Górnictwo: hard coal w zasięgu ręki

W kopalni Budryk, należącej do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, zakończono prace związane z pogłębianiem szybu VI. Tym samym dobiegł końca kolejny etap inwestycji pod nazwą "Uruchomienie poziomu 1290". Dzięki niej już za niespełna dwa lata wyjedzie na powierzchnię pierwsza tona surowca najwyższej jakości.

- Czy w Polsce znajduje się głębszy szyb od naszego? Nie mam takich informacji. Wiemy za to na pewno, że będziemy mogli eksploatować najlepszy węgiel koksujący klasy 35, tzw. hard coal. Jego złoża oszacowano na ponad 122 mln t. Zalega pomiędzy poziomami 1050 a 1290 - wyjaśnia Jan Płaczek, kierownik Działu Przygotowania Produkcji, Inwestycji i Rozwoju w kopalni Budryk.

Przedsięwzięcie związane z głębieniem szybu stanowiło prawdziwe wyzwanie dla geologów i inżynierów górniczych.

- Zaczynaliśmy pięć lat temu. Wówczas nie było żadnych doświadczeń z prowadzeniem robót na takich dużych głębokościach - wyjaśnia Michał Karwot, nadsztygar urządzeń szybowych i wyciągowych.

W projekcie założono, że pogłębianie szybu będzie się odbywać bez wyłączania z ruchu górniczego wyciągu szybowego zabudowanego w przedziale północnym szybu VI, który obsługuje poziom 900 m. Z tego też względu w szybie należało wykonać szereg robót przygotowawczych, w tym m.in. dla bezpieczeństwa pracującej załogi przy pogłębianiu szybu. Pod poziomem 900 zabudowano pomost bezpieczeństwa, który niejako odciął ten poziom od reszty szybu. W ramach robót przygotowawczych szyb VI został przystosowany do zabudowy niezbędnych urządzeń i maszyn, w tym pomostów wiszącego i roboczego wraz z układem wysypu urobku z kubła na poziom 1050, pomostu betonacyjnego pod zrębem oraz górniczego wyciągu szybowego kubłowego. Z kolei maszyna wyciągowa górniczego wyciągu oraz wciągarki, na których został zawieszony pomost wiszący, zostały zlokalizowane na powierzchni po południowej stronie szybu.

- Byliśmy przygotowani na różne niespodzianki, ale zdarzyła się na szczęście tylko jedna. W strefie uskokowej na odcinku prawie 70 m, od 1170 m do głębokości 1233 m, należało zmienić technologię głębienia i sposób wykonywania obudowy. Dotychczas stosowaną jednowarstwową obudowę betonową zastąpiła dwuwarstwowa, składająca się z obudowy wstępnej panelowej i obudowy ostatecznej, żelbetowej. Tego typu konstrukcje muszą być stateczne, bo to w najwyższym stopniu decyduje o bezpieczeństwie - opisuje dalej Karwot.

Szyb jest połączony wyrobiskami poziomymi z poziomu 1050 m, poprzez wyrobiska upadowe z poziomu 1050 m na 1290 m, a także przekopem na poziomie 1290 m.
Obecnie prowadzone są dalsze prace, mające na celu dozbrojenie pogłębionego odcinka szybu w dźwigary szybowe i przedział drabinowy. Na poziomie 1290 m zostało zabudowane tzw. krzesło szybowe, które połączy szyb z wlotem przy pomocy urządzeń przyszybowych.

- Krzesło szybowe to konstrukcja stalowa, która zabudowana jest w osi szybu i łączy obudowę szybową oraz zabudowane zbrojenie nad wlotem z obudową szybową i zbrojeniem pod wlotem. W ramach tej inwestycji szyb zostanie jeszcze wyposażony w prowadniki szybowe pomiędzy poziomem 1050 m a 1290 m, a także w różnego przeznaczenia rurociągi w tym sprężonego powietrza, przeciwpożarowy, okapowy, odwadniający oraz emulsyjny - tłumaczy inż. Jan Płaczek.

Szyb VI jest szybem wentylacyjnym wdechowym. Do poziomu 1290 m pełni na razie tylko taką funkcję. Bez niego wybieranie węgla nie byłoby możliwe ze względu na eksploatację podpoziomową oraz związane z nią zagrożenia naturalne.

- W przyszłości kopalnia Budryk planuje przedłużenie górniczego wyciągu szybowego zabudowanego w przedziale północnym do poziomu 1290 m co wiąże się z koniecznością wykonania dalszych prac, w tym zdemontowaniem sztucznego dna pod poziomem 900, zabudową urządzeń przyszybowych na poziomie 1290 m oraz przebudową istniejącej już maszyny wyciągowej. Pozwoli to na transport ludzi i materiałów do poziomu 1290 m - podsumowuje szef Działu Przygotowania Produkcji, Inwestycji i Rozwoju w ornontowickim Budryku.

Pod szyb załoga ma być w przyszłości transportowana spalinową kolejką podwieszaną. Transport nadal traktowany w Budryku priorytetowo. Przy tak dużych odległościach załoga musi docierać jak najbliżej miejsca pracy.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.