Polska Grupa Górnicza, jako jedyny polski partner przemysłowy, wspólnie z instytutami badawczymi weźmie udział w kolejnej edycji największego europejskiego projektu geologicznego - Systemu Obserwacji Płyty Europejskiej EPOS-PL+. W jednej z kopalń Grupy znajdzie się poligon badawczy.
EPOS (European Plate Observing System - System Obserwacji Płyty Europejskiej) to największy projekt w dziedzinie infrastruktury badawczej służącej naukom o Ziemi, obejmujący sieci sejsmologiczne i geodezyjne oraz obserwacje satelitarne i grawimetryczne. Częścią tego zaplanowanego na wiele lat przedsięwzięcia jest wart ponad 50 mln zł projekt EPOS-PL+, finansowany w większości z funduszy unijnych.
W projekcie, którego nową, trzyletnią edycję zainaugurowano we wtorek w Katowicach, uczestniczą - obok największego krajowego producenta węgla - Główny Instytut Górnictwa (GIG) w Katowicach, Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Centrum Komputerowe Cyfronet Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Instytut Nauk Geologicznych PAN, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu oraz Centrum Badań Kosmicznych PAN.
W wymiarze międzynarodowym EPOS jest realizowany przez naukowców z 25 państw. Polska uczestniczy w nim od 2010 roku. W styczniu br. przedsięwzięcie znalazło się na liście strategicznych elementów tzw. Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej (PMIB). Budowana w ramach projektu polska infrastruktura jest ściśle związana z działaniami w innych krajach. Do 2040 r. EPOS ma zintegrować rozproszoną infrastrukturę badawczą w dziedzinie nauk o Ziemi w Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Efektem ma być upowszechnienie i optymalizacja wyników prowadzonych w Europie badań w tej sferze.
W najnowszej edycji projektu, zaplanowanej na lata 2020-2023, w Polsce powstanie m.in. satelitarny bank danych oraz nowoczesna platforma IT do badań metodami sztucznej inteligencji, z użyciem sieci neuronowych i komputerów o olbrzymiej mocy obliczeniowej. W ramach EPOS-PL+ kupione będą m.in. supernowoczesne urządzenia do pomiarów drgań skorupy ziemskiej, podnoszące na światowy poziom funkcjonalność systemu, z którego skorzysta także górnicza sieć stacji sejsmologicznych.
Wkładem PGG będzie specjalistyczny poligon badawczy w kopalni Marcel - części rybnickiej kopalni ROW. Ta część projektu dotyczy geofizycznego systemu bezpieczeństwa dla górniczych filarów ochronnych. System ma umożliwić prowadzenie zaawansowanych badań nad zagrożeniem tąpaniowym i sejsmicznością obszarów górniczych w filarach. "PGG to bardzo ważny partner przemysłowy. Bez niej prawdopodobnie nie udałoby się nam wystartować i realizować całego projektu" - mówił we wtorek dyrektor katowickiego GIG prof. Stanisław Prusek.
Naukowcy podkreślali, że największy w UE producent węgla kamiennego od początku projektu EPOS-PL aktywnie angażował się w prace. W poprzednich edycjach, w zakresie badań nad sejsmologią górniczą, powstała m.in. wzorcowa Stacja Geofizyki Górniczej w kopalni Bobrek w Bytomiu, a w zakresie oddziaływania wstrząsów na powierzchnię opracowano i wdrożono w kopalniach pierwszą na świecie tzw. śląską skalę siły wstrząsów, czyli Górniczą Skalę Intensywności Drgań GSI.
W latach 2016-2017 trzy poligony badawcze utworzono już w należących do PGG kopalniach Ziemowit, Bielszowice i Rydułtowy. Zainstalowano tam - pod ziemią i na powierzchni - wielokanałowe urządzenia oraz prototypowy system do pośredniego pomiaru zmian naprężeń przed frontem eksploatacyjnym.
- Udostępnienie naukowcom przez śląskie kopalnie części danych o towarzyszącej eksploatacji sejsmiczności stało się inspiracją dla innych europejskich przedsiębiorców wydobywających surowce naturalne do nawiązania współpracy i dołączenia do projektu EPOS - ocenił rzecznik PGG Tomasz Głogowski.
Kolejnym etapem rozwoju projektu EPOS z udziałem polskiego górnictwa było powołanie w 2019 r. międzynarodowej grupy do badań i usług w zakresie zagrożeń antropogenicznych (TCS AH - Thematic Core Service Anthropogenic Hazards), do której w 2019 r. zaproszono także PGG.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
