Jajo od zarania dziejów fascynuje człowieka. Uważane jest za początek, zarodek wszechświata. Jajo świata pojawia się zazwyczaj po chaosie, jako pierwsza zasada organizacji i zróżnicowania składników. Starożytni mieszkańcy Egiptu i Grecji, podobnie jak Inkowie wierzyli w jego magiczną moc i uważali za symbol życia.
Jajo to również symbol zmartwychwstania. W grobach beockich znajdowano posążki Dionizosa z jajkiem w dłoni jako obietnicą reinkarnacji, powrotu do życia. Jako znak zmartwychwstania i odrodzenia jajo wyobraża zwycięstwo wiosny i słońca nad zimą i ciemnością. Jajka były nieodzownym daniem na stypach żałobnych w starożytnym Rzymie. Składali je Romanowie i Gallowie w ofierze swym bóstwom. Przez chrześcijaństwo zostało przejęte jako emblemat zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, który powstał z grobu niczym pisklę przebijające skorupę.
Zdrowe i pełne walorów odżywczych
Pod naszą szerokością geograficzną najpopularniejszymi gatunkami jaj są kurze, stanowiące część naszego codziennego menu. Przeciętne kurze jajko waży około 60 gramów, ma długość pięciu centymetrów i szerokość czterech. Największą częścią kurzego jaja, bo aż 58 proc. stanowi białko, udział żółtka, to zaledwie 32 proc., a skorupy 10. Większe jaja zawierają z reguły mniej żółtka, a więcej białka.
Jaja należą do produktów o bardzo wysokich walorach odżywczych. Stanowią cenny i wartościowy pokarm zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci. Pod względem zawartości składników odżywczych nie ustępują, a nawet często przewyższają wiele produktów, spełniających poważną rolą w żywieniu człowieka. Dwa jaja odpowiadają wartości pokarmowej 320 gramów mleka lub 165 gramów befsztyka, dostarczając naszemu organizmowi od 140 do 160 kcal. Jajo zawiera wszystkie surowe składniki pokarmowe z wyjątkiem węglowodanów. Jego białko należy do najbardziej pełnowartościowych białek zwierzęcych, posiada niezbędne dla organizmu aminokwasy i pod tym względem przewyższa nawet białko zawarte w mleku. Jaja mogą więc z powodzeniem zastąpić potrawy mięsne.
Pod względem zawartości związków mineralnych jajo nie ma sobie równych. Fosfor, tak cenny szczególnie dla dzieci i osób intensywnie pracujących umysłowo, znajduje się w ilości 187 miligramów w każdych jego stu gramach. Jajka zawierają też sporo żelaza łatwo przyswajalnego, którego niedobór powoduje anemię. Są one wreszcie bogatym źródłem chloru, potasu, sodu, siarki i magnezu, a więc składników mających zasadnicze znaczenie dla prawidłowej przemiany materii ustrojowej.
Co było pierwsze?
Ponieważ jajo jest prastarym symbolem życia, zawsze królowało na Wielkanoc, gdyż święta te symbolizują także budzącą się do życia przyrody. Od dawien dawna w Wielką Sobotę, zarówno w miastach jak i na wsiach ludzie znosili do kościoła jaja oraz sól, które po poświęceniu kładziono na świątecznym stole.
Na wschodnich ziemiach dawnej Polski istniał zwyczaj, iż w Wielki Piątek kobiety wiejskie obdarowywały księdza jajkami.
Niewiele zwyczajów z polskiej tradycji wielkanocnej przetrwało do dzisiejszych czasów. Któż bowiem z nas zaprząta sobie głowę malowaniem pisanek? Ostało się jedynie jajo, zwykłe, codzienne, o elipsoidalnym kształcie, takim, jakim było od wieków. Pozostaje tylko wciąż to samo pytanie: co zjawiło się na świecie pierwsze - jajo czy kura?
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
