Święta Barbara jest jedną z najbardziej znanych postaci w tradycji chrześcijańskiej. Uchodzi za patronkę m.in.: górników, hutników, gazowników, marynarzy, saperów, artylerzystów i wszystkich zawodów, które wiążą się z ryzykiem nagłej śmierci. W Polsce jej kult jest szczególnie silny na Śląsku, gdzie 4 grudnia obchodzi się Barbórkę.
Święta Barbara jest patronką górników, ponieważ według legendy, podczas ucieczki przed ojcem, rozstąpiła się przed nią skała, co pozwoliło jej uciec. Z tego powodu górnicy wybrali ją na swoją opiekunkę, a jej dzień, 4 grudnia, obchodzony jest jako święto górnicze, czyli Barbórka.
Tyle legenda, inne źródła podają, że Barbara z Nikomedii pochodziła z pogańskiej rodziny z Heliopolis ok. III w. Gdy ojciec dowiedział się, że została chrześcijanką, chciał ją zmusić do wyrzeczenia się wiary. Ona jednak pozostała nieugięta, uwięziono ją zatem w wieży, a potem ścięto mieczem. Według legendy tuż przed śmiercią anioł przyniósł jej Komunię Świętą.
Według przekazów była córką zamożnego poganina Dioskura. Ojciec zamknął ją w wieży, by odciąć od świata. Miało to chronić jej urodę i pilnować jej przyszłego małżeństwa. W czasie pobytu w wieży Barbara zainteresowała się chrześcijaństwem i przyjęła chrzest. Gdy ojciec się o tym dowiedział, rozkazał ją torturować, a później sam wykonał na niej wyrok. Zgodnie z legendą chwilę po ścięciu Dioskura miał porazić piorun. To wydarzenie stało się powodem, dla którego Barbara zaczęła być traktowana jako patronka ludzi narażonych na nagłe niebezpieczeństwo.
Czyim patronem jest św. Barbara? Lista zawodów jest długa
W legendach pojawia się także motyw trzech okien w wieży. Barbara miała zlecić ich wybicie na znak wiary w Trójcę Świętą. Ojciec, widząc tę zmianę, zorientował się, że córka przyjęła nową religię. Ten epizod często występuje w dawnych przedstawieniach świętej.
Inny popularny motyw dotyczy rosnącej gałązki. Według jednej z opowieści Barbara w drodze na egzekucję zerwała gałązkę drzewa owocowego, która zakwitła w dniu jej śmierci. W niektórych regionach Europy do dziś wkłada się 4 grudnia gałązki do wody. Jeśli zakwitną przed świętami, ma to przynosić pomyślność.
Choć przekazy o Barbarze mają charakter legend, jej kult rozwinął się w całej Europie. Z czasem stała się patronką zawodów związanych z ziemią, ogniem, wybuchami i pracą pod powierzchnią. Dlatego to właśnie jej imię pojawia się w modlitwach górników w dniu Barbórki.
Kult św. Barbary, dziewicy i męczennicy, rozwijał się od VI w. najpierw na Wschodzie, później na Zachodzie Kościoła. Św. Barbara jest patronką architektów, artylerzystów, cieśli, dzwonników, flisaków, górników, kapeluszników, kowali, ludwisarzy, marynarzy, murarzy, pompiarzy, rakietników (rakiety sygnalizacyjne), strażników, szczotkarzy, tkaczy, węglarzy, wytwórców sztucznych ogni, załóg fortecznych, więźniów.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
