Do dziś istotne znaczenie mają patroni, opiekunowie, szacunek do munduru i górniczej szpady, wspólne biesiady, uroczystości oraz górnicze pozdrowienie „Szczęść Boże”!
Co roku 23 marca, w rocznicę odkrycia złóż rud miedzi w Polsce, odbywają się uroczystości upamiętniające to wydarzenie. Kwiaty składane są m.in. w Lubinie przy pomniku ich odkrywcy, Jana Wyżykowskiego oraz przy obelisku w miejscu odkrycia, w Sieroszowicach. Tam też odbywa się spotkanie organizowane przez Towarzystwo im. Jana Wyżykowskiego.
Patronka i opiekun
Nieomal na całym świecie patronką górników jest Święta Barbara. Jak głosi legenda, na przełomie III i IV wieku, tę piękną dziewczynę ściął mieczem jej własny ojciec Dioskur. Powodem było przyjęcie chrześcijaństwa przez córkę. Chwilę potem Dioskur zginął rażony piorunem. Stąd Święta Barbara jest patronką ludzi „narażonych na wybuchy”: artylerzystów, górników i pracowników prochowni. Dla wszystkich zatrudnionych w górnictwie 4 grudnia jest dniem wolnym od pracy. Odbywające się wtedy uroczystości zwane są Barbórką.
Duchem kopalnianych podziemi, znanym wśród ludu śląskiego i krakowskiego, jest Skarbek, zwany też Skarbnikiem. Legendarny siwobrody starzec ma dwa oblicza. Z jednej strony jest dobrym opiekunem pracujących pod ziemią. Z drugiej zaś groźnym i mściwym władcą dusz górników, którzy zginęli w kopalni. Do Skarbka należą wszelkie skarby i kruszce znajdujące się w podziemiach.
Symbolika
Barwy górnicze to czerń i zieleń. Pierwsza jest symbolem podziemnych ciemności, a druga górniczych tęsknot za zielenią lasów i pól w czasie pracy pod ziemią. Godło to perlik (młot) i żelazko (krótki kilof). Militaria górnicze to barda, szpada i kordelas.
Uroczystości i obrzędy
Mianowanie na górnika zawsze było uroczystym aktem. Jednym z jego etapów był skok przez skórę – obrzęd przyjmowania adeptów (zwanych lisami) do stanu górniczego. Dzisiaj skok przez skórę jest nadal kultywowany w ramach uroczystości barbórkowych.
Ważną górniczą tradycją są również karczmy piwne, czyli spotkania gwareckie. Ich uczestnikami są stare strzechy, czyli zasłużeni gwarkowie, i zaproszeni goście. Spotkania gwareckie odbywają się według przygotowanych scenariuszy, opartych na rywalizacji w różnych konkurencjach, prowadzonych na wesoło, przeplatanych śpiewem i zabawą wszystkich uczestników.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
