W sobotę 16 września 1939 r. "Kurjer Poranny" donosił, że dziennik "Izwiestija"* podał, iż "Związek Sowiecki zdecydowany jest nie brać udziału w obecnym konflikcie, gdyż nie widzi w tym żadnego interesu dla siebie. Toteż zarządzeń mobilizacyjnych, wydanych ostatnio w Sowietach, nie można uważać za oznaki zbliżającej się wojny - są to po prostu zarządzenia o charakterze prewencyjnym, koniecznym w obecnej chwili". A w niedzielę, jeszcze przed świtem, okazało się, że Stalin ma interes w tym, by przyłączyć się do wojny...
Co zyskał CCCP* na tej agresji?
Jednoznacznej odpowiedzi na takie pytania nie ma, bo uzależnione jest to od punktu widzenia, z którego rozpatruje się bieg wydarzeń sprzed 75 lat. W sensie prawa międzynarodowego działania CCCP bez wypowiedzenia wojny, były złamaniem tego prawa. To nie było nowością, bo wcześniej III Rzesza też nie wypowiedziała wojny Polsce. I o ile na to ostatnie społeczność międzynarodowa zareagowała, bo Francja i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę Niemcom, o tyle agresja CCCP takich reakcji nie wywołała. I nie tylko dlatego, że traktaty sojusznicze Polski, Francji i Wielkiej Brytanii przewidywały wzajemną pomoc wyłącznie w wypadku agresji niemieckiej. Zresztą, Polska też nie wypowiedziała wojny agresorowi ze Wschodu (z Zachodu - również).
Wróćmy jednak do postawionych z początku pytania.
Z punktu widzenia CCCP
agresja była dla tego państwa tyleż konieczna, co korzystna. Nie można wykluczyć, że doszłoby do niej nawet wówczas, gdyby nie podpisano Paktu Ribbentrop-Mołotow* (de facto Hitler-Stalin). Pakt był jednak podpisany, sojusz niemiecko-sowiecki przypieczętowany i wszystkie konsekwencje tego stanu rzeczy były oczywiste. W zaistniałej sytuacji politycznej CCCP stał się sojusznikiem III Rzeszy i współwinnym rozpętania II wojny światowej, choć wcześniej szukał porozumienia z Zachodem ws. antyhitlerowskiej koalicji.
Stalinowi udało się skierować impet machiny wojennej w kierunku zachodnim (takie też cele miały wcześniejsze próby stworzenia zachodnio-wschodniej koalicji antyniemieckiej). Tow. Stalin, tak samo jak jego guru - tow. Lenin, uważał, że na konflikcie wojennym Niemiec z mocarstwami zachodnimi skorzysta Moskwa, bo taka wojna osłabi obu jej ideowych przeciwników. Zawierając traktat z Hitlerem, tym samym, który wcześniej wyrugował z życia (w tym także dosłownie) promoskiewskich komunistów z KPD*, nie wyrzekł się swoich poglądów, tylko wykonał taktyczny manewr dla uzyskania strategicznego celu.
Hitler też nie pokochał w ciągu kilku tygodni komunistów. Ugodził się ze Stalinem z czysto pragmatycznych pobudek. Nie do końca był pewien, jak zachowają się alianci Polski, potrzebował rosyjskich dostaw surowców niezbędnych do prowadzenia wojny z Zachodem (to on, on a nie Wschód, był drugim celem po Polsce w planach wojennych Hitlera) i nie chciał trwonić sił, środków i ludzi na zdobywanie wschodnich kresów Rzeczpospolitej.
Stalin, który przyłączył się do agresji III Rzeszy i zagrabił więcej Polski niż jego sojusznik. Niemcy zajęły 48,4 proc. powierzchni kraju zamieszkałą przez 22 mln ludzi. CCCP zaanektował 51,6 proc. terytorium Rzeczypospolitej zamieszkałego przez 13 mln ludzi. Taki deal zrobił ponosząc znacznie mniejsze koszty od brunatnego sojusznika.
Za "niemiecką" część Polski
III Rzesza zapłaciła życiem prawie 17 tys. żołnierzy i takimi stratami w sprzęcie oraz zużyciem stanów magazynowych, że planowana na jesień kampania przeciwko Francji musiała być przełożona na wiosnę 1940 r. CCCP odnotował straty na poziomie ok. 10 tys. "zabitych, rannych i zaginionych". To nie dużo, jak na działania, które skutkowały przesunięciem na zachód granicy sowieckiej o kilkaset kilometrów. Dopiero w 1941 r. okazało się, że ta demarkacja była dla CCCP największym zyskiem w wrześniowym rozbiorze Polski. Te dwieście parę kilometrów uratowało raj robotników i chłopów, prowadzonych pod światłym przywództwem tow. Stalina, od upadku. Gdyby nie te kilometry, to Wehrmacht byłby pod Moskwą z końcem lata, a nie jesienią, kiedy to wpierw jego pochód zatrzymały jesienne błota i wczesnozimowe, ale siarczyste, mrozy oraz świeże dywizje sprowadzone z Syberii!
Choć Stalin zajął pół Polski i złamał (podobnie jak Hitler) wiele aktów prawnych, w tym:
• traktat pokojowy polsko-sowiecki podpisany w Rydze 18 marca 1921r.;
• polsko-sowiecki pakt o nieagresji podpisany w Moskwie 15 lipca 1932r., przedłużony 5 maja 1934r. do 31 grudnia 1945r.;
• pakt Ligi Narodów z 28 czerwca 1919r. (CCCP został przyjęty do LN w 1934r.);
• traktat o wyrzeczeniu się wojny jako narzędzia polityki narodowej, podpisany w Paryżu 27 sierpnia 1928r. (tzw. Pakt Brianda-Kelloga),
• konwencję ws. określenia agresji, zawartą w Londynie 3 lipca 1933r.,
to imał się takich, dziś można powiedzieć: pijarowskich, sztuczek, które przedstawiłby go w świecie nie jak agresora, takiego jak III Rzesza, ale polityka działającego narzędziami wojny, ale w czyjejś obronie.
Bo CCCP napadając na Polskę, wmawiał światu, że nie pomagał Hitlerowi, ale brał w obronę Białorusinów i Ukraińców oraz uwalniał lud polski od wojny! (później, jeszcze nie raz świat zobaczy, jak czołgi z czerwoną gwiazdą na wieżach 'brały w obronę" i "uwalniały lud" w różnych rejonach świata). Dlaczego jednak Stalin przyłączył się do wojny tak późno?
Powodów było/mogło być wiele. Zacznijmy od tego, że Stalin nie był głupi, jak to się niektórym w Polsce (i nie tylko wydaje), bo gdyby takim był, to nie wykończyłby całej swojej opozycji, w efekcie czego stał się równy carom. Stalin chciał być postrzegany, jako obrońca i wyzwoliciel mniejszości narodowych (historia jednak lubi się powtarzać). Nie było mu spieszno do wywiązania się z postanowień Paktu R-M, choćby dlatego, że nie zależało mu na tym, by w wojnie z Polską III Rzesza poniosła mniejsze straty, a wręcz odwrotnie. Z agresją zwlekał do czasu (z nadmiarem), gdy było już pewne, iż Francja i Wielka Brytania nie przyjdą Polsce z czynną pomocą. Wreszcie, o czym zapomina się, 16 września Stalin podpisał rozejm z Japończykami kończący nieformalną wojnę na Dalekim Wschodzie. A 17 września mógł już wyzwalać, uwalniać i Armia Czerwona mogła zastąpić działających od początku września na terenie RP sowieckich dywersantów.
To tak w wielkim skrócie o tym, co zyskał CCCP napadając na Polskę i rozpętując II wojnę światową, którą... w ostateczności wygrał!
Co w jej wyniku straciła Rzeczpospolita? O tym każdy wie. A jak ktoś nie wie, to niech się douczy. Wszelako wciąż niewyjaśniona pozostaje jedna kwestia: dlaczego ani Polska, ani jej sojusznicy nie wypowiedzieli wojny CCCP? Dlaczego Wojsko Polskie nie dostało rozkazów stawiania czynnego oporu Armii Czerwonej? Dlaczego Finlandia w podobnej sytuacji broniła się na całym froncie, a Polska generalnie powstrzymywała się od zbrojnej konfrontacji? To jedno lub dwa pytania, na które nie ma jednej lub dwóch odpowiedzi...
* Izwiestija - dziennik, w czasach Związku Radzieckiego numer 2, po dzienniku "Prawda", na sowieckim rynku medialnym.
* CCCP - Советский Союз, Союз Советских Социалистических Республик, Sojuz Sowjetskich Socjalisticzeskich Riespublik, państwo pod tą nazwą istniało od 30 grudnia 1922 r. do 26 grudnia 1991 r.
* Pakt Ribbentrop-Mołotow. Formalnie pakt o nieagresji pomiędzy III Rzeszą Niemiecką i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich, która zgodnie z tajnym protokołem dodatkowym, stanowiącym załącznik do oficjalnego dokumentu umowy, dotyczył rozbioru terytoriów lub rozporządzenia niepodległością suwerennych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii. Wg tajnego protokołu na obszarach należących do Rzeczpospolitej strefy interesów Niemiec i ZSRR miały być rozgraniczone wzdłuż linii rzek Narwi, Wisły i Sanu. Oznaczało to, że prawobrzeżna część Warszawy miała znaleźć się pod okupacją CCCP.
28 września 1939 r. podpisano w Moskwie traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza-ZSRR, będący w istocie II Paktem Ribbentrop-Mołotow. Uporządkowane zostały kwestie terytorialne między agresorami: województwo lubelskie oraz wschodnia część województwa warszawskiego zostały przeniesione do strefy niemieckiej,. By zrekompensować ZSRR ten ubytek, tajny protokół do traktatu przekazywał Litwę do strefy wpływów sowieckich.
* KPD - Kommunistische Partei Deutschlands, Komunistyczna Partia Niemiec. Po objęciu władzy przez Adolfa Hitlera została zdelegalizowana.W 1933 roku KPD liczyła 360 tys. członków, w latach 1933-1945 do obozów koncentracyjnych zesłano 150 tys. członków partii. Na 30 tys. wydano wyroki śmierci.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
