Jak będzie wyglądała likwidacja ruchu Piekary? Co dalej z jego załogą?

Moim zdaniem ta kopalnia należy do najlepiej sczerpanych w kraju i życzyłbym sobie, aby wszystkie obecnie funkcjonujące kopalnie mogły zostać w takim samym stopniu wyeksploatowane - mówi Trybunie Górniczej GRZEGORZ WACŁAWEK, prezes zarządu spółki Węglokoks Kraj.

Ile razy w ciągu ostatnich lat mówiło się o likwidacji ruchu Piekary?
Sam już nie wiem, ale rozważano ten pomysł co najmniej kilkukrotnie. Już w 2007 r. toczyła się walka o to, by kopalnia Piekary mogła dalej funkcjonować. Od tego czasu zakład parę razy przeznaczany był do likwidacji, ale dzięki odpowiedzialnym decyzjom mógł przetrwać. Wcześniejsza likwidacja kopalni Andaluzja, całej jej infrastruktury powierzchniowej, przedłużyła życie kopalni Piekary. Niestety koniec kopalni zbliżał się nieuchronnie. Pamiętajmy, że zakład przez ostatnie 10 lat wydobywał węgiel z filara ochronnego szybów głównych kopalni Andaluzja. To nie była łatwa eksploatacja ze względu na fakt, że mieliśmy do czynienia z polem resztkowym, złożem poprzecinanym dziesiątkami starych wyrobisk i ze zdegradowanym stropem. Jednak węgiel z Piekar był surowcem o bardzo dobrych parametrach jakościowych, cieszącym się dużym zainteresowaniem wśród klientów, co powodowało opłacalne jego wydobycie do samego końca.

Czy ostateczna decyzja o likwidacji zakładu była poprzedzona specjalistycznymi ekspertyzami?
To oczywiste. Od końca 2017 r. i przez cały 2018 r. w szerokim zakresie trwały analizy. Współpracowaliśmy z ekspertami z Państwowego Instytutu Geologicznego, którzy prowadzili dogłębne analizy złóż po starych sąsiadujących kopalniach z obszarem Piekar. Niestety żadne z potencjalnych złóż nie spełniało kryteriów, by stanowić bazę zasobową dla kopalni Piekary. Nie było ekonomicznego uzasadnienia i technicznych możliwości, aby po te węgle sięgnąć. To były złoża bardzo głęboko zalegające i zawodnione, gdzie odwodnienie trwałoby latami, albo za takim szeregiem uskoków, że z uwagi na przeszkody natury tektonicznej nie bylibyśmy w stanie dotrzeć do tych złóż. Natomiast nasi pracownicy przy współpracy z Głównym Instytutem Górnictwa przebadali również to, co jest w obszarze naszej koncesji i co by ewentualnie można było jeszcze eksploatować. Mam tu na myśli m.in. złoże po byłej kopalni Powstańców Śląskich, czy też pod ścisłym centrum miasta Piekary Śląskie. Okazało się jednak, że również te niewielkie złoża nie mogą stanowić bazy zasobowej, która mogłaby zostać wydobyta w sposób ekonomicznie opłacalny. Resztki te zalegają płytko pod mocno zurbanizowanym terenem miasta, tym samym ich eksploatacja wywołałaby bardzo duże wpływy i szkody na powierzchni. Ponadto w grę wchodziłaby jedynie metoda eksploatacji specjalnej o niewielkiej wydajności, co finalnie przy strukturze organizacyjnej oraz technicznej naszej firmy byłoby ekonomicznie nieopłacalne. Nie było zatem innego wyjścia, jak tylko przekazać zorganizowaną część zakładu górniczego do Spółki Restrukturyzacji Kopalń, by spółka nie ponosiła kosztów pełnej likwidacji. W grudniu 2018 r. zapadła decyzja. Tym samym wzięliśmy na siebie ciężar restrukturyzacji osobowej, technicznej i organizacyjnej zakładu.

Jest pan zatem przekonany o tym, że pokłady węgla w kopalni są w pełni sczerpane?
Zdecydowanie tak. Moim zdaniem ta kopalnia należy do najlepiej sczerpanych w kraju i życzyłbym sobie, aby wszystkie obecnie funkcjonujące kopalnie mogły zostać w takim samym stopniu wyeksploatowane. Decyzja o zakończeniu wydobycia zapadła w oparciu o udokumentowane fakty, przy pełnym dialogu ze stroną społeczną i z załogą.

Co w takim razie stanie się z załogą ruchu Piekary? To w większości bardzo młodzi ludzie, których warto dobrze zagospodarować.
I tak się stanie. Wiadomo było z góry, że najważniejszą częścią całego procesu likwidacyjnego będzie dobrze przeprowadzona alokacja załogi. Rozpoczęła się na dobrą sprawę dwa lata temu. Już w ub.r. w ruchu Piekary nie prowadziliśmy żadnych robót przygotowawczych. Tym samym oddziały wyspecjalizowane w przygotówkach od razu trafiły na ruch Bobrek. Brygady ścianowe zaraz po zakończonej eksploatacji również kierowano sukcesywnie na ruch Bobrek.

Czy tym samym nie dojdzie przypadkiem do przerostu zatrudnienia w ruchu Bobrek?
Zapewniam, że proces alokacji został dobrze przygotowany. Przyjęcia nowych pracowników wstrzymaliśmy już ponad rok temu. Odprawiliśmy też kilka firm obcych świadczących usługi na rzecz ruchu Bobrek. Ich miejsce zajęły właśnie brygady alokowane z Piekar. Daliśmy sobie czas na to, aby zatrudnienie w sposób naturalny dostosowało się do optymalnego poziomu. To potrwa. Pamiętajmy, że wciąż mamy do czynienia z odejściami naturalnymi. Owszem, 2020 r. będzie dla nas dość ciężki, ponieważ rzeczywiście mamy pewną nadwyżkę zatrudnienia. Ze względu na fakt, że są to pracownicy o bardzo wysokich kwalifikacjach zawodowych, to warto odczekać jakiś czas, aby móc już w niedługim czasie w pełni wykorzystać te właśnie zasoby ludzkie. Już dziś brygady ścianowe mają pełne obłożenie w ruchu Bobrek. Tak też się stanie w przygotówkach. Pamiętajmy, że ludzie to nasz największy skarb. Dlatego mając dobrze zabezpieczone zaplecze kadrowe jesteśmy spokojni o dalsze losy bytomskiej kopalni.

Wspomniał pan, że do SRK przekazana została część ruchu Piekary. Nie rezygnujecie zatem z likwidacji całego zakładu?
Nie. Zostawiliśmy w Węglokoksie Kraj dużą część infrastruktury powierzchniowej, głównie place składowe i magazynowe z dźwigami, nowoczesną bocznicę kolejową i cały węzeł przeróbki mechanicznej węgla, w tym paczkowalnię ekogroszku. Niewątpliwie mamy dziś na rynku dekoniunkturę. Jest spora nadpodaż surowca, być może ze względu na wzmożony import i mniejsze zużycie surowca. Mimo to widzimy pewne możliwości wykorzystania pozostawionej sobie infrastruktury. Przede wszystkim paczkować będziemy węgiel z Bobrka dostarczany do Piekar samochodami. Posiadamy również duży zapas węgla na piekarskich zwałach, który będziemy sprzedawać z ruchu Piekary jeszcze przez cały rok 2020. Do obsługi paczkowalni i zakładu przeróbczego oraz placów składowych pozostawimy w ruchu Piekary 90 osób. Ponadto jeszcze przez ok. 2 lata będzie trwała likwidacja prowadzona przez SRK i naszą spółkę przy wykorzystaniu naszych pracowników.

A zatem poszukujecie nowych możliwości inwestycyjnych?
Właśnie tak. Paradoksalnie likwidacja ruchu Piekary stworzyła nam nowe możliwości inwestowania. Chcemy budować drugi profil działalności spółki. Nie mogę jeszcze mówić o konkretach, na razie jesteśmy na etapie analiz. Gdy w pełni pracowały oba ruchy, to nasza spółka nie mogła się znacząco rozwijać. Dziś mamy majątek, który nie został przekazany do SRK, w oparciu o który będziemy budować nowe kompetencje.

Jak długo potrwa likwidacja infrastruktury części zakładu przekazanej do SRK?
Wycofywanie maszyn i urządzeń z dołu oraz likwidacja wyrobisk potrwa co najmniej do września br. Siłami tej części załogi, która na razie nie trafi na Bobrek, mamy zamiar zlikwidować również szyb wentylacyjno-zjazdowy pozostały jeszcze po kopalni Andaluzja. Plan jest taki, aby pewna część załogi ruchu Piekary pracowała na rzecz SRK. Będą najbardziej kompetentni, ponieważ znają zakład. Mamy zamiar stanąć do takich przetargów. Jeśli je wygramy, to uda się nam w sposób efektywny zagospodarować na rok lub dwa kolejnych pracowników. Po tym czasie wrócą do pracy w kopalni Bobrek. To rozsądne rozwiązanie.

Kiedy oficjalnie wyjedzie na powierzchnię ostatnia tona węgla?
W piątek, 31 stycznia br. To nie będzie żadna wielka uroczystość, bo też nie ma powodów do radości. Kończy pracę kopalnia, która dla wielu pokoleń piekarzan, ale i przyjezdnych, była matką żywicielką. Niejednemu zakręci się w oku łza. Spotkamy się w gronie pracowników spółki Węglokoks Kraj, kopalni Bobrek-Piekary, by upamiętnić ten historyczny moment. To najrozsądniejszy pomysł na pożegnanie z kopalnią na zawsze.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.