Od 1 marca 2023 r. będą obowiązywały nowe zasady wsparcia odbiorców ciepła systemowego obejmujące gospodarstwa domowe i instytucje użyteczności publicznej. Znowelizowane przepisy gwarantują, że w trwającym sezonie grzewczym maksymalny wzrost cen ciepła może wynieść nie więcej niż 40 proc. w stosunku do cen obowiązujących na koniec września 2022 r. Rachunki odbiorców, którzy od października ub.r. płacili za ciepło więcej niż przyjęto w nowych przepisach, zostaną zmniejszone, a ewentualne nadpłaty odpowiednio rozliczone.
Wsparcie i ochrona odbiorców ciepła w ramach nadzwyczajnych rozwiązań polskiego rządu to konsekwencja destabilizacji rynków surowcowych, wywołanych przez agresywną politykę energetyczną i militarną Rosji. W Polsce, podobnie jak w całej Europie, przełożyło się to na gwałtowny wzrost rynkowych cen energii, w tym ciepła. W odróżnieniu od cen energii elektrycznej, stawki płacone za ciepło z sieci ciepłowniczych znacząco różnią się w poszczególnych miastach i gminach.
Wprowadzona przez rząd nowa forma wsparcia odbiorców ciepła weszła w życie po opublikowaniu przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki 23 lutego br. maksymalnych cen ciepła dla każdej grupy taryfowej w poszczególnych systemach ciepłowniczych.
Inaczej mówiąc, ceny po jakiej sprzedawano ciepło w danym systemie ciepłowniczym na dzień 30 września 2022 r., powiększonej o nie więcej niż 40 proc.
Sprzedawcy ciepła dla odbiorców końcowych, w tym PGE Energia Ciepła, wprowadzą ceny ciepła i stawki opłat nie wyższe od maksymalnych cen ogłoszonych przez URE z mocą wsteczną, czyli od 1 października 2022 r. W ten sposób, na rachunkach części klientów (spółdzielni i wspólnot) powstanie nadpłata, która zostanie zwrócona klientom. W praktyce, dla wielu odbiorców oznacza to znacząco niższe rachunki na koniec sezonu grzewczego i obniżenie zaliczek na poczet ogrzewania i zużycia ciepłej wody, jakie mieszkańcy płacili w czynszu.
Co gwarantują nowe przepisy
Nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw gwarantuje, że maksymalny wzrost cen za dostawę ciepła systemowego nie może przekroczyć 40 proc. ceny obowiązującej na koniec września ub.r. System wsparcia obejmuje pełną cenę płaconą przez odbiorcę, czyli wartość całego rachunku, na który składa się zarówno cena wytworzenia samego ciepła, jak i dostarczenia go do ogrzewanego mieszania lub domu.
Przykładowo, jeśli całkowity koszt ogrzewania wynosił w dniu 30 września 2022 r. 100 zł netto miesięcznie, to po wejściu w życie nowego mechanizmu ochrony, maksymalna wartość rachunku za ogrzewanie nie może przekroczyć 140 zł miesięcznie. Jeśli realna cena rynkowa ciepła będzie wyższa - a tak jest w wielu miejscach w Polsce - to powstałą różnicę sfinansuje rząd.
Efektem ustawy będzie więc realne obniżenie od marca rachunków za ogrzewanie wszędzie tam, gdzie po 30 września wzrosty były największe. U dostawców, u których ceny wzrosły o mniej niż ustawowe 40 proc. nowe przepisy nie spowodują zmian w wysokości rachunków płaconych przez odbiorów ciepła.
Kogo obejmuje nadzwyczajna ochrona
Nowe przepisy gwarantują ochronę wszystkim odbiorcom ciepła systemowego zaliczanym do grupy tzw. odbiorców wrażliwych takich jak:
Lokalnie duże różnicowanie cen ciepła – taryfy prezesa URE
Ceny ciepła w poszczególnym miastach i gminach nie są jednakowe, i podlegają kontroli prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Dotyczy to blisko 400 największych producentów i sprzedawców ciepła w całej Polsce, którzy muszą uzyskać zatwierdzenie taryf przez prezesa URE. Zróżnicowanie obowiązujących taryf jest koniecznością, wynikającą ze specyfiki rynku. Na cenę ciepła systemowego w danej lokalizacji wpływa szereg obiektywnych czynników, takich jak sposób wytwarzania ciepła i rodzaj stosowanego paliwa; specyfika i wielkość jednostki wytwórczej; wielkość i stan techniczny systemu dystrybucji ciepła, jego efektywność oraz wiele innych aspektów. Najwięcej ciepła systemowego dla odbiorców w Polsce dostarczają elektrociepłownie (63 proc.) oraz ciepłownie (37 proc.).
Co trzeba zrobić, aby skorzystać z ochrony przed wzrostem cen ciepła?
System wsparcia obejmuje wszystkich odbiorców wrażliwych objętych nadzwyczajnymi rozwiązaniami rządu. Aby z niego skorzystać odbiorcy wrażliwi, tj. ich pełnomocnicy (np. zarządca wspólnoty mieszkaniowej), muszą złożyć oświadczenia do swojego sprzedawcy ciepła (dystrybutor ciepła). Mieszkańcy nie muszą nic w tym zakresie robić. Nie obowiązują także żadne limity zużycia ciepła. To na sprzedawcy ciepła ciąży obowiązek korekty cen i poinformowania o tym klientów. Ewentualne nadpłaty powstałe od października 2022 r. do końca lutego 2023 r. zostaną rozliczone poprzez korektę faktur. W praktyce dla części odbiorców oznacza to niższe rachunki za ogrzewanie na koniec sezonu grzewczego.
Oszczędzanie energii zawsze przynosi korzyści
Ostatni, wyjątkowo trudny rok, pokazał odbiorcom znaczenie oszczędnego podejścia do zużywania energii. W polskich domach wciąż część energii jest zużywana niepotrzebnie, co nadwyręża nie tylko domowe budżety, ale wpływa również na stan środowiska. Oszczędności wynikające z mniejszego zużycia energii i ciepła najlepiej zacząć od zmiany dotychczasowych zachowań, przyczyniających się czasami do nieświadomego marnowania energii.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
