Prezes PiS Jarosław Kaczyński zapowiedział w czwartek, 5 kwietnia, uporządkowanie zasad wynagradzania prezesów spółke Skarbu Państwa. Deklaracja padła wraz z zapowiedzią, że do Sejmu trafią projekty m.in. dotyczące obniżenia pensji poselskich o 20 proc., oraz że ministrowie konstytucyjni i sekretarze stanu przekażą swoje nagrody na cele charytatywne. Nadto obniżone mają zostać limity wynagrodzeń samorządowców - szefów gmin i powiatów oraz ich zastępców.
Jakie obecnie zasady regulują wynagradzanie w spółkach Skarbu Państwa?
Od 2016 r. pensje menedżerów spółek z udziałem Skarbu Państwa są powiązane z sytuacją i wielkością spółki oraz realizacją celów inwestycyjnych - taką zasadę wprowadziła uchwalona wtedy ustawa o zasadach wynagrodzeń w państwowych spółkach.
Zniesienie dodatkowych świadczeń dla szefów spółek
W czwartek prezes PiS powiedział m.in., że mają zostać zniesione "wszelkie dodatkowe, poza pensją, świadczenia, jeśli chodzi o kierownictwa spółek Skarbu Państwa".
Jeśli chodzi o obecne wynagrodzenia władz spółek Skarbu Państwa, uchwalona w czerwcu 2016 r. ustawa (zwana "nową ustawą kominową") zmieniła podejście do wynagrodzeń zarządów tych spółek w stosunku do wcześniejszej tzw. ustawy kominowej z 2000 r.
Ustawa dotyczyła władz spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, a także przedsiębiorstw państwowych oraz władz spółek jednostek samorządu terytorialnego i państwowych osób prawnych. Jej celem miało być pogodzenie zasady sprawiedliwości społecznej z wymogami rynku. Ustawa miała zapewniać "płacenie nie za piastowanie funkcji, ale realne osiąganie efektów", miała też przeciwdziałać nadużyciom i patologiom w wypłacaniu wynagrodzenia władzom spółek.
Widełki wielokrotności przeciętnego wynagrodzenia w przedsiębiorstwach
Ustawa wprowadziła widełki dla wynagrodzenia podstawowego członków zarządu, które zależy od wielkości spółki. W przypadku mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniającego do 10 osób) to 1-3-krotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (w IV kwartale 2017 roku, według danych GUS, wynosiło ono bez nagród z zysku 4739,51 zł), a spółki małej (zatrudniającej od 11 do 50 osób) - 2-4-krotność, średniej (51-250 osób) - 3-5-krotność, dużej (251-1250 osób) - 4-8-krotność, "dużej plus" (co najmniej 1251 osób, obrót roczny netto wyższy niż 250 mln euro) - 7-15-krotność.
Wynagrodzenie zostały też podzielone na część stałą i zmienną. Część zmienna wynagrodzenia w spółce nie mogła jednak przekroczyć 50 proc., a w największych spółkach 100 proc. "wynagrodzenia podstawowego członka organu zarządzającego w poprzednim roku obrotowym". Ponadto miała zależeć od osiągniętych celów inwestycyjnych spółki.
9 celów inwestycyjnych może windować część zmienną płac prezesów
Ustawa wymieniała dziewięć takich celów: wzrost zysku netto; wzrost wielkości produkcji czy sprzedaży; wartość przychodów, w szczególności ze sprzedaży, z działalności operacyjnej; zmniejszenie strat, obniżenie kosztów zarządu lub kosztów prowadzonej działalności; realizacja strategii lub planu restrukturyzacji; osiągnięcie wskaźników, w szczególności rentowności, płynności finansowej, efektywności zarządzania lub wypłacalności; realizacja inwestycji, z uwzględnieniem skali, stopy zwrotu, innowacyjności, terminowości realizacji.
"Wyjątkowe sytuacje" z uzasadnieniem
Nowe rozwiązania zarazem zakładały, że "w wyjątkowych okolicznościach" część stała wynagrodzenia mogła zostać podniesiona, warunkiem jednak było opublikowanie uzasadnienia tej decyzji w Biuletynie Informacji Publicznej. Ustawa zakazała prezesom spółek Skarbu Państwa czerpania dodatkowego wynagrodzenia z tytułu zasiadania w radach nadzorczych spółek zależnych, czyli w spółkach córkach i wnuczkach.
Maksymalnie półroczny zakaz konkurencji i odprawa dopiero po roku
Ponadto, w myśl ustawy, maksymalny okres wypowiedzenia może wynosić trzy miesiące, prawo do odprawy przysługuje dopiero po roku pracy, a tzw. zakaz konkurencji może być wypłacany maksymalnie do sześciu miesięcy.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
