Minął rok pracy nowego zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Był bardzo intensywny, bo też zadań do wykonania nie brakowało. Otwarcie Funduszu na konsultacje z przedsiębiorcami, organizacjami samorządowymi, ekologicznymi i mieszkańcami województwa śląskiego z pewnością przyniesie dobre efekty.
- Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej to taka instytucja, która przeznacza środki na poprawę jakości środowiska. Dlatego postanowiliśmy wsłuchiwać się w to, co mówią mieszkańcy, w ich potrzeby, rozpoznawać je. Postawiliśmy przede wszystkim na dialog i współpracę. Ta zmiana oznacza nie tylko nowe otwarcie Funduszu, ale również kierunek na szeroko rozumiane konsultacje i rozmowy. Wspólnie z moją zastępczynią Iwoną Gejdel-Targosz podjęliśmy wiele kluczowych decyzji na rzecz poprawy jakości środowiska na terenie województwa śląskiego. Wsparliśmy nie tylko samorządy, ale wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa i przedsiębiorców, nie zważając na to, czy są to mikro, mali, średni czy duzi przedsiębiorcy. Najważniejsze dla nas jest to, że wciąż podążamy w kierunku lepszej oferty i modernizacji narzędzi komunikacji z mieszkańcami. Przez ten rok staraliśmy się ukierunkować nasze wsparcie na edukację ekologiczną poprzez wspieranie projektów zielonych pracowni, ekopracowni pod chmurką. Ogłosiliśmy również nowy program ekowydarzeń skierowany do organizacji samorządowych – mówił Mateusz Pindel, prezes zarządu WFOŚiGW, w trakcie spotkania z przedstawicielami mediów w Katowicach.
Przypomnijmy, że celem tej inicjatywy jest podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej, upowszechnianie wiedzy, aktywizacja społeczna, budowanie społeczeństwa obywatelskiego i kształtowanie postaw proekologicznych społeczeństwa (w tym dzieci i młodzieży) w zakresie: problematyki transformacji energetycznej, poprawy jakości powietrza, gospodarki o obiegu zamkniętym, w tym gospodarki odpadami i ochronę wód, gospodarki wodnej, ochrony różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów, edukacji ekologicznej, innowacyjności, adaptacji do zmian klimatu, upowszechniania zasad dobrej praktyki rolniczej i metod oraz celów produkcji rolniczej metodami ekologicznymi. W
konkursie mogą wziąć udział stowarzyszenia oraz związki stowarzyszeń, fundacji, kół gospodyń wiejskich, których jednym z celów lub zadań statutowych jest ochrona środowiska lub edukacja ekologiczna, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, przeznaczając całość dochodu na cele statutowe.
- Chcemy tym samym nie tylko promować prośrodowiskowe postawy, ale też oddziaływać na społeczność lokalną. Dzięki pracy zespołu ds. komunikacji, promocji i edukacji uruchomiliśmy nową, bardziej funkcjonalną stronę internetową, która ułatwia dostęp do informacji o programach dofinansowania i ułatwia współpracę. W ramach tych działań, dzięki zaangażowaniu zespołów merytorycznych, powstały nowe narzędzia ułatwiające kontakt i współpracę z Funduszem. Wśród nich znajduje się m.in. kalkulator dla przedsiębiorców, pomagający w analizie możliwości finansowania ekologicznych inwestycji, jak również system umożliwiający beneficjentom programu priorytetowego Czyste Powietrze śledzenie statusu wniosków o dofinansowanie w ramach tego programu. Z nowości jest też tak zwany kalkulator dotyczący pożyczek – wymieniał dalej Mateusz Pindel.
WFOŚiGW w Katowicach stanowi nie tylko wsparcie dla transformacji energetycznej, ochrony powietrza, ochrony przed hałasem, gospodarki wodnej, ochrony powierzchni ziemi i adaptacji do zmian klimatu, ale stanowi również ważne wsparcie dla gospodarki obiegu zamkniętego.
Przywołując pojęcie gospodarki obiegu zamkniętego, mamy oczywiście na myśli model produkcji i konsumpcji polegający na dzieleniu się, pożyczaniu, ponownym użyciu, naprawie, odnawianiu i recyklingu istniejących materiałów i produktów tak długo, jak to możliwe. W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów. W praktyce oznacza to ograniczenie odpadów do minimum. Kiedy cykl życia produktu dobiega końca, surowce i odpady, które z niego pochodzą, powinny zostać w gospodarce dzięki recyklingowi. Można je z powodzeniem wykorzystać ponownie, tworząc w ten sposób dodatkową wartość.
Dodatkowo w obszarze wsparcia WFOŚiGW w Katowicach jest zapobieganie poważnym awariom środowiskowym, monitoring środowiska oraz profilaktyka zdrowotna.
Nowa strategia działania Funduszu na lata 2025-2028 została uzgodniona po szerokich konsultacjach z samorządami, przedsiębiorcami, organizacjami samorządowymi i organizacjami ekologicznymi. Pokazuje, jak ważne jest wsparcie WFOŚiGW na rzecz poprawy środowiska. Co istotne, funkcjonowanie Funduszu realizowane jest i będzie zgodnie z polityką ochrony środowiska państwa, według regionalnych kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego i polityki ekologicznej województwa śląskiego. W Strategii priorytetowe znaczenie przypisano działaniom Funduszu związanym z wykorzystaniem niepodlegających zwrotowi środków z Unii Europejskiej, przeznaczonych na ochronę środowiska i gospodarkę wodną.
W dalszym ciągu kontynuowana będzie współpraca z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, funduszami wojewódzkimi, Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska oraz instytucjami, służbami i organizacjami realizującymi zadania w obszarze ochrony środowiska w regionie – podkreślono w trakcie spotkania w mediami.
Fundusz zamierza wesprzeć działania prośrodowiskowe w województwie śląskim w latach 2025-2028 rekordową kwotą 5 mld zł, z czego 3,5 mld to środki unijne i z Narodowego Funduszu, a 1,5 mld zł to środki własne – zarówno w formie dotacji, jak i preferencyjnych pożyczek.
– Prognozujemy, że ta kwota przejdzie przez nasz Fundusz na rzecz poprawy jakości środowiska – zapowiedział Mateusz Pindel.
To istotne, gdyż jesienią i zimą wciąż dochodziło w aglomeracji śląsko-dąbrowskiej do przekroczeń pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu. Działo się tak m.in. w: Gliwicach, Zabrzu, Bytomiu, Piekarach Śląskich, Rudzie Śląskiej, Świętochłowicach, Sosnowcu, Jaworznie, Tychach, Rybniku, Żorach i Jastrzębiu-Zdroju, a także w powiatach: zawierciańskim, myszkowskim, gliwickim, tarnogórskim, bieruńsko-lędzińskim, rybnickim oraz mikołowskim.
Iwona Gejdel-Targosz, wiceprezes WFOŚiGW w Katowicach, zwróciła uwagę na rozwój programów statutowych. To m.in. „Zamień piec na sieć” adresowany do przedsiębiorstw ciepłowniczych oraz „Ekowspólnota” – skierowany do wspólnot mieszkaniowych. W pierwszym wnioski mogą składać koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze, w których zasilanie sieci ciepłowniczej następuje ze źródła ciepła wyposażonego w emitor o wysokości powyżej 40 m lub źródła ciepła zasilanego w całości lub w części z kogeneracji. Z drugiego zaś mogą korzystać wspólnoty mieszkaniowe, przeznaczony jest bowiem na przedsięwzięcia polegające na termomodernizacji budynków lub zabudowy źródła OZE.
Nie było dotąd w Funduszu podobnego wsparcia dla tego typu podmiotów.
W 2024 r. z sukcesem wystartował także program „OZE na start”, wspierający inwestycje w fotowoltaikę, magazyny energii i infrastrukturę ładowania pojazdów w przedsiębiorstwach i spółdzielniach mieszkaniowych.
W trakcie spotkania mówiono również o plonie konkursów na Zielone Pracownie. W tym kontekście Iwona Gejdel-Targosz wymieniła m.in. dobre przykłady EKOpracowni Sowich Przyjaciół w Żorach oraz nowoczesne laboratorium chemiczne w Orzeszu, w Szkole Podstawowej nr 6 im. Alfreda Szklarskiego. Pracownia kosztowała 97 198 zł. Dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach wyniosło 46 955 zł, a wkład miasta Orzesze - 50 955 zł. Uczniowie zyskali nowoczesną przestrzeń do nauki o ochronie środowiska i zrównoważonym rozwoju. Mają tu do dyspozycji nowoczesne pomoce naukowe, urządzenia multimedialne, mikroskopy. Poznają otaczający świat poprzez doświadczenia, a także uczą się, jak dbać o planetę.
- Takie miejsca służą nie tylko nauce, ale także integrują lokalną społeczność – przyznała wiceprezes WFOŚiGW w Katowicach.
Z kolei w konkursie „Zielona Przestrzeń” dofinansowano 36 lokalnych projektów zagospodarowania zieleni, parków kieszonkowych czy przestrzeni do ekologicznych wydarzeń.
– Naszą misją jest nie tylko finansowanie działań na rzecz środowiska, ale też ułatwienie dostępu do informacji i środków wsparcia – podsumował prezes Mateusz Pindel.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
