Tablic jest ponad 370. Na nich wyrytych ponad pół tysiąca nazwisk. Za każdym kryje się inna historia, inny czas, ale wszystkie noszące je osoby łączyło jedno – miłość do Tatr, miłość do gór. Oddali jej wszystko, łącznie z życiem. Stąd są te tablice na Tatrzańskim Cmentarzu Symbolicznym (Tatranský symbolický cintorín) pod Osterwą nieopodal Popradzkiego Stawu.
„Znanym i nieznanym obetiam Vysokych Tater” (Znanym i nieznanym ofiarom Tatr Wysokich) głosi napis na głazie u wejścia do tego szczególnego miejsca. Jednakże inne motto skłania do jeszcze większej zadumy: „Mŕtvym na pamiatku, živým pre výstrahu” (Umarłym na pamiątkę, żyjącym ku przestrodze).
Dokładnie dziewięćdziesiąt lat temu czeski malarz, taternik, narciarz Otakar Štáfl podzielił się na łamach prasy pomysłem zgromadzenia w jednym, godnym miejscu tablic rozsianych po całych Tatrach Wysokich, a upamiętniających ofiary gór. Dwa lata później, w 1932 r., ideę tę poparła Słowacka Komisja Klubu Turystów Czechosłowackich i zaczęła być ona urzeczywistniana. Z wielu lokalizacji wybrano limbowy gaj pod zachodnią ścianą Osterwy na wysokości 1525 m. W 1936 r. wybudowano kapliczkę i tego samego roku podjęto decyzję o corocznym organizowaniu uroczystości na cześć zmarłych taterników. Pierwsza miała miejsce 1 listopada tego samego roku. Od tej pory, najczęściej w ostatnią sobotę października, odbywają się podobne uroczystości.
Symboliczny cmentarz został otwarty w niedzielę, 11 sierpnia 1940 r., w ramach Festiwalu Tatrzańskiego.
Ważną częścią tego miejsca są krzyże wyrzeźbione przez Jozefa Falkača-Šumnego ze wsi Detva. Jest ich obecnie 77, z czego 47 oryginalnych i 30, które powstały później. Przy wejściach na cmentarz stoją dwa duże krzyże.
Najstarsza tablica pochodzi z 1911 r. i przypomina o Jenö Wachterze, który zginął w 1905 r. podczas zjazdu z Żabiego Konia. Był jedną z pierwszych ofiar Tatr od początków wspinaczki sportowej. Wśród upamiętnionych dominują Słowacy, dużą grupę stanowią też Polacy, ale nie brakuje Czechów, Niemców i Węgrów.
Jest tu wiele znanych nam nazwisk: Klemensa Bachledy, Mieczysława Karłowicza, Wiesława Stanisławskiego, Witolda Wojnara, Jana Długosza, braci Biedermannów, pilotów śmigłowca „Sokół” Bogusława Arendarczyka i Janusza Rybickiego. Są tu też tablice na głazie zwanym Skałą Himalaistów, upamiętniające tych, którzy zginęli w innych górach: Jerzego Kukuczkę, Wawrzyńca Żuławskiego, Wandę Rutkiewicz, Piotra Morawskiego.
Na tym symbolicznym cmentarzu jest ponad pół tysiąca nazwisk osób, które za miłość do gór, za niesienie pomocy innym ludziom zapłacili cenę najwyższą, pozostawiając bliskich i przyjaciół w żalu.
Każdego roku przybywają nowe tablice…
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
