Motocykl BMW R1200 GS – potężna maszyna. Tym żelaznym rumakiem można zajechać – jeśli nie na koniec świata – to przynajmniej na jego dachy. Przekonał się o tym Marcin Bernat, nadsztygar BHP z gliwickiej Sośnicy. Minionego lata wybrał się w podróż Jedwabnym Szlakiem.
Pojęcie Jedwabny Szlak określa dawny system dróg handlowych łączących Chiny z Europą, Persją i Indiami. Liczył 12 tys. km i był wykorzystywany od III w. p.n.e. do XVII w. n.e., kiedy to przestał mieć znaczenie na skutek odkrycia drogi morskiej do Chin.
– Wraz z kolegą Henrykiem Jelito wybraliśmy ten kierunek, ponieważ wiedzie przez przełęcz Ak-Bajtał w Pamirze, we wschodnim Tadżykistanie, pomiędzy Górami Sarykolskimi a pasmem Muzkol. Chcieliśmy też zobaczyć na własne oczy jezioro Karakul. Nasza droga wiodła przez Turcję, Gruzję, Rosję, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan do Uzbekistanu – opowiada Marcin Bernat.
Każdy musi swoje odstać
Obaw przed wyprawą było sporo, zwłaszcza o przekraczanie granic. Tamtejsze tereny to nie Unia Europejska, gdzie bez zatrzymywania się można pokonywać tysiące kilometrów, pędząc po autostradzie. O dziwo, jednak problemów z tym nie było.
– Papierologia jest w tamtych stronach ogromna, podobnie jak kolejki samochodów. Osobówki wcale pierwszeństwa nie mają. Każdy musi swoje odstać i tyle. Jest więc dużo czasu na wypełnianie dziesiątków wniosków i formularzy, ale też na żadnej z granic nie robiono nam problemów. Wszędzie było miło i z uśmiechem, nawet na granicach Federacji Rosyjskiej. Tam zresztą zaskoczyły nas kontrole, i to czasami nawet drobiazgowe, na wewnętrznych granicach republik wchodzących w skład Federacji. Notabene podróż przez Rosję przebiegała wzdłuż wybrzeża Morza Kaspijskiego na odcinku 800 km. Wjechaliśmy również na terytorium Czeczenii. Nawet skorzystaliśmy z noclegu w pobliżu Groznego. W sumie, w kraju dyktatora Władimira Putina, spędziliśmy dwa dni i dwie noce. Jedyne utrudnienie, jakie nas spotkało, to brak działającego GPS, no i dość słabo oznakowane drogi. Musieliśmy więc jechać z mapą i na czuja – zwraca uwagę Marcin Bernat.
Gdy obaj podróżnicy bezpiecznie przekroczyli granicę rosyjsko-kazachską, musieli bardziej nacisnąć na pedał gazu. Okazało się bowiem, że odległości między ludzkimi osadami są dość spore.
– Wokół pustki. Na dłuższych dystansach nie spotkaliśmy żywej duszy. Całe szczęście, że w ogóle jakieś miasteczka raz po raz pojawiały się na trasie. Dzięki temu mogliśmy korzystać z gościnności miejscowych lub hoteli oferujących swe usługi. Przeciętna cena noclegu ze śniadaniem i kolacją to około 25 dolarów za dobę. W tamtych stronach jada się skromnie, dużo grillowanego mięsa, jakieś placki. Smacznie, choć bez rewelacji. Generalnie Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan i Uzbekistan niewiele się od siebie różnią. Wszędzie sporo postsowieckich pamiątek. Kazachowie z urody przypominają trochę Mongołów, Kirgizi Chińczyków, z kolei Tadżycy są podobni do Afgańczyków, zupełnie jak Uzbecy. Widać, że w przeszłości wszyscy oni byli zamknięci w jednym państwie. Ich zwyczaje i kultura wzajemnie się przenikały. Świadczą o tym kulinaria, zwyczaje czy architektura zabudowań. Czy wiedzą coś o Polsce? Otóż byłem zaskoczony – tak. Nie byli specjalnie dociekliwi, skąd dokładnie przybywamy, raczej ich uwaga skoncentrowana była na naszych motocyklach – opowiada dalej o swych wrażeniach podróżnik z Sośnicy.
Nasi podróżnicy nie kryli z początku obaw o benzynę. Lecz jak się szybko przekonali, paliwo było wszędzie dostępne i stosunkowo tanie, jak na nasze warunki. Tylko raz w Tadżykistanie byli zmuszeni sięgnąć do kanistrów po zapasy na dalszą drogę.
Kierunek Duszanbe
W końcu nadszedł dzień, w którym motocykliści wjechali na słynny Jedwabny Szlak. Zrobili to dokładnie w kirgiskim mieście o nazwie Osz. Ongiś było ważnym węzłem tego historycznego szlaku, łączącego Wschód z Zachodem. Jest to zresztą jedno z najstarszych miast w Azji Środkowej, z bogatą historią i znaczeniem kulturowym. Jego centrum stanowi święta Góra Sułajmana – Sułajman-Too, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Sam Pamir nie bez przyczyny nazywany jest „dachem świata”. To najpotężniejszy na świecie węzeł górski, w którym zbiegają się łańcuchy górskie przekraczające 7000 m n.p.m.: Tienszan, Hindukusz, Karakorum, Himalaje. To również kraina tysiąca lodowców. Na motocyklową wyprawę w sam raz.
– Do Duszanbe mieliśmy wówczas ok. 1250 km, ale za to ten odcinek drogi był chyba jednym z najpiękniejszych, po których dane było mi jechać. Wiedzie bowiem malowniczym fragmentem Pamiru w Tadżykistanie – pokazuje na mapie Marcin Bernat.
I taką właśnie malowniczą, pełną piachu i szutru drogą, albo jak ją zowią tamtejsi – drogą M-41 Pamir Highway, obaj motocykliści dotarli do przełęczy Ak-Baitał, znajdującej się na wysokości 4655 m n.p.m. Przecina ją droga samochodowa Osz-Chorog. Ak-Bajtał, czyli w języku Kirgizów „Biała Kobyła”, to najwyższa przełęcz na szosie pamirskiej.
– Z początku jakoś słabiej się poczuliśmy. Może to sprawa ciśnienia bądź rozrzedzonego powietrza, na które narzekają przybywający w te strony. Na szczęście dobre samopoczucie szybko powróciło i mogliśmy sycić swe oczy wspaniałymi krajobrazami. Zetknęliśmy się również z dość sporą różnicą temperatur. Ciepło w dzień, a dość chłodno wieczorem i w nocy – wspomina nadsztygar z Sośnicy.
W sumie obaj podróżnicy pokonali w ciągu pięciu tygodni trwania wyprawy 16,5 tys. km. Co istotne, zupełnie bezawaryjnie. Ich motocykle spisały się wzorowo. Pogoda też im dopisała.
– Deszcz złapał nas dopiero w drodze powrotnej w Bułgarii – podsumowuje Marcin Bernat.
Nie była to jego pierwsza wyprawa motocyklowa. Przed trzema laty odwiedził Gruzję.
– Gruzja nam się bardzo podobała. Na pierwszy rzut oka była bardziej europejska niż Turcja. W sklepach alkohol, o czym w Turcji można było jedynie pomarzyć, piękne miasta i osady, nawet dobre drogi, lecz styl jeżdżących po nich kierowców pozostawiał wiele do życzenia – cofa się pamięcią wstecz.
Wraz z ekipą motocyklistów dotarł do leżącej na wysokości ok. 2100 m n.p.m. samotnej wioski Ushguli.
– To przepiękne miejsce zamieszkane przez lud Swanetii. Widoki zapierają dech w piersiach. Dojrzeć można stamtąd najwyższe pasma Kaukazu. Wokół kamienna zabudowa z basztami obronnymi. Miejscowość wpisana została na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Osady są dostępne przez cztery miesiące roku – gdy nadchodzi gorsza aura, stają się zupełnie nieprzejezdne – wskazuje podróżnik.
Jechał też zboczami Wielkiego Kaukazu. Wiedzie tam droga uchodząca za najniebezpieczniejszą w Gruzji i jedną z najniebezpieczniejszych na świecie. Prowadzi przez przełęcz Abano 2826 m n.p.m.
Dokąd jeszcze pogna na swym motocyklu? To na razie tajemnica, ale z pewnością będą to równie egzotyczne zakątki świata.
Marcin Bernat na przełęczy Kyzyl-Art
Pamir – łańcuch górski w Azji Centralnej, z którego rozchodzą się góry Hindukusz, Karakorum (a dalej Himalaje), Kunlun i góry systemu ałajskiego, łączącego się z Tienszanem.
Przeważająca część Pamiru leży w Tadżykistanie, skrajne części zaś w Chinach i Afganistanie. Region tworzy nieregularny czworobok (ok. 280 km z północy na południe i ok. 400 km z zachodu na wschód) ograniczony od północy Kotliną Ałajską, od wschodu Górami Kaszgarskimi, od południa grzbietem Hindukuszu, a od zachodu doliną rzeki Pandż.
Najwyższym szczytem Pamiru jest położony w Tadżykistanie Szczyt Ismaila Samaniego, który osiąga wysokość 7495 m n.p.m. (w latach 1933-1962 nosił nazwę Pik Stalina, a w latach 1962-1998 Pik Komunizmu).
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
