Coroczne oceny jakości powietrza na terenie województwa śląskiego wykonywane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach wskazują na bardzo zły stan jakości powietrza. Przekroczenia poziomów dopuszczalnych pyłu PM10, pyłu PM2,5 oraz poziomu docelowego benzopirenu rosną zwłaszcza w okresie grzewczym. Ogromny wpływ na zanieczyszczenie powietrza ma emisja zanieczyszczeń z domowych palenisk.
Wciąż zbyt wielu z nas ogrzewa swe mieszkania przestarzałymi kotłami, do których wejdzie dosłownie wszystko, od fatalnej jakości węglowych odpadów począwszy, a na śmieciach skończywszy. Indywidualne urządzenia grzewcze na paliwa stałe powodują ponad 51 proc. całkowitej emisji pyłu PM10, blisko 44 proc. całkowitej emisji pyłu PM2,5 oraz 94 proc. emisji benzopirenu. Tymczasem według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wdychaniu pyłów zawieszonych można przypisać 8 proc. zgonów z powodu nowotworów płuc, 5 proc. zgonów z powodu chorób układu krążenia oraz 3 proc. zgonów z powodu różnego rodzaju infekcji oddechowych. Wzrost zanieczyszczenia powietrza pyłem zwiększa liczbę przypadków chronicznego kaszlu, przewlekłego zapalenia oskrzeli, niewydolności płuc, astmy i innych schorzeń.
„Cywilizowane spalanie”
Sejmik województwa może w drodze uchwały wprowadzić ograniczenia lub zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Jest już projekt uchwały antysmogowej.
Nie zakazuje spalania węgla czy drewna, lecz wprowadza takie zakazy lub ograniczenia, które mają spowodować „cywilizowane spalanie”, co oznacza stosowanie odpowiednich jakościowo paliw stałych w odpowiednich urządzeniach grzewczych. Uchwałą objęte są wszystkie kotły i piece na paliwo stałe, niezależnie od przeznaczenia, tzn. na ogrzewanie budynków, ogrzewanie wody czy przygotowanie posiłków. Uchwała dotyczy całego sektora komunalno-bytowego oraz działalności gospodarczej, gdzie użytkowane są kotły typu „domowego” (o mocy do 1 MW).
- Traktujemy ten problem priorytetowo. Chcemy od przyszłego sezonu grzewczego zakazać palenia mułem i paliwami złej jakości, i doprowadzić do wymiany starych kotłów na nowe w ciągu najbliższych 10 lat. Smog wróci, dlatego apelujemy do rządu o wprowadzenie takich rozwiązań w skali kraju, potrzebne będą skuteczne kontrole stosowania przepisów w tym zakresie – przekonuje marszałek województwa śląskiego Wojciech Saługa.
Czas wymiany „kopciuchów”
Wśród najważniejszych założeń uchwały antysmogowej, która trafi do konsultacji i zostanie poddana pod obrady Sejmiku Województwa Śląskiego, znajduje się wprowadzenie od 1 września 2017 r. zakazu używania paliw, których stosowanie powoduje wysoką emisję trujących substancji do atmosfery, czyli węgla brunatnego, mułów i flotokoncentratów oraz wilgotnego drewna.
Projekt zakłada trzy daty graniczne wymiany starych kotłów w zależności od ich wieku. Użytkownicy urządzeń powyżej 10 lat od daty produkcji będą je musieli wymienić na klasę 5 do końca 2021 r. Ci, którzy użytkują kotły od 5 do 10 lat, powinni wymienić je do końca 2023 r., a użytkownicy najmłodszych kotłów mają czas do końca 2025 r.
Na rynku są stosowane również kotły klasy 3 i 4. Ze względu na to, że do 2016 r. wymiana na takie kotły była dofinansowywana, graniczną datę ich obowiązkowej wymiany na klasę 5 wydłuża się do końca 2027 r. Co istotne, każdy, kto buduje nowy dom i zamierza ogrzewać go węglem lub drewnem, ma obowiązek zainstalować kocioł klasy 5. Ta regulacja będzie miała zastosowanie po 12 miesiącach od dnia wejścia w życie uchwały antysmogowej.
- Stare kotły emitują nawet do dziesięciu razy więcej zanieczyszczeń niż nowe, a ich wymiana pozwoli ograniczyć problem niskiej emisji w regionie. Jesteśmy chyba jedyną wyspą na mapie Europy, gdzie wciąż można kupować paliwa niskiej jakości i ich używać, zatruwając sobie życie. Czas to zmienić – zwraca uwagę Wojciech Saługa.
Program Funduszu
W ub.r Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach uruchomił program dofinansowania inwestycji ograniczających tzw. niską emisję. Program jest skierowany do osób fizycznych, właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych na zakup i wymianę np. kolektorów, pomp ciepła, instalacji centralnego ogrzewania i termomodernizację. Program na razie ma charakter pilotażu, pula przewidzianych w nim środków to ok. 2 mln zł. Dofinansowanie może sięgnąć 25 proc. kosztów inwestycji z dodatkowo określonymi limitami kwotowymi w przypadku modernizacji źródła ciepła, a 15 proc. w pozostałych przypadkach.
Dla modernizacji źródeł ciepła dotacje będą udzielane na kotły na paliwa stałe (węglowe - najbardziej zaawansowane, tzw. 5 klasy), kotły gazowe, olejowe, opalane biomasą (4 lub 5 klasy), wymienniki ciepła (lub opłaty przyłączeniowe do sieci cieplnej), powietrzne pompy ciepła, pompy ciepła gruntowe i pozostałe, a także na kolektory słoneczne. Program jest kolejnym elementem działań samorządów i instytucji woj. śląskiego na rzecz ograniczenia zanieczyszczeń powietrza w regionie.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
A co z koksem do opalania gospodarstw domowych przecież jest bardzo dużo pieców żeliwnych które z powodzeniem mogły być ogrzewane Dlaczego koks jest taki drogi.