Dojście z Chęcin do nieczynnego kamieniołomu marmuru na górze Zelejowej (372 m n.p.m.) w Górach Świętokrzyskich przypomina trochę przedzieranie przez dżunglę. Prowadzący tam szlak czerwony zarósł bowiem ciernistymi krzewami. Gmina jednak nie może samodzielnie decydować o wycince.
- Byłam tam ponad miesiąc temu, to musi być podcinane - potwierdza Ewa Jokisz z Referatu Gospodarki Nieruchomościami, Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Urzędzie Miejskim w Chęcinach. - Ten teren stanowi własność gminy, ale cała ta działka jest rezerwatem przyrody. Na wszelkie prace musimy mieć zgodę Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
Kopalnie marmurów w rejonie Chęcin wzmiankował już Jan Długosz. Kamieniołom marmuru na Zelejowej czynny był od XV wieku do 1954 r. Eksploatowano tu biały i różowy kalcyt. Znajdowały się w nim przebarwienia pochodzące od hematytu i zielonkawych minerałów zawierających miedź. Wyroby z tutejszego marmuru znaleźć można m. in. w katedrze diecezjalnej w Krakowie czy w ołtarzu głównym klasztoru na górze Karczówce w Kielcach. Jedne z ostatnich bloków skalnych wydobytych tu w połowie XX wieku posłużyły do wykonania okładziny kolumn w muzeum w Państwowym Instytucie Geologicznym w Kielcach.
Zarządzeniem Ministra Leśnictwa z 17 sierpnia 1954 r. liczący około 67 hektarów obszar, obejmujący także marmurołom, ustanowiono rezerwatem przyrody pod nazwą Góra Zelejowa. Tym samym aktem prawnym zabroniono eksploatacji kamienia, co położyło kres kilku wieków górnictwa na Zelejowej. W 2001 r., w sześćdziesiątą rocznicę śmierci gen. Mariusza Zaruskiego, na jednej ze skałek marmurołomu przy szlaku umieszczono metalową tablicę upamiętniającą tego poetę i pisarza.
Zagospodarowanie turystyczne nieczynnego kamieniołomu jest skromne. Ustawiona tam została jedna ławeczka z zadaszeniem. Towarzyszy jej tablica informacyjna o Świętokrzyskim Szlaku Archeo-Geologicznym.
- W 2011 roku ta inwestycja została wykonana - powiedziała Martyna Wojcieszyńska z Referatu Inwestycji, Budownictwa i Drogownictwa Urzędu Miejskiego w Chęcinach.
Poza niezbędną wycinką kolczastych krzewów przy szlaku na Zelejową, przydałoby się także zabezpieczenie urwiska kamieniołomu. Być może tak się stanie w niedalekiej przyszłości. Jak się dowiedzieliśmy, planowane jest umieszczenie tam barierek zabezpieczających.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
