Wprawdzie pierwsi górnicy wywodzili się spośród chłopów pańszczyźnianych, ale szybko znaleźli uznanie w oczach szlachty, a co za tym idzie - pewne przywileje. Podjęcie pracy pod ziemią było aktem odwagi, męstwa i nobilitowało w oczach społeczeństwa. Gwarków zwalniano ze służby wojskowej i płacenia niektórych podatków. Z czasem, kiedy bez górnictwa nie mogło obejść się już żadne cywilizowane społeczeństwo, w wielu krajach Europy wręczano górnikom ozdobne kilofki, a w Polsce - z inicjatywy Stanisława Staszica - szpady.
Podczas gdy mundur górniczy może nosić nawet uczeń pierwszej klasy szkoły górniczej, to przywilej przypinania szpady zarezerwowany jest tylko dla wyróżnionych. Jej wręczenia dokonują dziś zasłużeni górnicy - tzw. Stare Strzechy. Przyznanie szpady jest traktowane jako symbol szlachectwa, nabytego nie przez urodzenie, ale rzetelną naukę i pracę.
Współczesne honorowe szpady górnicze mają chwasty zielono-czarne z paskiem zielono-czarnym, a dla osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego chwasty zielono-czarne z paskiem biało-czerwonym.
Szpadę nosi się wyłącznie przy uroczystym mundurze górniczym, zawieszoną pionowo przy lewym boku na krótkich jednakowych rapciach, przypiętych do pasa pod kurtką mundurową. W przypadku występowania w płaszczu górniczym szpadę należy nosić pod nim.
Osobie, której nadano prawo noszenia szpady górniczej, może być ono odebrane, jeśli dopuści się ona czynu nielicującego z zawodem górnika lub popełni przestępstwo - tak mówi wyraźnie górnicze prawo.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
