W województwie śląskim działa obecnie prawie 200 stanowisk monitorujących stan zanieczyszczenia powietrza. W żadnym innym województwie nie ma tylu urządzeń pomiarowych. Duża w tym zasługa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który na cele związane z walką o czyste powietrze przekazał w ub.r. ponad 3 mln zł.
Zima w pełni. Na początku stycznia temperatury spadły mocno poniżej zera. Efekty były od razu widoczne.
- Ze względu na łagodną zimę do 30 grudnia ub.r. stężenia pyłów zawieszonych przekraczały jedynie okresowo dopuszczalną normę zanieczyszczeń, wynoszącą 50 mikrogramów na metr sześcienny. Jednak począwszy od ostatniego dnia 2015 r., znacznie obniżyła się temperatura i rozpoczęło się intensywne ogrzewanie budynków mieszkalnych przy niesprzyjających warunkach pogodowych. Nasze stacje zaczęły notować bardzo wysokie stężenia pyłów zawieszonych, zbliżające się do stanu alarmowego, który ustalony został na poziomie powyżej 300 mikrogramów - ujawnia Andrzej Szczygieł z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach.
Bieżące informacje o jakości powietrza pochodzą z automatycznych stacji pomiarowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach. Na terenie województwa śląskiego pracuje ich obecnie osiemnaście, w tym dwie usytuowane bezpośrednio przy ciągach komunikacyjnych. Zmierzone przez nie wartości przekazywane są bezpośrednio do bazy danych WIOŚ, a następnie na stronę internetową Inspektoratu.
- Na dachu każdej stacji znajdują się czerpnie - urządzenia pozwalające na zasysanie powietrza i transportowanie go do analizatorów mierzących zanieczyszczenia pyłowe i gazowe, znajdujących się wewnątrz stacji. Na 15 z nich znajdują się ponadto analizatory do pomiaru pyłu zawieszonego PM10, którego znaczne przekroczenia powodują bardzo złą jakość powietrza, zwaną potocznie smogiem. Metodami automatycznymi mierzy się również stężenia pyłu zawieszonego PM2,5, dwutlenku siarki, związków azotu, ozonu, tlenku węgla i benzenu - wylicza Krzysztof Straszak, kierownik pracowni pomiarów automatycznych w katowickim WIOŚ.
Poza pomiarami automatycznymi katowicki WIOŚ wykonuje w 26 stacjach badania metodami manualnymi, określając stężenia pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz zawartych w pyle PM10 ołowiu, kadmu, niklu, arsenu i benzopirenu. Dodatkowo metodami pasywnymi bada się benzen. Stacje pomiarowe w Złotym Potoku i Godowie mierzą ponadto jakość powietrza w zakresie pięciu wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, a więc szkodliwych dla zdrowia kationów, anionów oraz węgli organicznych i elementarnych zawartych w pyle PM2,5. Stacja w Złotym Potoku jako jedna z czterech w kraju dokonuje też pomiaru zawartość rtęci w powietrzu.
Gdzie szukać informacji?
Pracownicy WIOŚ każdego dnia sprawdzają jakość powietrza, wysyłając do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego stosowny raport. W przypadku wystąpienia przekroczenia progów informowania lub poziomów alarmowych dla niektórych substancji obecnych w powietrzu uruchamiana jest procedura, polegająca na powiadamianiu społeczeństwa o zagrożeniach.
- Przy bardzo wysokich stężeniach pyłu zawieszonego PM10 - powyżej 200 mikrogramów na metr sześcienny informujemy o niebezpieczeństwie przekroczenia stanu alarmowego w specjalnych komunikatach. Ich integralną część stanowi krótkoterminowa prognoza zanieczyszczeń powietrza na kolejną dobę, przygotowywana na zlecenie WIOŚ w Katowicach przez krakowski oddział Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Zakład Monitoringu i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza w Katowicach. Następnie powiadomienie rozsyłane jest przez dyżurnego WCZK do właściwych miejscowo, ze względu na wystąpienie ryzyka, powiatowych centrów zarządzania kryzysowego oraz do środków masowego przekazu w celu poinformowania ludności o występujących zagrożeniach i zalecanych środkach ostrożności. Dyżurny WCZK za pośrednictwem systemu SMS przekazuje powiadomienia do przedstawicieli właściwych organów administracji rządowej i publikuje je na stronie internetowej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. W powiadomieniach o ryzyku przekroczenia oraz o przekroczeniu stanu alarmowego dla niektórych substancji w powietrzu podawana jest informacja o grupie osób najbardziej narażonych na występujące zanieczyszczenie i działaniach, które należy podjąć w celu ograniczenia negatywnych skutków ponadnormatywnych stężeń - opisuje obowiązujące procedury Andrzej Szczygieł.
Warto też dodać, że WIOŚ w Katowicach na bieżąco publikuje na swej stronie internetowej informacje dotyczące jakości powietrza dla terenu całego województwa śląskiego, jak również zamieszcza wszystkie wydane powiadomienia.
Co wynika z odczytów?
Główną przyczyną złej jakości powietrza na terenie województwa śląskiego pozostaje wciąż taka sama. Jest nią emisja szkodliwych substancji z indywidualnego ogrzewania budynków mieszkalnych. Co ciekawe, w dniach pomiędzy 31 grudnia 2015 r. a 4 stycznia 2016 r. poziomy stężeń pyłów powyżej 200 mikrogramów na metr sześcienny występowały w południowej i centralnej części województwa śląskiego, w rejonie Rybnika, Bielska-Białej, Żywca i Tychów. Najwyższe stężenie średniodobowe wystąpiło w tym okresie w dniu 4 stycznia w Bielsku-Białej i wynosiło 255 mikrogramów. 6 i 7 stycznia najgorszą jakość powietrza odnotowano w rejonie Katowic, Sosnowca, Tychów i Wodzisławia. Najwyższe stężenie średniodobowe wystąpiło 6 stycznia w Sosnowcu - 220 mikrogramów na metr sześcienny.
W cieplejszych dniach, kiedy silniej wieje i brak jest mgieł, jakość powietrza w regionie jest zwykle znacznie lepsza, choć zdarzają się przekroczenia.
Badania jakości powietrza prowadzone są w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Śląskiego.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
ekologicznie czysta !zapraszam do Fukushimy panie Jerzy ,a odpady radioaktywne i ich koszt składowania ?
Daremna i wyrzucona w błoto kasa. Pomiary są zafałszowane, pisze o tym prasa.
Właściwie nie wiem co w wypowiedzi poprzednika jest bardziej żałosne. Podawanie liczby zgonów wyssanych z palca, zwalenie wszystkiego na węgiel zamiast na to czym ludzie palą w piecu czy też wiara, że atom rozwiąże wszystkie problemy?
Obecny katastrofalny stan powietrza w Polsce to wynik działania lobby węglowego, jego wpływu na decydentów. To śmierć każdego roku 45 tys osób z powodu zatrutego powietrza! To cierpienia i choroby! Społeczeństwo płaci cenę za to, że przez lata opierano się tylko na węglu, nie zrobiono nic by w Polsce mogła się rozwijać energia atomowa ekologicznie czysta! Blokowało ją i blokuje lobby węglowe! Z poważaniem - Jerzy Lipka