Dialog społeczny na wszystkich poziomach, kampania edukacyjna, szerokie konsultacje społeczne oraz skuteczne wsparcie dla tych, którzy ucierpią na transformacji Śląska - to niektóre postulaty społeczników i ekologów w kontekście czekających region przekształceń, związanych z odchodzeniem od węgla.
Opublikowane we wtorek, 2 lutego, rekomendacje dotyczące sprawiedliwej transformacji regionu wypracowali w ostatnich miesiącach polscy liderzy fundacji byłego wiceprezydenta USA Ala Gore'a - Climate Reality Project, wraz z członkami działającego na Śląsku stowarzyszenia BoMiasto.
Społecznicy tłumaczą, że sprawiedliwa transformacja jest procesem zmiany społeczno-gospodarczej w regionach węglowych, którego celem jest powstrzymanie katastrofy klimatycznej.
- Polega na łagodzeniu skutków likwidacji górnictwa i energetyki opartej na węglu, a w jej centrum stoi człowiek - ze wszystkimi jego lękami, ale też nadziejami. Ten proces musi być zaplanowany we współpracy z tymi, którzy mogą paść jego ofiarą. Mówimy o solidarności społecznej, gdzie nikt nie zostaje bez pomocy - wyjaśnił we wtorek, 2 lutego, prezes stowarzyszenia BoMiasto, katowicki radny Patryk Białas.
W swoich dziewięciu rekomendacjach, aktywiści podkreślają, że podstawą sprawiedliwej transformacji powinien być dialog społeczny na wszystkich poziomach, aby nikt nie czuł się wykluczony. Wsparciem dialogu powinna być - jak postulują - kampania edukacyjna. - Im więcej wiemy, tym mniej się boimy, a to przecież strach prowadzi do zamknięcia się na dialog - wyjaśniają autorzy rekomendacji.
Chodzi m.in. o pokazywanie alternatywy dla węgla, którą - według ekologów - są np. energetyka rozproszona i odnawialne źródła energii (OZE). Ważne też - podkreślają aktywiści - by transformacja była tematem szerokich konsultacji społecznych, z udziałem wszystkich zainteresowanych środowisk. - Osoby pomijane mogą zaś poważniej odczuć późniejsze konsekwencje procesu - argumentują.
Wśród innych wiodących postulatów są m.in. szkolenia (np. dotyczące rynku fotowoltaiki) i przekwalifikowania pracowników, dotkniętych skutkami zmian. - Domagamy się, by w ramach sprawiedliwej transformacji zapewniono wsparcie publiczne i prywatne w zakresie przekwalifikowania, zdobycia nowych umiejętności i zapewnienia pracy dla pracowników szczególnie poszkodowanych - czytamy w rekomendacjach.
Społecznicy oczekują także przygotowania raportu dotyczącego górnictwa pod kątem oceny możliwości zatrudnienia pracowników kopalń i kooperujących z nimi firm w sektorze odnawialnych źródeł energii. Chcą, by wśród projektów wspierających transformacją, były nie tylko przedsięwzięcia biznesowe czy infrastrukturalne, ale także tzw. projekty miękkie, wzmacniające potencjał ludzki.
- Żądamy szczerości! Trzeba uczciwie przyznać, że przemiana będzie bolesna. Ale daje perspektywę, jaką jest wizja zielonego Górnego Śląska w 2050 r. Wierzymy, że po zakończeniu sprawiedliwej transformacji, będzie można w końcu odetchnąć pełną piersią. I co najważniejsze - czystym powietrzem - podsumowują autorzy rekomendacji.
W ocenie prof. Piotra Skubały z Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, realizacja postulatów sprawiedliwej transformacji Górnego Śląska spisanych przez grupę liderów Climate Reality Europe i stowarzyszenie BoMiasto jest konieczna, by - jak powiedział - życie w tym regionie nie zamieniło się w koszmar, który może nam zgotować krótkowzroczność niektórych.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
