Ponoć walczymy z korupcją

Z 15 kluczowych artykułów konwencji ONZ przeciw korupcji Polska wdrożyła tylko sześć - podkreślono w raporcie Fundacji Batorego. Wśród najważniejszych zaleceń, do których nie dostosowała się Polska, wymieniono m.in. ochronę osób sygnalizujących korupcję oraz wzmocnienie CBA.

Polska podpisała Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji (UNCAC) w 2003 r., a ratyfikowała ją w 2006 r. W środę (11 lutego) Fundacja Batorego przedstawiła wyniki swojego raportu dotyczącego wprowadzania założeń Konwencji w życie. Jak ocenili eksperci Fundacji Batorego, "trzy ważne przepisy konwencji w ogóle nie zostały wdrożone".

Po pierwsze, nie wprowadzono w Polsce przepisów pozwalających na skuteczne karanie podmiotów prawnych, co nakazuje art. 26 Konwencji. Według raportu, polskie przepisy "zawierają całkowicie chybione uregulowanie odpowiedzialności osób prawnych za czyny zagrożone karą".

Przewidują bowiem, że "podmiot zbiorowy podlega karze tylko wówczas, gdy uprzednio ukarana została reprezentująca go osoba (ale muszą zaistnieć jeszcze inne uwarunkowania)".

"To, uzupełnione przez bezczynność organów wymiaru sprawiedliwości, oznacza, że w Polsce ciągle obowiązuje odpowiedzialność indywidualna za czyny korupcyjne, co uniemożliwia skuteczne pociąganie do odpowiedzialności za takie czyny popełniane na ich korzyść przez osoby fizyczne" - podkreślono w raporcie.

- Ten reżim, który mamy, jest niedobry. Po prostu nie funkcjonuje i stąd trzeba tę odpowiedzialność podmiotu zbiorowego uniezależnić od stwierdzenia odpowiedzialności osób fizycznych. Trzeba te dwie rzeczy prowadzić równolegle - wtedy to będzie miało sens procesowy - podkreślała na konferencji w Warszawie jedna z autorek raportu, dr Celina Nowak.

Jej zdaniem zanim jednak nastąpi zmiana przepisów, konieczne jest wzmocnienie instytucji, które mogą złożyć wniosek o stwierdzenie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego.

Obecny na konferencji szef CBA Paweł Wojtunik mówił, że dostrzega potrzebę wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych w tej kwestii. Przypomniał jednocześnie, że istnieje w polskim prawie ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Jak powiedział, CBA wraz Prokuraturą Generalną pracują obecnie nad ożywieniem tej ustawy; Biuro przygotowuje m.in. listę spraw prowadzonych przez CBA i inne służby, które doprowadziły do skazania winnych.

Eksperci Fundacji Batorego zwrócili też uwagę na problem skuteczności sankcji, które niedostatecznie - ich zdaniem - karzą za działania korupcyjne.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.