Ponad siedemdziesiąt tysięcy osuwisk udokumentowano do końca 2020 r. w ramach Systemu Osłony Przeciwosuwiskowej SOPO. Za dwa lata, w październiku 2023 r., ma się zakończyć trzeci etap tego zadania, wykonywanego przez Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy. Polega ono na kartowaniu i wykonywaniu map osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi.
- Według stanu na 31 grudnia 2020 r. w ramach trzech etapów projektu SOPO na terenie 215 gmin głównie na obszarze Karpat oraz 25 powiatów na terenach Polski poza Karpatami udokumentowano 70 465 osuwisk i wyznaczono 6531 terenów zagrożonych ruchami masowymi, co zostało ujęte w bazie danych SOPO. Ponadto w ramach projektu jest prowadzony monitoring instrumentalny 60 osuwisk, w tym monitoring on-line osuwiska Łaski w Międzybrodziu Bialskim w województwie śląskim. Wyniki monitoringu osuwisk wskazują, że 33 z nich wykazują ciągłą aktywność, 23 okresową, natomiast 4 osuwiska są nieaktywne. Opracowano mapę podatności osuwiskowej w Karpatach, mapy prognoz zagrożeń osuwiskowych dla Karpat w oparciu o prognozowane opady atmosferyczne - informuje Anna Bagińska, kierownik Biura Promocji i Komunikacji w Państwowym Instytucie Geologicznym - Państwowym Instytucie Badawczym.
Jednym z ważniejszych zadań SOPO jest prowadzenie prac interwencyjnych. Każdego roku są przeprowadzane interwencje w wyniku zgłoszeń zdarzeń osuwiskowych przez podmioty administracji publicznej. Dla każdego osuwiska wykonywane są wówczas karty rejestracyjne, inwentaryzujące m. in. straty materialne. W 2020 r. przeprowadzono 22 interwencje.
SOPO to również opracowania metodyczne, instrukcje, szkolenia, aktualizacja map osuwisk, mapy podatności czy opracowania prognostyczne. Ponadto szereg działań podnoszących świadomość społeczną w zakresie szeroko rozumianej problematyki ruchów masowych. Po 2023 r. prace inwentaryzacyjne obejmą pozostały, nie objęty trzema wcześniejszymi etapami, obszar Polski. Planowany jest wtedy IV etap prac.
W jaki sposób uzyskane dane zostaną przetworzone i przekazane do wykorzystania?
- Wyniki badań projektu SOPO – Mapy osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi w skali 1:10 000 wraz z objaśnieniami i kartami rejestracyjnymi osuwisk i terenów zagrożonych, na bieżąco są wprowadzane do bazy danych SOPO i przekazane administracji samorządowej. Dane są udostępniane w różnej formie, zarówno atrybutowej, jak i geometrycznej oraz przygotowywane są liczne raporty, zestawienia, mapy czy opinie. Informacje o osuwiskach zinwentaryzowanych w ramach projektu SOPO są ogólnodostępne na stronie: mapa.osuwiska.pgi.gov.pl - dodaje Anna Bagińska.
Niezależnie od tego PIG-PIB na bieżąco dostarcza niezbędnych informacji, do organów odpowiedzialnych za zarządzanie kryzysowe, w celu przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym. Instytut jest też organem doradczym przy usuwaniu skutków osuwisk.
Osuwiska kojarzą się z miejscami przekształconymi przez człowieka, takimi jak nasypy drogowe czy hałdy kopalniane. Jednak częściej zdarzają się one w środowisku naturalnym. Największa koncentracja osuwisk w Polsce występuje w Karpatach. Obszary osuwiskowe występują też w wielu innych regionach kraju, takich jak m. in. Sudety, Góry Świętokrzyskie, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska. Wolnymi od zagrożenia osuwiskami nie są także obszary o rzeźbie młodoglacjalnej na północy Polski, takie jak Pojezierza Pomorskie, Mazurskie i Suwalskie oraz Kaszuby, czy też pas klifowego wybrzeża morskiego, a także obszary wzdłuż dolin rzecznych i moren polodowcowych.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
