W należącej do Jastrzębskiej Spółki Węglowej kopalni Budryk w Ornontowicach trwa rozruch jednej z najnowocześniejszych maszyn wyciągowych, jakie funkcjonują we współczesnym górnictwie węgla kamiennego. Naczynie wypełnione 35 tonami urobku z poziomu 1050 pomknie na powierzchnię z prędkością 16 m/s. Ma działać bezawaryjnie przez co najmniej 30 lat.

Maszyna wyciągowa robi niesamowite wrażenie. Jej planowana sprawność wyniesie 89 proc. Po obu stronach koła pędnego zamontowano dwa silniki o mocy 3150 kW.

- Gdyby po uruchomieniu pracowała non stop przez 20 godzin, co jest jak najbardziej możliwe, to wydobędzie w tym czasie na powierzchnię 20 tys. ton urobku. Dla porównania typowy skład towarowy z 40 wagonami wiezie 2400 t węgla - wylicza inż. Andrzej Materzok, jeden z najbardziej doświadczonych polskich ekspertów w dziedzinie wyciągów szybowych, reprezentujący firmę OPA ROW.

Polska myśl techniczna
W zakresie budowy maszyn wyciągowych skipowych naczelną zasadą jest niezawodność pracy przez okres co najmniej 30 lat. Awaryjny postój górniczego wyciągu szybowego przez ponad dobę może wygenerować olbrzymie straty dla kopalni. Właśnie dlatego zastosowano dwusilnikowy napęd maszyny umożliwiający pracę z połową wydajności, w przypadku awarii jednego z silników. Ze względu na to, że górniczy wyciąg szybowy-skipowy cechuje się ciągłą pracą ze znamionowym obciążeniem, istotną kwestią jest odprowadzenie ciepła.

- Głównymi źródłami ciepła są silniki wyciągowe, transformatory, przekształtniki oraz układ kompensacji mocy biernej. W związku z tym zastosowano nowoczesny układ wentylacji oraz filtracji powietrza. Większa część inwestycji to polska myśl inżynierska. Silniki są polskiej produkcji, podobnie jak przekształtniki terystorowe, zapewniające dużą dynamikę napędu i ograniczające niekorzystne oddziaływanie na sieć zasilającą. Jeśli zajdzie taka potrzeba to po upływie 25-30 lat maszynę będzie można zmodernizować - dodaje Materzok.

Przede wszystkim niezawodność
Maszynista wyciągowy Jerzy Siochna zapewnia, że urządzenie jest bardzo bezpieczne i łatwe w obsłudze.

- Bęben maszyny został wyposażony w dwie tarcze hamulcowe. Każda współpracuje z ośmioma parami siłowników hamulcowych zabudowanych na dwóch stojakach. Zasilanie siłowników olejem realizowane jest przez dwa agregaty hamulcowe – podstawowy i rezerwowy. Ponadto każdy agregat hamulcowy ma własny, kompletny układ sterowania elektrycznego. Taka konstrukcja zapewnia