Przez cały 2024 rok świętujemy 30-lecie założenia „Trybuny Górniczej”. Naszym Czytelnikom przypominamy najciekawsze fragmenty tekstów, które w tygodniku ukazywały się dokładnie 30 lat temu. Zapraszamy do lektury!
8 grudnia 1994 r. ukazał się 27. numer „Trybuny Górniczej”. Sporo miejsca w tym wydaniu gazety poświęciliśmy obchodom górniczego święta. „Przebrzmiały dźwięki górniczych orkiestr, do szaf powędrowały galowe mundury, w szufladach spoczęły stare i nowe ordery, wytworne limuzyny odwiozły do Warszawy wysokich gości, którzy przynajmniej z okazji Barbórki licznie odwiedzają kopalnie, chętnie fotografując się z wystrojonymi uroczyście górnikami, ba – popijają piwo, jak każe tradycja. Cicho i spokojnie zrobiło się na górniczym podwórku” – pisał nasz dziennikarz.
„Tradycji stało się zadość” – taki tytuł miał główny tekst w tym wydaniu „Trybuny Górniczej”. „Barbórkę uhonorowano we wszystkich spółkach węglowych i kopalniach. Powadze rozmów o gospodarce towarzyszyły liczne ceremonie i zabawy. Sobotni wieczór uświetniła wielka gala w zabrzańskim Teatrze Nowym, gdzie sztuką samodzielnego radzenia sobie w trudnych czasach błyszczała najmłodsza polska kopalnia, uruchomiony wiosną br. w Ornontowicach, Budryk. Natomiast niedzielny poranek przywiódł braci górników i ich dostojnych gości do kościołów, a zwłaszcza do świątyni pod wezwaniem św. Barbary w Katowicach-Giszowcu, gdzie mszę świętą w ich intencji odprawił metropolita katowicki, arcybiskup Damian Zimoń” – informowaliśmy.
„Poszerzanie wąskiego gardła” – brzmiał tytuł drugiego czołówkowego tekstu. Pisaliśmy w nim, że ciężko handluje się z Ukrainą, ale to rynek wprost wymarzony dla naszych towarów. „Ukraina, tradycyjny producent węgla, zaczyna odczuwać brak tego surowca. Z jednej strony wyczerpują się złoża w Zagłębiu Donieckim, z drugiej – radykalnie wzrosły tam taryfy transportowe. Szacuje się, że w 1994 r. „Węglokoks” dostarczy na Ukrainę 1,6-1,8 mln t węgla koksowego (można śmiało przyjąć, że wszyscy polscy eksporterzy ulokują na tym rynku około 2 mln t). Po sierpniowym spotkaniu premierów Waldemara Pawlaka i Witalija Masłowa wiadomo już, że Ukraina zainteresowana jest importem z Polski przynajmniej 4,5 mln t węgla, również energetycznego i „grubego” na opał” – pisaliśmy.
W krótkim tekście informowaliśmy, że trzy lata wcześniej podjęto restrukturyzację kopalni Marcel z Rybnickiej Spółki Węglowej, która „posiada dwie ściany o dużej koncentracji, na których pracują przenośniki ścianowe zachodnich firm. Dzięki ich wprowadzeniu znacznie poprawiły się wyniki, z 7 tys. t na dobę do 9 tys. t na dobę węgla netto. Podobno jest to najlepszy wynik, jaki można tam osiągnąć ze względu na wąskie gardło, czyli przewóz i zakład przeróbczy” – pisaliśmy w 27. numerze „Trybuny Górniczej”.
Z kolei w przeddzień Barbórki odbyło się oficjalne uruchomienie instalacji płuczki miałowej w kopalni Zabrze-Bielszowice. „Przybył w związku z tym do Bielszowic arcybiskup Damian Zimoń, który zakład poświęcił. Do tej pory największa spośród kopalń należących do Rudzkiej Spółki Węglowej jedynie 30 proc. urobku mogła oferować jako węgiel wzbogacony, poszukiwany przez odbiorców w kraju i za granicą” – informowaliśmy.
W tym wydaniu „Trybuny Górniczej” szczególnie uhonorowaliśmy tekstami dwie kopalnie. „Srebrne gody Zofiówki” – taki tytuł miał tekst o kopalni Zofiówka, która obchodziła 25-lecie założenia. Przypomnieliśmy, że już w 1951 r. rozpoczęły się pierwsze wiercenia badawcze na obszarze nowej kopalni, której nadanie obejmowało 38 km kw. Na pierwszą lokalizację szybów głównych wybrano osiedle rolnicze Zofiówka, potem kolejne wiercenia „przesunęły” kopalnię na północ ze wskazaniem miejsca na szyby w rejonie osiedla Kąty. Ale i ta lokalizacja uległa zmianie. Co ciekawe, w sumie powstało pięć projektów kopalni, a w każdym zwiększano wydobycie, liczbę pokładów, obszar nadania i zmieniano lokalizację szybów głównych. W 1962 r. utworzono przedsiębiorstwo KWK Jastrzębie-Moszczenica-Zofiówka-Borynia-Pniówek. Kopalnię uruchomiono w Barbórkę 1969 r., a z załogi liczącej wtedy 413 osób do srebrnego jubileuszu dotrwało 213 pracowników.
Kopalnia Pniówek w 1994 r. obchodziła zaś 20-lecie założenia. „Pniówek w zamyśle budowniczych ROW miał być zwieńczeniem doświadczeń z placów budów wszystkich poprzednich kopalń, stąd towarzyszące tej budowie przymiotniki obowiązkowo miały przedrostek NAJ…” – pisał nasz dziennikarz. „Po uruchomieniu jej w Barbórkę 1974 r., już pod nazwą „XXX-lecia PRL” pisano sążniste rozprawy o wszystkich aspektach jej nowoczesności, ale najwięcej o specjalnym, wdrożonym w tej kopalni po raz pierwszy, programie humanizacji pracy. Polegał on z grubsza na tym, że część naziemna kopalni miała przypominać pracownikom o tym, że są ludźmi cywilizowanymi, czującymi się zdecydowanie lepiej w otoczeniu czystym i estetycznym. Program był bardzo ambitny, ale na jego pełną realizację zabrakło (jak zwykle) pieniędzy”.
Tradycyjnie zajrzeliśmy do portfela górniczej rodziny. „Pewniejsza jest ta Darkowa Barbórka. Z tą wypłatą wiążemy wiele planów już od dawna” – cytowaliśmy jedną z żon górnika. – „Kiedy przyszło na wspomnienia, wszystkim, i tym sędziwym, i młodym jak my, zrobiło się żal, że nie ma już w ludziach dawnej ochoty do zabawy, spotkań bez okazji, zamiłowania do niekrępujących ani gości, ani gospodarzy potańcówek. Szczególnie zapadła mi w serce uwaga ciotki Helenki o zapomnianych przez środowisko starych górnikach”.
W specjalnej rubryce „Kęsy i miał” pisaliśmy z kolei: „Obecnie świat wydobywa 20 mld t surowców mineralnych. Na surowce energetyczne przypada 8,2 mld t, 550 mln t na rudy żelaza, 160 mln t to rudy metali nieżelaznych, 500 mln t – surowce chemiczne, około 3 mld t stanowi produkcja kamieniołomów”.
W rubryce „Górnicza statystyka” podaliśmy, że od początku roku do 6 grudnia wydobyto 122 816 549 t węgla (plan zakładał 126 609 127 t); w tym okresie wyeksportowano 25 939 844 t, a na zwałach zalegało 3 584 834 t węgla.
Okładka „Górniczej” z 8 grudnia 1994 r.
Fot.: Śląska Biblioteka Cyfrowa
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
