Odczarowywanie węglowych „faktów medialnych”

Ponad rok na Facebooku z wypiekami na twarzy śledzę stronę Nagroda Złotego Goebbelsa. Codziennie dostarcza mi ona nowe powody ku temu, żeby jeszcze bardziej mrużyć oczy czytając prasę i śledząc bieżące doniesienia medialne. Jedną z najczęściej wytykanych dziennikarzom manipulacji jest prawo nagłówków Betteridge'a, zgodnie z którym na każde pytanie zadane w tytule można odpowiedzieć „nie”. W ostatnich miesiącach mieliśmy jednak w górniczej branży wysyp doniesień prasowych, które wręcz proszą się o założenie osobnej strony: „NZG – sekcja węgiel”.

Sprawy samej kopalni Krupiński z wielu powodów wałkować nie zamierzam. Zresztą konsekwentnie od kilku tygodni pytany unikam komentowania tego przypadku i różnych wątków z nim związanych. Kiedy jednak kolejna osoba podesłała mi link do materiału redaktor Anity Gargas o wątku niemieckiej HMS Bergbau w tej sprawie, zdecydowałem w końcu, że przynajmniej zobaczę, co serwowane było zwykłym odbiorcom telewizyjnej sensacji. Wątków niedopowiedzianych i manipulacji było w programie na tyle dużo, że nadawałby się on na osobny artykuł, a może i całą stronę, dlatego sięgnę więc tylko po pierwszy z brzegu, w którym postawiona została teza, że Polska musi swoje kopalnie zamykać, a „Niemcy cały czas budują kopalnie nowe” (cytat z komisarz Bieńkowskiej).

Problem niemieckiej emisji CO2 nie jest żadną tajemnicą, tak samo jak i to, że prywatne kopalnie węgla brunatnego radzą sobie całkiem nieźle, przynajmniej na tle ostatnich, wygaszanych już dwóch kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Ruhry i Westfalii (w przyszłym roku na powierzchnię ma wyjechać ostatnia tona). Niemcy wciąż są przecież największym producentem tego pierwszego paliwa, a z uwagi na jego właściwości – również największym odbiorcą. Trzeba jednak pamiętać, że kopalnia odkrywkowa węgla brunatnego kopalni głębinowej węgla kamiennego nierówna, i jeżeli mamy szukać punktu odniesienia, to nie możemy sobie pozwolić na takie uproszczenia. Podobnie sprawa ma się z samym węglem energetycznym – żeby mówić o jego nadpodaży lub deficytach, trzeba wiedzieć, co ze sobą zestawiamy.

W ub. tygodniu przez media przewinęło się kilka artykułów o tym, że w zasobnej w „czarne złoto” Polsce zaczęło tego paliwa brakować. Naturalne skojarzenia nasuwają od razu kilka pytań, z których to o sens zamykania kopalń na pierwszy rzut oka wydaje się być oczywiste, tak samo jak na pierwszy, drugi i nawet trzeci rzut oka każdy zwał miału wygląda tak samo. Dla przeciętnego Kowalskiego kopalnia to kopalnia, a dla Nowaka węgiel to węgiel, dlatego kiedy jednego roku panowie słyszą, że w Polsce na zwałach leży kilka milionów ton surowca, a w następnym dowiadują się, że może go zabraknąć w jego lokalnej elektrociepłowni, co poskutkuje tym ,że w styczniu będzie im zimno, to nie można dziwić się, iż ci panowie są wściekli, bo w ich odbiorze coś tu się zwyczajnie nie spina.

Odpowiedź leży oczywiście w parametrach jakościowych wydobywanego w Polsce węgla. To, że produkująca węgiel przeznaczony dla energetyki Polska Grupa Górnicza nie wyrobiła się o prawie 20 proc. ze swoim Planem Techniczno-Ekonomicznym, nie jest żadną tajemnicą. Gorzej, że swojego PTE nie wypełnił również Katowicki Holding Węglowy, bo na jego węgiel z niską siarką liczy wielu przemysłowych odbiorców na południu kraju. Najbardziej podenerwowany jest właśnie sektor ciepłowniczy, prowadzący bardzo wrażliwy społecznie biznes, a w którym już w mijającym właśnie sezonie grzewczym aż 40 proc. przedsiębiorstw w Polsce odczuło mniejsze lub większe problemy z przesuwanymi lub wypadającymi wahadłami dostaw.