Takiego zgromadzenia jeszcze w Polsce nie było, choć 50-letnia historia światowych kongresów górniczych rozpoczęła się w Warszawie. Zasięg merytoryczny i liczba uczestników pierwszego zgromadzenia tego typu była znacznie mniejsza niż tegorocznego.
XXI Światowy Kongres Górniczy to: pięć dni obrad, spotkań, wizyt, 16 sesji (w tym trzy wyjazdowe), ponad tysiąc gości, 481 referatów. Już dzisiaj uczestnicy będą podsumowywali wnioski i wrażenia, które wywiozą z Polski. W „TG” relację z ostatnich dwóch dni będziemy publikowali za tydzień, w następnym wydaniu naszej gazety. W kuluarach nieraz słyszeliśmy, że po kongresie spojrzenie na górnictwo będzie zupełnie inne niż wcześniej.
Dialog i solidaryzm
– Globalizacja gospodarki wymaga dialogu oraz solidaryzmu państw bogatych i biednych. Dotyczy to szczególnie sektora paliw – napisał w przesłaniu do uczestników kongresu prezydent Lech Kaczyński, który objął honorowy patronat nad tymi obradami, odbywającymi się w Krakowie, Katowicach, Bełchatowie, Lubinie i Wieliczce. Prezydent RP stwierdził, że wnioski z kongresu będą impulsem do dyskusji w innych gremiach, w tym unijnych. Wkontekście nowoczesnych technologii i informatyzacji w przemyśle wydobywczym przemyślenia wymaga redukcja emisji CO2 oraz wiele innych wyzwań, przed którymi stoi współczesne górnictwo. Realizacja unijnego pakietu klimatycznego może doprowadzić do kryzysu gospodarczego państw, których energetyka oparta jest na węglu. Dotyczy to także Polski. Debata przedstawicieli świata nauki, inżynierów górniczych, producentów maszyn i urządzeń dla przemysłu wydobywczego, specjalistów mechanizacji robót górniczych i nadzoru górniczego rozpoczęła się refleksją historyczną.
Profesor Józef Dubiński, prezydent Światowej Organizacji Kongresów Górniczych przypomniał dokonania profesora Bolesława Krupińskiego. Ten polski uczony był zarówno pomysłodawcą, jak i organizatorem pierwszego Światowego Kongresu Górniczego. – Motto obecnego kongresu „Nowe wyzwania i wizje dla górnictwa” mocno akcentuje to, że przed współczesnym górnictwem stoją rozliczne, ogólnoświatowe wyzwania technologiczne, techniczne, ekonomiczne, środowiskowe i społeczne. Wymagają one nadal wzajemnej współpracy, wymiany wiedzy i doświadczeń oraz pomocy tym, którzy jej potrzebują – mówił prof. Dubiński.
Prezydent Światowej Organizacji Kongresów Górniczych podsumował dorobek wszystkich poprzednich – 20 kongresowych spotkań. Odbywały się one co dwa-trzy lata, za każdym razem w innym państwie. Profesor Dubiński przypomniał także nazwiska ludzi, dzięki którym idea kongresowa była twórczo rozwijana przez 50 lat. Najliczniejsze delegacje (Indii, Ukrainy, Kazachstanu, Federacji Rosyjskiej) kongresowych gości przybyły pod przewodnictwem ministrów odpowiedzialnych za górnictwo. Dla nich zapewne ważnym sygnałem politycznym było wystąpienie polskiego wiceministra gospodarki – Dariusza Bogdana.
–W ministerstwie gospodarki opracowywana jest obecnie strategia dla energetyki. Do realizacji przyjętych w niej celów musi być dostosowana gospodarka złożami węglowymi, polityka paliwowa dla elektroenergetyki. Istotne będą przy tym uregulowania prawne kwestii złóż strategicznych – mówił wiceminister Bogdan. – Pierwszy dzień kongresowych obrad miał charakter uroczysty. Był okazją do powitania uczestników kongresowych przez gospodarzy miast, w których gościli podczas kolejnych dni pobytu w Polsce. Skorzystali z tej możliwości przedstawiciele władz Krakowa i Katowic.
– W Krakowie nie jest ulokowana żadna kopalnia, ale mamy Akademię Górniczo-Hutniczą, która jest organizatorem XXI Światowego Kongresu Górniczego. Zbiega się on w czasie z 30-leciem wpisania na listę światowego dziedzictwa UNESCO kopalni soli „Wieliczka” i centrum Krakowa. W minionych wiekach ta kopalnia wypracowywała jedną trzecią dochodu narodowego. Dziś jest świadectwem inżynieryjnego postępu i zabytkiem techniki – przypominał Wiesław Starowicz, wiceprezydent Krakowa. Piotr Uszok, prezydent Katowic nawiązał do faktów z najnowszej historii śląska, gdy zlikwidowano wiele kopalń. We wtorek uczestnicy kongresu, goszcząc na odbywającej się w Sosnowcu wystawie World Mining Expo, która jest integralną częścią kongresu, a po południu w katowickim „Spodku”, przekonali się, że polskie górnictwo jest w czołówce światowej.
Towarzyszyły wydarzenia artystyczne
Otwarcie kongresowych obrad połączono z dwoma wernisażami, które były zwiastunem kilku imprez prezentujących różne pasje polskich górników. „Naznaczeni węglem – śląscy artyści z górniczym rodowodem” – tak zatytułowana ekspozycja malarstwa nieprofesjonalnych twórców zapewne była ewenementem w skali świata. Obrazy zostały wypożyczone ze zbiorów Muzeum Śląskiego (wśród nich były prace legendarnego Erwina Sówki). Dla kolekcjonerów znaczków pocztowych wielką atrakcją było otwarcie Krajowej Wystawy Filatelistycznej: „Górnictwo na Polskich Znaczkach Pocztowych”.
Tematy górnicze pojawiają się w filatelistyce już od 200 lat. W materiałach kongresowych uczestnicy znaleźli m.in. pięknie wydany album fotografii doskonale obrazujących różnorodność polskiego górnictwa. 50 zdjęć z tego albumu, ale w wielkim formacie od 29 sierpnia br. można oglądać na krakowskich Palantach vis-a-vis Bunkra Sztuki.
Artystycznym dopełnieniem pierwszego kongresowego dnia był specjalnie przygotowany na tę okazję koncert Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”.
Dzień drugi – sesja plenarna
W drugim dniu Kongresu dyskutowano o wyzwaniach stojących przed przemysłem wydobywczym na świecie. Wystarczalność nieodnawialnych źródeł surowców mineralnych, bezpieczeństwo pracy w górnictwie, sytuacja na światowym rynku surowców oraz wpływ światowych trendów na kształt przemysłu wydobywczego, a także polityka surowcowa w Europie oraz przyszłość węgla z europejskiej i amerykańskiej perspektywy – to jedynie część problematyki poruszonej w 18 referatach przedstawionych podczas poniedziałkowej sesji plenarnej Światowego Kongresu Górniczego.
W auli Audytorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego od rana najistotniejszym problemom światowego górnictwa przyglądało się ponad 300 uczestników Kongresu. Metodologię podejścia do problematyki wystarczalności zasobów surowców mineralnych przedstawił ekonomista John Tilton z Colorado School of Mines w USA. Stwierdził, że obawa dotycząca wyczerpania się złóż surowców towarzyszy ludzkości od dawna, a problem, czy w przyszłości ich zasoby będą bardziej, czy mniej dostępne, jest nierozstrzygnięty.
Jego zdaniem, zmniejszenie zasobów nie będzie niespodzianką, proces ten zasygnalizuje wzrost cen. Równocześnie jednak spadać powinny ceny energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Wraz ze wzrostem liczby ludności na świecie zmniejsza się wprawdzie ilość minerałów przypadających na jednostkę, ale z drugiej strony rośnie kapitał intelektualny ludzkości, który może przyczynić się do wypracowania nowych rozwiązań. O europejskiej polityce surowcowej i praktyce zaopatrzenia mówił Gunter Tiess z austriackiego University of Leoben. Zwrócił uwagę, że wiele dyrektyw unijnych, stawiających na pierwszym miejscu ochronę klimatu, zwiększyło zależność państw członkowskich Unii od importu surowców, a przemysł minerałów w Europie, podzielony na wiele sektorów nie ma wspólnego przedstawiciela, który reprezentowałby jego interesy. Zgodnie z zaleceniami unijnymi, podczas opracowania europejskiej polityki zaopatrzenia w surowce, pod uwagę wziąć należy nie tylko skoordynowane polityki krajowe, ale także możliwość długiego dostępu do zasobów i promowanie korzystania z zasobów lokalnych, aby wyeliminować transport.
Na pozycję węgla w europejskiej polityce energetycznej i konieczność wprowadzania czystych technologii spalania surowca wpływających na ochronę klimatu zwrócił uwagę prof. Jerzy Buzek. – Zadaniem dla Unii Europejskiej jest zmniejszenie emisji dwutlenku węgla poprzez rozwój nowoczesnych technologii. Wprawdzie obecnie technologie niskoemisyjne są dość kosztowne, ale UE chce je wspierać finansowo – zaznaczył profesor. Zainteresowanie zebranych wzbudziły referaty dotyczące między innymi sytuacji górnictwa w Chinach i Wielkiej Brytanii, budowy inteligentnej kopalni w Finlandii oraz zarządzania środowiskiem od momentu rozpoznania złóż po likwidację zakładu wydobywczego.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
