Gomułka: Rośnie poparcie Polaków na rzecz wejścia do strefy euro

- Polityka NBP oraz dobra polityka monetarna Europejskiego Banku Centralnego zwiększyła poparcie obywateli na rzecz wejścia Polski do strefy euro o 8 punktów procentowych – mówi w rozmowie z portalem netTG.pl Gospodarka i Ludzie prof. STANISŁAW GOMUŁKA, główny ekonomista Business Centre Club, ministrem finansów Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC, były wiceminister finansów.

Zaskoczyło pana silne odbicie polskiej gospodarki w 2021 r.?
Silne odbicie gospodarcze w roku 2021, to efekt stosunkowo masowych szczepień , co dobrze wpłynęło na decyzje o ograniczeniu administracyjnych restrykcji w Europie, a także w Polsce. Ale w Polsce poziom podwójnych szczepień ciągle nie jest jeszcze wysoki i z tego powodu nie jest pewne, czy odbicie gospodarcze będzie kontynuowane w roku 2022. Z racji wzrostu w zeszłym roku PKB prawdopodobnie wzrosło o 5,5 proc. i gdyby podobnie wysokie takie tempo wzrostu miało miejsce w roku 2022 roku, to pomimo spadku PKB w 2020 roku o 2,5 proc., na koniec 2022 roku możemy być z powrotem w pobliżu długofalowego trendu wzrostu gospodarczego.

 Co należy zrobić by utrzymać popandemiczny wzrost polskiej gospodarki?
Niemal wszystkie przedsiębiorstwa informują o planach zwiększenia zatrudnienia w sytuacji niskiego bezrobocia i dużej presji płacowej. Dlatego są potrzebne dalsze ułatwienia dla imigracji zarobkowej, silniejsze zachęty do pracy dla osób powyżej wieku emerytalnego, oraz silniejsze bodźce do masowych szczepień przeciwko COVID 19.

Jak zahamować wzrost cen energii elektrycznej?
W odpowiedzi na silny wzrost cen energii elektrycznej do poziomu wyższego niż w UE i oczekiwany dalszy ich wzrost, potrzebne są nowe inwestycje publiczne w sieci przesyłowe zwiększające transgraniczną przepustowość. Potrzebna jest też liberalizacja ustawy dotyczącej energetyki wiatrowej na lądzie.

Nadal są niskie inwestycje, które pobudzają gospodarkę
W celu zwiększenia niskich inwestycji prywatnych, krajowych i zagranicznych, potrzebne są w Polsce działania zmniejszające ryzyko prawne, które w naszym kraju jest ciągle wysokie. Natomiast w celu wzrostu inwestycji publicznych, szczególnie unijnych, potrzebne jest zaprzestanie przez rząd Morawieckiego „wojny” prawnej z Unią Europejską. Konsekwencją takiego zaprzestania byłoby odblokowanie dużych środków finansowych z UE na ważne projekty inwestycyjne .

 Czy zbliżyliśmy się do decyzji o wejściu Polski do strefy euro??
Polityka NBP oraz dobra polityka monetarna Europejskiego Banku Centralnego zwiększyła poparcie obywateli na rzecz wejścia Polski do strefy euro o 8 punktów procentowych do poziomu 56 proc.. W krajach strefy euro poparcie wynosi średnio około 70 proc.. Na rzecz dalszego poparcia w Polsce może wpływać teraz także nowe stanowisko Ministerstwa Finansów, które w wydanym w grudniu 2021 Monitorze konwergencji z UGW przyznaje, że budowanie konkurencyjności poprzez słabą walutę własną nie ma sensu, oraz że cyt. „konieczne jest zwiększenie konkurencyjności strukturalnej w celu wykształcenia poza-cenowych przewag przez tworzenie bodźców do wzrostu innowacyjności gospodarki”

 Czy tegoroczna decyzja Rady Polityki Pieniężnej NBP o podniesieniu stóp procentowych wpłynie na zahamowanie inflacji?
Decyzja RPP z dnia 04. 01. 2022 r. o podniesieniu bazowej stopy procentowej NBP o 0,5 proc. do 2,25 proc. byłaby właściwa gdyby nie to, że podwyżki tej stopy powinny rozpocząć się już w pierwszej połowie 2021i na koniec roku powinny być dużo wyższe. Ale nawet gdybyśmy byli dziś ze stopą na poziomie 4 proc., to wciąż nie byłby to właściwy poziom, bo inflację w grudniu 2021 mamy na poziomie 8,6 proc., a w najbliższych kilku miesiącach zapewne przekroczy 10 proc. Tymczasem bazowa stopa procentowa nie powinna być przez długi czas tak znacząco niższa od inflacji.

Co zatem powinna zrobić Rada Polityki Pieniężnej?
Rada Polityki Pieniężnej NBP powinna przyspieszyć jej wzrost do poziomu zbliżonego do inflacji. Dzięki temu uruchomione by zostały dwa kanały oddziaływania na inflację w dół: wzmocnienia złotego i zmniejszenie presji płacowej.

Czy stopy procentowe na obecnym poziomie zahamują inflację?
Obecna stopa procentowa na poziomie 2,25 proc. jest zbyt niska, aby efektywnie wpływać na dwa kluczowe środki antyinflacyjne: umocnienie złotego i zmniejszenie presji płacowej. Czyli już w tym roku powinno nastąpić systematyczne, szybkie podnoszenie jej poziomu , prawdopodobnie do około 6- 8 proc., a w przypadku dużego wzrostu inflacji w tym roku może nawet do 10 proc.. Choć podniesienie stóp do tak wysokiego poziomu, i to pomimo zmiany składu Rady Polityki Pieniężnej, wydaje się w tej chwili mało prawdopodobne.

W tej sytuacji możliwa, a nawet realna, wydaje się być kontynuacja rosnącej inflacji przez cały rok 2022 , szczególnie przez pierwszą połowę tego roku. W przypadku potrzebnej reakcji ze strony nowej RPP w roku 2023 w postaci silnie rosnących stóp procentowych NBP, musiałoby przejściowo dojść do znacznego obniżenia tempa wzrostu gospodarczego w latach 2023 i 2024.

Jakie dla Polski mogą być skutki blokady przez KE środków z Krajowego Planu Odbudowy?
Niestety dziś mamy niezwykle szkodzącą nam „wojnę prawną” między Polską i UE w sprawie uprawnień TSUE, co skutkuje blokadą przez KE realizacji Krajowego Planu Odbudowy. Konsekwencją tego jest brak dopływu w minionym roku 5 mld euro środków unijnych i ryzyko utraty dalszych około 50-70 mld euro w najbliższych dwóch-trzech latach. Dopływ tak dużych środków wzmocniłby złotego, więc także zmniejszyłby inflację.

Jakie powinny być decyzje polityczne polskiego rządu , by poprawić relacje z Unią Europejską, które przyniosą nam duże korzyści ekonomiczne, a nie duże straty?
Powinna być jak najszybciej wprowadzona w życie , zapowiadana przez Jarosława Kaczyńskiego, likwidacja Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Powinna też być akceptacja wyroków TSUE, jako ostatecznego sądu w UE w kwestiach powiązanych z traktatami unijnymi, tych które obecnie nie są realizowane przez Polskę. A tymczasem premier Mateusz Morawiecki i rząd ignorują wyroki TSUE. W tej sytuacji będziemy nadal ponosić bardzo duże straty gospodarcze wynikające z blokady środków unijnych i podwyższonego ryzyka prawnego.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.