Już 149 wniosków na łączną kwotę 9 474 481 zł dofinansowania złożono w województwie śląskim w ramach programu Czyste Powietrze do 10 października br. Ta ogólnopolska inicjatywa, mająca na celu poprawę jakości powietrza oraz zwiększenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych, cieszy się ogromną popularnością. Oferta objęła dofinansowanie na wymianę starych pieców i kotłów na paliwo stałe, docieplanie budynków, instalację nowoczesnych źródeł ciepła, a także montaż odnawialnych źródeł energii, takich jak panele fotowoltaiczne.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej poinformował, że nabór wniosków o dofinansowanie w ramach części 5. programu Czyste Powietrze nie kończy się 15 października 2025 r., jak wstępnie zakładano, lecz ze względu na utrzymujące się zainteresowanie oraz dostępność środków, planowane jest wydłużenie tego naboru. Do czasu zakończenia procedury formalnego zatwierdzenia zmian regulaminowych, proces przyjmowania wniosków w Generatorze Wniosków o Dofinansowanie (GWD) będzie kontynuowany w trybie technicznym.
Wznowiony nabór
Wnioski będzie można składać przez trzy miesiące od uruchomienia naboru lub do wyczerpania środków. Te złożone od 16 października 2025 r. będą – jak poinformowano – traktowane jako warunkowo przyjęte, a ich formalna ocena i decyzje o dofinansowaniu zostaną podjęte po zatwierdzeniu zmian w regulaminie naboru.
Z uwagi na dość dużą dynamiczność zasad obowiązujących w programie Czyste Powietrze trzeba na bieżąco weryfikować wszelkie aktualizacje warunków. Mogą one dotyczyć zarówno zmian w kwalifikacji do konkretnych poziomów dotacji, ogólnych limitów jej przyznawania, jak i zasad, na podstawie których dane przedsięwzięcie, np. termomodernizacyjne, zostanie uwzględnione.
Budżet na wznowienie naboru wynosi 70 mln zł i pochodzi z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko. Szacuje się, że wsparcie trafi do ok. 3 tys. gospodarstw domowych.
W „naborze gazowym” programu Czyste Powietrze, trwającym od 15 lipca 2025 r., do 3 października br. złożono już 1194 wnioski o łącznej wartości ponad 22,7 mln zł dofinansowania. Wznowiony nabór dotyczy właścicieli i współwłaścicieli domów, którzy zrealizowali inwestycję między 28 maja a 31 grudnia 2024 r. i ponieśli koszty wymiany kopciucha na kocioł gazowy, ale nie mieli możliwości uzyskania wsparcia z powodu wstrzymania naboru wniosków w programie Czyste Powietrze pod koniec listopada 2024 r. Budżet programu to 70 mln zł z funduszy FEnIKS, a wsparcie trafi do ok. 3 tys. gospodarstw domowych.
Dotacje na kotły gazowe w programie Czyste Powietrze obowiązywały na zasadach sprzed reformy. Ubiegali się o nie właściciele lub współwłaściciele istniejących budynków lub lokali mieszkalnych, spełniający kryteria dochodowe kwalifikujące do jednego z trzech poziomów wsparcia: podstawowego (roczny dochód do 135 tys. zł), podwyższonego (miesięczny dochód na osobę do 1894 zł w gospodarstwach wieloosobowych lub 2651 zł w jednoosobowych) oraz najwyższego (dochód odpowiednio do 1090 zł lub 1526 zł, albo prawo do odpowiednich zasiłków).
Wnioski o dofinansowanie na kocioł gazowy będzie można składać w WFOŚiGW samodzielnie (online lub na papierze) lub przez pełnomocnika. W ramach wznowionego naboru właściciele i współwłaściciele budynków mieszkalnych będą mogli ubiegać się o dotacje na wymianę nieefektywnego źródła ciepła na instalację gazową. Wsparcie obejmuje m.in. zakup i montaż kotła lub kotłowni gazowej, instalację c.o. i c.w.u. oraz dokumentację projektową. Konieczne jest też trwałe wyłączenie z użytku starego źródła ciepła na paliwo stałe, np. przez zezłomowanie.
Zgodnie z dyrektywą budynkową (EPBD), od 2025 r. nie można finansować kotłów na paliwa kopalne ze środków publicznych. Polska jednak korzysta z wyjątku, pozwalającego na dalsze wsparcie inwestycji gazowych, ponieważ priorytetem pozostaje wymiana kopciuchów. Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze (ze środków FEnIKS) będzie możliwe tylko dla inwestycji zrealizowanych do 31 grudnia 2024 r. i kosztów poniesionych do tego dnia. Kotły olejowe nie są dotowane.
Termomodernizacja to podstawa
Warto również przypomnieć o termomodernizacji. Nie od dziś wiadomo, że budynki zużywają 40 proc. całej energii w skali kraju. Dzięki termomodernizacji można zaoszczędzić 40 proc. tego zużycia i tym samym zmniejszyć globalne zużycie prądu o 16 proc. – wyliczają eksperci od efektywności energetycznej. Wyraźnemu zmniejszeniu w tym procesie ulega także emisja dwutlenku węgla do atmosfery. Nie ma zatem lepszego rozwiązania, jak tylko budować energooszczędne bloki, domy i biurowce i produkować tanią energię, zarówno elektryczną, jak i cieplną, z węgla. To jedyna gwarancja, że za 15 lat nie będziemy musieli płacić za prąd trzy razy tyle co dziś.
Istnieje możliwość otrzymania dotacji na termomodernizację. Kto ma szanse sięgnąć po te środki? Każdy, kto posiada dom jednorodzinny istniejący, oddany do użytkowania, ale nie nowy i nie w budowie, wykona audyt energetyczny przed rozpoczęciem prac, wymieni kopciucha na nowe, efektywne i ekologiczne źródło ciepła, wykona modernizację instalacji grzewczej, ociepli budynek, wymieni okna i drzwi, dokona zakupu rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
Ceny ogrzewania rosną, a to powoduje zwiększone zainteresowanie właścicieli domów tym, jak oszczędzać na ogrzewaniu.
– Nie wszyscy wiedzą, że myśląc o termomodernizacji, najpierw należy przeprowadzić audyt energetyczny. On pokaże, w jakim stanie pod względem cieplnym budynek obecnie jest i co trzeba zrobić, żeby stał się on w pełni oszczędny. Jeśli właściciel oprze się na prawidłowo wykonanym audycie, na pewno na tym nie straci. I na to działanie można otrzymać z WFOŚiGW dofinansowanie – zwraca uwagę Elżbieta Kisiel, kierownik Zespołu Doradców Energetycznych WFOŚiGW w Katowicach.
A zatem ocena stanu energetycznego domu jest niezwykle istotna, wskaże bowiem najlepsze rozwiązanie. Obowiązkowe zatem są: audyt i dokument podsumowujący audyt energetyczny oraz świadectwo charakterystyki energetycznej. Trzeba być też właścicielem lub współwłaścicielem domu (księga wieczysta). Chodzi o osoby fizyczne, które są minimum 3 lata właścicielami lub współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. W przypadku nabycia budynku lub lokalu w drodze spadku – okres trzech lat nie ma zastosowania. Należy mieć także dochód mieszczący się w progach programu.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
