność ciężkiej pracy na rzecz rozwoju metropolii - zaznaczył Marcin Krupa, prezydent Katowic, który złożył autopoprawkę, aby zmienić nazwę "Silesia", nieuzgodnioną z gminami Zagłębia Dąbrowskiego lecz widniejącą uprzednio w projekcie uchwały.
- To początek budowy rzeczywistej wartości metropolii - zaznaczył Krupa. - Dzięki jedności powinniśmy stworzyć - i tworzymy, myślę - coś wyjątkowego, coś dobrego; co będzie wzorem do naśladowania, co będzie konkurencyjne nie tylko w kraju, ale przede wszystkim w Europie i świecie - dodał.
O porozumieniu ponad politycznymi podziałami w kolejnych etapach prac nad metropolią mówili zarówno samorządowcy, jak i zaproszeni na poniedziałkową uroczystość goście, m.in. wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik, wiceszef klubu parlamentarnego PiS Wojciech Szarama oraz wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski.
Pierwsza, jedyna w tej części Europy
Dziękując wszystkim zaangażowanym w prace nad tworzonym związkiem, samorządowcom 41 gmin, parlamentarzystom, przedstawicielom rządu - Wójcik zaznaczył, że metropolia będzie "pierwsza i jedyna w Polsce, a także pierwsza w tej części Europy".
- To jest potężny instrument, który może stać się impulsem do rozwoju tej części Polski - uznał.
Wiceminister zastrzegł, że funkcjonowanie nowego organizmu będzie zależało od samorządowców. Wyraził nadzieję, że pieniądze dla metropolii (z udziału w podatku PIT) zostaną dobrze spożytkowane. Jak dodał, kwota ta - szacowana dziś na 290 mln zł rocznie - nie powinna trafić na tworzenie struktur.
- Trzeba mieć w tle przede wszystkim naszego głównego beneficjenta, a to są nasi mieszkańcy; to dla nich tworzymy metropolię - mówił Wójcik.
Wiceszef klubu PiS Wojciech Szarama akcentował, że osiągnięcie woli politycznej i zgoda na uszczuplenie dochodów państwa, "nie były zupełnie proste i oczywiste" - decydujące okazały się jednak wola samorządów i mieszkańców regionu. Szarama dodał, że metropolia powinna dawać dobre przykłady samorządności dla innych części kraju. Zadeklarował pomoc klubu PiS, gdy w metropolii "powstaną dobre pomysły".
Długoletnie starania wielu
Wiceminister Tobiszowski zwrócił uwagę, że starania o metropolię trwały znacznie ponad 10 lat; stąd końcowy efekt jest udziałem wielu osób, które zabiegały o nią też przed laty.
- W przeszłości idea metropolii nieraz dzieliła - także w poprzek barw politycznych. Poprzez obecne zaangażowanie w metropolię 41 gmin, a także parlamentarzystów różnych opcji, ze Śląska wychodzi olbrzymi impuls pokazujący, że w dzisiejszym, podzielonym świecie, potrafimy się zjednoczyć wokół ważnych przedsięwzięć - mówił wiceminister Tobiszowski.
Jak w Zagłębiu Ruhry
Wojewoda śląski Jarosław Wieczorek wyraził przekonanie, że za kolejnych kilka-kilkanaście miesięcy na granicach metropolii w województwie śląskim podróżnych będą witały informujące o niej tablice - podobne do tych, jakie obecnie znajdują się na granicach metropolii w niemieckim Zagłębiu Ruhry.
Marszałek województwa śląskiego Wojciech Saługa akcentując szerokie współdziałanie w pracach nad metropolią zaznaczył, że jako pierwszy "zielone światło" w Sejmie do prac nad poprzednią ustawą metropolitalną dał ówczesny marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna (PO). Dodał, że to mieszkańcy regionu będą teraz rozliczającymi, jak metropolia "zostanie wypełniona treścią".
Przewodnicząca Górnośląskiego Związku Metropolitalnego (zrzesza 13 największych miast konurbacji katowickiej, po utworzeniu metropolii ma przestać istnieć), prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik zapewniła, że samorządowcy zdają sobie sprawę z "ogromnego potencjału metropolii". Zadeklarowała pamięć o tych samorządach, które pozostaną poza powstającym związkiem metropolitalnym.
Ustawa poprawiona po 2015 r.
Śląskie i zagłębiowskie samorządy starały się o metropolię od lat. Obecna ustawa metropolitalna dla regionu zastąpiła ustawę z 2015 r. o charakterze uniwersalnym, która według rządu zawierała szereg wad i nie została wdrożona.
Wniosek o utworzenie metropolii przygotował i przyjął katowicki samorząd, ponieważ ustawa nadaje mu w tej procedurze szczególną rolę. To w związku z nią Katowice w swojej uchwale zaproponowały: nazwę związku ("Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia") i jego granice (41 gmin), które docelowo mają znaleźć się w rozporządzeniu Rady Ministrów.
Kolej na wojewodę - zaopiniuje i złoży niezwłocznie
Wniosek o utworzenie związku metropolitalnego trafi teraz do wojewody śląskiego (wraz z przyjętą już 24 kwietnia pozytywną opinią Sejmiku Województwa Śląskiego oraz szacunkowym dwuletnim planem dochodów i wydatków związku, nad którym prace koordynował skarbnik Katowic).
Wojewoda Jarosław Wieczorek poinformował, że w najbliższych dniach przygotuje opinię do wniosku prezydenta i rady miasta Katowic i najprawdopodobniej jeszcze w tym tygodniu prześle ją (wraz z wnioskiem) do ministra spraw wewnętrznych i administracji. Następnie minister SWiA sformułuje stosowny wniosek na Radę Ministrów.
Kalendarz procedur
Sporządzony na początku procedury tworzenia metropolii orientacyjny harmonogram prac zakłada, że rząd wyda rozporządzenie o utworzeniu związku metropolitalnego w województwie śląskim do 23 czerwca. Pierwsze posiedzenie zgromadzenia związku powinno - zgodnie z ustawą - odbyć się do 1 września tego roku.
Pełnomocnikiem ds. utworzenia związku (już po wydaniu rozporządzenia) będzie prezydent Katowic. Ustawa daje mu uprawnienia związane z przygotowaniem organizacyjnym i prawnym związku; będzie miał zadania i kompetencje zgromadzenia związku - do dnia jego pierwszej sesji oraz zarządu - do dnia jego wyboru.
Samorządy już skonsultowały - 90 proc. mieszkańców za metropolią
Przed poniedziałkową uchwałą katowickich radnych o utworzenie metropolii, zainteresowane nią samorządy musiały przeprowadzić szereg procedur, m.in. związanych z konsultacjami społecznymi. Łącznie w 41 gminach głosowało blisko 12,5 tys. osób - średnio za metropolią opowiedziało się 90 proc. uczestniczących w konsultacjach.
Metropolia tworzona w centralnej części województwa śląskiego ma wykonywać zadania publiczne w zakresie m.in.: kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju społecznego i gospodarczego, planowania, koordynacji, integracji oraz rozwoju publicznego transportu zbiorowego. Środki dla związku ma zapewnić m.in. 5-procentowy udział w podatku PIT płaconym przez mieszkańców metropolii (obecne szacunki przewidują, że to źródło zapewni ok. 280-290 mln zł rocznie).
Kto w metropolii?
Zainteresowanie uczestnictwem w metropolii zgłosiło 41 miast i gmin, o łącznej powierzchni 2553 km kw, zamieszkałych łącznie przez blisko 2,3 mln osób.
Są to: Będzin, Bieruń, Bobrowniki, Bojszowy, Bytom, Chełm Śląski, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Gierałtowice, Gliwice, Imielin, Katowice, Kobiór, Knurów, Lędziny, Łaziska Górne, Mierzęcice, Mikołów, Mysłowice, Ożarowice, Piekary Śląskie, Pilchowice, Psary, Pyskowice, Radzionków, Ruda Śląska, Rudziniec, Siemianowice Śląskie, Siewierz, Sławków, Sosnowiec, Sośnicowice, Świerklaniec, Świętochłowice, Tarnowskie Góry, Tychy, Wojkowice, Wyry, Zabrze oraz Zbrosławice.
W galerii: uroczysta XLII sesja Rady Miejskiej Katowic, Sala Sejmu Śląskiego, poniedziałek, 29 maja 2017 r. (zdjęcia Jarosław Galusek - Trybuna Górnicza, portal górniczy nettg.pl)
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Ten drugi człon w nazwie dla mnie brzmi,a raczej nie kojarzy się zbyt dobrze -niestety!