Warstwy górotworu naruszanego przez górników reagują odprężeniami i wstrząsy na całym świecie towarzyszą górnictwu jako normalne zjawisko. Na Górnym Śląsku czułe sejsmometry mierzą ich nawet kilkanaście tysięcy rocznie, ale ludzie mogą odczuć kilkaset najsilniejszych.
W Polsce dużo mocniejsze wstrząsy niż w kopalniach węgla przydarzają się na Dolnym Śląsku w górnictwie miedziowym. A historycznie najsilniejszy zarejestrowany u nas wstrząs związany z eksploatacją górniczą miał miejsce w 1980 r. w kopalni węgla brunatnego Bełchatów. Jego magnituda wyniosła 4,6 stopni w skali Richtera. Siłę 4 stopni miał wstrząs z 2010 r. w kopalni Piast, gdy ziemia zatrzęsła się w całym regionie. Podobną - wyjątkowo dużą magnitudę zanotowano w ostatnią sobotę w nocy w ruchu Śląsk kopalni Wujek.
Wstrząs górniczy to nie trzęsienie ziemi
- Często myli się wstrząsy z trzęsieniami ziemi, które też wynikają z naruszenia równowagi geologicznej. Jednak trzęsienia ziemi charakteryzują się dużo większą energią, niższą częstotliwością drgań i trwają znacznie dłużej - wyliczał niegdyś na łamach Trybuny Górniczej Bogusław Syrek, główny inżynier górniczy ds. zagrożeń naturalnych Katowickiego Holdingu Węglowego.
Przy trzęsieniach ziemi szkody na powierzchni zaczynają wywoływać wstrząsy o magnitudzie od 6 do 6,5 stopnia. Trzęsienia ziemi mają też niższe częstotliwości drgań (kilka Hz lub poniżej 1 Hz), przy których budynki mogą wpaść w zgubny rezonans. Trwają kilka do kilkunastu minut, gdy wstrząsy górnicze najwyżej sekundy. Nie licząc wyjątkowych przypadków (jak w Wujku, Bełchatowie, Piaście), magnituda najmocniejszych wstrząsów górniczych wynosi ok. 3 stopni w skali Richtera.
Tąpnięcia, czyli wstrząsy niszczące
Kiedy wstrząs górotworu (bez względu na jego siłę) doprowadza do zniszczeń w wyrobiskach kopalni, określa się go tąpnięciem. Świadczą o nim np. zaciśnięte chodniki, wypiętrzony spąg, zmiażdżenie lub zerwanie instalacji pod ziemią, zniszczone i zgięte obudowy wyrobisk. Niebezpiecznym następstwem tąpnięcia może być wybuch metanu, pyłu węglowego lub zalanie podziemnych komór przez wodę.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Opowiadanie bajek to ciekawe zajęcie. Jak w obecnych czasach prasują prawdziwi sejsmolodzy można zobaczyć wpis z przed kilku godzin na stronie facebook com/groups/36576590014044 Ten wielowymiarowy obraz jest autorstwa praktykujących sejsmologów wykonujących swoje usługi dla najbardziej wymagających. I ekipa ta ma spore sukcesy. Niestety polskie górnictwo woli mentalnie przebywać w XIX wieku. Niedługo zabraknie wam mocy w pamięciach komputerów. Ale macie ciekawą pracę i kawka chyba smakuje?