13 września wpłynął do Sejmu projekt ustawy o Polskiej Służbie Geologicznej. W opinii jego autora prof. Mariusza Oriona Jędryska (wiceministra środowiska i głównego geologa kraju) będzie ona narzędziem państwa "w gospodarowaniu zasobami geologicznymi i broniącymi naszych interesów w globalnej konkurencji surowcowo-energetycznej". Częścią Służby ma być Straż Geologiczna...
Czy jest potrzeba powoływania kolejnej służby mundurowej z uprawnieniami policyjnymi? Możliwe, że dziennikarskie wątpliwości są dalece nieuzasadnione. Wiadomo - ustawa ustawą, ale to dopiero rozporządzenia wykonawcze ostatecznie ukształtują ten akt prawny. Przedstawi je Ministerstwo Środowiska, a skoro autorem projektu ustawy jest główny geolog kraju (GGK), to i on będzie miał zasadniczy wpływ na treść odpowiednich rozporządzeń. Chcieliśmy wątpliwości potwierdzić lub rozwiać w bezpośredniej rozmowie z GGK. Niestety, to się nie udało.
Umundurowana formacja zbrojna
Istnieją wątpliwości co do tego, czy jest potrzeba, by powoływać "Straż Geologiczną jako państwową umundurowaną formację uzbrojoną do spraw zwalczania naruszeń przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze" (art. 36 projektu rzeczonej ustawy).
Możliwe, że dziennikarskie wątpliwości są dalece nieuzasadnione. Wiadomo - ustawa ustawą, ale to dopiero rozporządzenia wykonawcze ostatecznie ukształtują ten akt prawny. Przedstawi je Ministerstwo Środowiska, a skoro autorem projektu ustawy jest główny geolog kraju (GGK), to i on będzie miał zasadniczy wpływ na treść odpowiednich rozporządzeń. Chcieliśmy wątpliwości potwierdzić lub rozwiać w bezpośredniej rozmowie z GGK. Niestety, to się nie udało.
Dziesięć procent o strażnikach
Z 61 stron projektu dziesięć procent (rozdział IV) dotyczy SG. Przyjrzyjmy się niektórym.
A zatem SG ma kierować Główny Inspektor Straży "podporządkowany Prezesowi PSG". Art. 38.1 stanowi: "Strażnicy Straży zwani "strażnikami, są powoływani i odwoływani przez Prezesa PSG na wniosek Głównego Inspektora Straży".
• Czy to oznacza, że zasady zatrudniania będą analogiczne do obowiązujących np. w policji? Skoro do służby będzie można być przyjętym na wniosek GIS, czy to oznacza, że SG nie będzie miała struktur wojewódzkich lub regionalnych?
"Strażnicy są obowiązani do noszenia umundurowania i odznak służbowych w czasie pełnienia obowiązków służbowych" (art. 41.2).
• Jeśli mundury (jakie i od kiedy, skoro projektodawca chciałby, by ustawa weszła w życie o nowego roku), to stopnie służbowe. W nawiązaniu do wzorów, których służb mundurowych?
SG będzie miała uprawnienia co najmniej zbliżone do policyjnych. Art. 42.1 wymienia te, które ma policja z paroma wyjątkami. Podpunkt 6 stanowi, że strażnicy mają (gdy ustawa wejdzie w życie) prawo "nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia, o których mowa w dziale XI ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze" oraz "prowadzenia dochodzeń oraz działania w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach przestępstw, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze".
• Czy to oznacza, że znowelizować trzeba także Kodeks wykroczeń, a dotychczasowe zadania policji w zakresie ustalania naruszenia Pgg przejmie SG?
Niektóre media były zbulwersowana tym, że strażnicy będą mieli prawo "noszenia broni palnej długiej i krótkiej, kajdanek zakładanych na ręce" itp. Mamy inne wątpliwości.
• Skoro w art. 42.1 wylicza się, do czego strażnik ma prawo - m.in. do noszenia broni palnej", to kiedy je nabędzie, zakładając, że warunki przechowywania broni itp. określone będą w drodze rozporządzenia "ministra właściwego do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych"?
I teraz kilka innych pytań bez związku z cytatami z projektu ustawy.
• Ilu funkcjonariuszy ma liczyć SG?
• Jakie będą jej zakładane koszty funkcjonowania?
• I najważniejsze: dlaczego Ministerstwo Środowiska uważa, że policja nie wykonuje obecnie zadań wynikających z naruszenia Pgg?
Liczymy, że na te pytania odpowie nam (oby jak najszybciej) biuro prasowe resortu środowiska.
Dla stu przypadków rocznie
W uzasadnieniu projektu ustawy jedyny wątek dotyczący SG brzmi: "Działalności PSG, łącznie z kosztami zatrudnienia (w tym Straży Geologicznej) będzie finansowana z środków, które obecnie przeznaczane są na funkcjonowanie państwowej służby geologicznej oraz państwowej służby hydrogeologicznej. PIG-PIB na wykonywanie zadań psg i psh otrzymuje środki z NFOŚiGW, pochodzące z opłaty eksploatacyjnej...".
Przypomnijmy, że w 2015 r. (jak wynika z danych Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach) sześćdziesiąt przypadków nielegalnej eksploatacji kopalin - głównie piasku, żwiru i kruszyw - zakończyło się w ubiegłym roku sankcjami nadzoru górniczego. Czy taki stan rzeczy uzasadnia konieczność stworzenia kolejnej formacji mundurowej wchodzącej w rolę policji, z którą i tak - jak wynika z projektu ustawy - SG ma współpracować?
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
