W 2015 r. w KGHM Polska Miedź SA doszło do 333 wypadków; w tym 2 śmiertelnych i 3 ciężkich (w tym samym czasie w górnictwie węgla kamiennego miało miejsce 1695 wypadków, w tym 12 śmiertelnych i 7 ciężkich). W tym roku w miedziowym zginęło 11 górników, w węglowym – 10. Wyższy Urząd Górniczy w Katowicach wykazuje, że za 10 miesięcy 2016 r. wskaźnik wypadkowości śmiertelnej w KGHM na milion ton wydobytych rud miedzi wynosi 0,28 (rok temu – 0,07), a na tysiąc osób zatrudnionych – 0,37 (w analogicznym okresie ub.r. – 0,10).
– Wskaźniki wypadkowości śmiertelnej w zakładach KGHM Polska Miedź SA w tym roku odbiegają od wyników w ostatnich latach i faktycznie są gorsze od górnictwa węgla kamiennego - wyjaśnia Jolanta Talarczyk, rzecznik prasowy Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach. - Do każdego z wypadków śmiertelnych doprowadził splot różnych przyczyn, których nie można ująć w jedną klamrę przyczynowo-skutkową. Miały one związek z zagrożeniami naturalnymi oraz tzw. czynnikiem ludzkim, czyli błędami popełnianymi przez pracowników.
W ostatnich latach dominującymi przyczynami wypadków śmiertelnych i ciężkich w kopalniach rud miedzi były opady skał ze stropu i ociosu oraz techniczne, czyli związane np. z transportem lub niedozwolonym przebywaniem pracowników w zasięgu maszyn i urządzeń.
– Nadzór górniczy podejmuje wielokierunkowe działania zapobiegawcze, wskazując na konieczność wdrożenia zdecydowanych przedsięwzięć służących zatrzymaniu niedobrej tendencji w zakresie bezpieczeństwa pracy w kopalniach rud miedzi. I tak np. 12 października kierownictwo WUG spotkało się z przedstawicielami zarządu KGHM. Omawiano kwestie związane z bezpieczeństwem pracy, w tym działania przedsiębiorcy zmierzające do ograniczenia zagrożeń. Wnioski z tego spotkania powinny być omówione z zainteresowanymi pracownikami zakładów górniczych – informuje Jolanta Talarczyk.
Jako że do niektórych wypadków śmiertelnych doszło wskutek ludzkiego błędu, pracownicy WUG przeprowadzili seminaria dla osób dozoru, których tematyka dotyczyła m.in. przeciwdziałania wypadkom związanym z obsługą maszyn i urządzeń. Ponadto prezes WUG powołał 10-osobowy zespół doradczo-opiniodawczy do analizy niektórych zagadnień związanych z odspojeniem się i opadem skał ze stropu, zaistniałych 23 września 2016 r. w ZG Polkowice-Sieroszowice.
Groźne opady skał
W kopalniach rud miedzi dominującym zagrożeniem naturalnym jest tąpaniowe. Ponadto występują w nich zagrożenia klimatyczne, siarkowodorowe i wodne. Mimo to najczęstszą przyczyną najpoważniejszych wypadków są opady skał ze stropu lub ociosu. Są one związane z pracą ludzi, a nie z siłami natury, ponieważ opadów skał można uniknąć poprzez prawidłowy dobór i wykonanie obudowy wyrobisk. Z danych WUG wynika, że w latach 2002-2015 w kopalniach KGHM PM wystąpiło 18 zawałów stropu oraz 17 wypadków śmiertelnych spowodowanych opadami skał ze stropów lub ociosów.
Do pewnego stopnia można monitorować pracę górotworu. W znacznym stopniu można uchronić górników przed zawałami stropu. Nigdy nie będzie to jednak stuprocentowa pewność. By zabezpieczyć pracowników przed skutkami opadu skał, w zdecydowanej większości maszyn używanych do pozyskania rud kabiny operatorów wyposażone są w specjalne osłony.
Tam, gdzie jest to możliwe i skuteczne, prowadzi się monitoring przy użyciu specjalistycznego sprzętu i pomiarów. Ale jak mówią górnicy: technika techniką lecz człowiek niekiedy lepiej potrafi ocenić skalę zagrożeń na podstawie tzw. dźwięczności górotworu. Dlatego np. w ZG Lubin starają się, żeby - jeśli tylko jest to możliwe - sztygar pracował do emerytury na jednym polu wydobywczym. Trudno bowiem przecenić jego wieloletnie doświadczenie.
Ponad pół miliarda złotych na BHP
586 mln zł wydano w tym roku w KGHM na bezpieczeństwo pracy. Kwoty te wynikają głównie ze specyfiki działania jego podziemnych zakładów.
– Wydatki te są i będą ponoszone niezależnie od liczby wypadków na poziomie nie mniejszym niż w ub.r. KGHM podejmie działania zawarte w zaleceniach powypadkowych, które mają na celu uniknięcie podobnych zdarzeń w przyszłości. Od 2015 r. realizowany jest również jednolity program poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy do 2020 r. Na poziomie taktycznym program wdrażany jest w obszarze BHP w trzech modułach: postawy, edukacja, zdrowie poprzez 21 działań – informuje TG Jolanta Piątek, rzecznik prasowy KGHM. – Ponadto podejmowane są działania komunikacyjne zwracające uwagę na bezpieczeństwo pracy – wyjaśnia rzeczniczka.
Dodaje, że „oprócz nakładów na BHP spółka dążąc do zapewnienia bezpieczeństwa przeznacza środki na innowacje technologiczne, które poprzez np. automatyzację niektórych procesów produkcyjnych poprawiają bezpieczeństwo pracowników”.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
