Węgiel: Senat zajmie się nowelizacją ustawy o jakości paliw

Na swoim najbliższym posiedzeniu, 24-27 lipca, Senat zajmie się m.in. nowelizacją ustawy o o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Są to elementy pakietu rozwiązań prawnych, które przygotowało Ministerstwo Energii, aby uregulować jakość węgla kierowanego na rynek komunalny. Jest to jeden z przykładów tego, że resort przechodzi od restrukturyzowania górnictwa do zarządzania nim. Jednym z kluczowych elementów tego procesu jest ukierunkowanie najlepszej jakości węgla do odbiorców indywidualnych tj. gospodarstw domowych i instalacji poniżej 1 MW.

ME przygotowało nowelizację ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, a także cztery rozporządzenia wykonawcze: w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych, w sprawie metod badania jakości paliw stałych,w sprawie sposobu pobierania próbek paliw stałych i w sprawie wzoru świadectwa jakości.

Ustawa została notyfikowana Komisji Europejskiej w dniu 14 marca 2018 r. Państwa członkowskie i KE nie zgłosiły komentarzy i opinii do projektu.

Przyjęcie przepisów regulujących kwestie obrotu paliwami stałymi to niezwykle ważny krok na drodze do realizacji rządowego programu Czyste Powietrze przyjętego przez Radę Ministrów w pierwszej połowie 2017 r. Program ten stanowi pierwsze zintegrowane podejście administracji rządowej do postawienia sprawy czystego powietrza w Polsce na tak wysokim poziomie politycznym. Rozporządzenie w sprawie jakości paliw stałych jest kluczowe z punktu widzenia jednoznacznego określenia parametrów jakościowe paliw stałych.

O tym jak wielka była potrzeba uruchomienia tego programu świadczyć może chociażby wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 lutego 2018r., który stwierdził, że Polska w latach 2007-2015 nie ustanowiła skutecznego systemu ochrony swoich obywateli przed zanieczyszczonym powietrzem. Obecny rząd konsekwentnie realizuje poszczególne postulaty programu Czyste Powietrze nadrabiając w ten sposób wieloletnie zaległości wskazywane już od 2000r. w kolejnych raportach Najwyższej Izby Kontroli poświęconych jakości powietrza w Polsce.

Fundament rządowego programu
Skierowanie do Sejmu projektu ustawy dotyczącej norm jakości paliw stałych to realizacja jednego z trzech najważniejszych filarów programu Czyste Powietrze. Dwa pozostałe to przyjęcie standardów emisyjnych dla kotłów węglowych małej mocy wykorzystywanych w gospodarstwach domowych oraz ustanowienie programu osłonowego dla mniej zamożnych Polaków, co zostało przyjęte do realizacji poprzez uruchomienie programu termomodernizacji skierowanego na początek do 23 polskich miast umieszczonych przez Światową Organizację Zdrowia na liście 50 europejskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Europie.

Przyjęcie projektu ustawy przez rząd to efekt prawie rocznej pracy Ministerstwa Energii, nad stworzeniem rozsądnego i wyważonego porozumienia w sprawie regulacji norm jakości węgla w Polsce. Było to zagadnienie bardzo złożone mając na względzie fakt wytwarzania ponad 80 proc. energii cieplnej w Polsce z węgla, który jest podstawowym polskim surowcem energetycznym. Rząd pracując nad ustawą stanął przed koniecznością pogodzenia różnych interesów środowiskowych oraz gospodarczych.

W efekcie tych prac uzgodnione zostały wypracowane regulacje usuwające z domowych palenisk najbardziej szkodliwe paliwa w postaci mułów i flotokoncentratów. Ustawa zakłada także wyeliminowanie z rynku tzw. węgla niesortowanego, który w całości pochodzi z importu. Co równie ważne ustawa wprowadza nieistniejące do tej pory narzędzie dla konsumenta - świadectwo jakości węgla, które klienci otrzymywać będą od sprzedawców węgla dostając w ten sposób informacje na temat wartości opałowej kupowanych paliw.

Szczegółowe wymagania jakościowe dotyczące paliw wprowadzanych na rynek, w tym również wymagania dotyczące maksymalnego poziomu zasiarczenia węgla sprzedawanego do gospodarstw domowych, określone zostaną w rozporządzeniu Ministra Energii, które wydane zostanie po uchwaleniu ustawy przez Sejm.

Koniec z węglem mieszanym
Wydłużenie prac nad projektem nowelizacji spowodowane było koniecznością bardzo precyzyjnego uregulowania kwestii świadectw jakości węgla, które stanowić będą narzędzie budowania świadomości klienta oraz dawać mu realną szansę otrzymywania produktu spełniającego wymagania jakościowe. Wprowadzenie tych świadectw jest zgodne z interesem branży górniczej. Przepisy te nie nakładają żadnych nowych obowiązków na przedsiębiorstwa górnicze, które już dzisiaj poddają cały wydobywany przez siebie węgiel badaniom laboratoryjnym. Eliminują natomiast z rynku węgiel mieszany sprzedawany przez nieuczciwych pośredników, do którego nieraz trafiają najgorsze gatunki czy wręcz odpady.

Kontrola paliw stałych nabywanych przez odbiorców indywidualnych będzie się odbywała na składach paliw stałych. Uprawnionym do kontroli, zgodnie z przepisami ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw będzie Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Kontrole jakości paliwa stałego na składach będą przeprowadzane przez Inspekcję Handlową wyrywkowo, analogicznie jak ma to miejsce w przypadku kontroli jakości paliw płynnych na stacjach benzynowych.

Nabywcy indywidualni nie będą kontrolowani. Ustawa nie przewiduje kontrolowania paliwa w miejscu jego spalania.

W polskich gospodarstwach zużywa się około 1,5 mln t mułów węglowych i flotokoncentratów oraz 0,7 mln t węgla brunatnego. Zastępując muł węglowy miałem średniej jakości obniżona zostaje emisja pyłów 2,5-krotnie. Zastępując muł węglowy groszkiem dobrej jakości emisja pyłów zostanie obniżona prawie 7-krotnie.

Nabycie paliwa stałego niespełniającego wymagań jakościowych ustawy będzie możliwe tylko przez podmiot prowadzący instalację spalania o mocy nie mniejszej niż 1 MW lub pośrednika, którego celem jest sprzedaż podmiotom prowadzącym takie instalacje. W obu przypadkach konieczne będzie okazanie odpowiednich dokumentów.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.