W ciągu minionych pięciu lat ilość metanu wykorzystywanego do celów energetycznych wzrosła o ponad 20 procent. Resort gospodarki ma w planach znaczne zwiększenie gospodarczego wykorzystania tego gazu - podkreśla w rozmowie IRENEUSZ STANECKI, dyrektor Biura Inwestycji Kompanii Węglowej.
Niedawno wrócił pan z Vancouver, gdzie jako członek polskiej delegacji reprezentował pan Kompanię Węglową na seminarium Global Methane Initiative. Światowe działania na rzecz ograniczenia emisji metanu prowadzone są równie dynamicznie, jak "walka" z emisją dwutlenku węgla?
W 2004 roku z inicjatywy Stanów Zjednoczonych powstał Methane to Markets Partnership (M2M), międzynarodowy program mający na celu ograniczenie emisji metanu do atmosfery oraz wspieranie jego gospodarczego wykorzystania. W lutym 2007 roku minister gospodarki, podpisując Terms of Reference, włączył Polskę do udziału w programie. W październiku 2010 roku porozumienie M2M zostało rozszerzone o nowe zadania, a jego ranga wzrosła. Jednocześnie zmieniono jego nazwę na Global Methane Initiative.
Obecnie organizacja skupia 41 państw z całego świata oraz ponad 1000 organizacji publicznych i prywatnych, a jej celem jest międzynarodowe wspólne działanie na rzecz redukcji emisji i energetycznego wykorzystania metanu, a także wzajemna wymiana doświadczeń oraz pogłębienie wiedzy na ten temat. Członkostwo w GMI daje ponadto partnerom możliwość skorzystania z dofinansowania przedsięwzięć związanych z redukcją i wykorzystaniem metanu.
Jakie jest stanowisko Polski w sprawie ograniczenia emisji metanu?
Najcelniej, podczas seminarium w Vancouver, zreferował je Zbigniew Kamieński, przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki, który stwierdził, iż konieczność zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych nie może skutkować ograniczeniem rozwoju gospodarczego, zwiększeniem kosztów produkcji i ograniczeniem konkurencyjności. Zastosowanie metanu w energetyce wpływa korzystnie nie tylko na gospodarkę, ale również wspiera walkę ze zmianami klimatu. Dlatego warto rozwijać technologie związane z wykorzystaniem tego gazu w energetyce, tym bardziej że jest to źródło czystej energii, przyczyniające się do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego.
Działania organizacji koncentrują się na sektorze górniczym?
Global Methane Initiative realizuje swoje cele w sektorach górnictwa węgla kamiennego, przesyłu ropy i gazu, rolnictwa, składowania odpadów oraz oczyszczania ścieków. Struktura GMI to Komitet Sterujący oraz pięć podkomitetów tematycznych. Podkomitet do Spraw Węgla skupia się na redukcji emisji metanu z kopalń węgla, w tym zawartego w powietrzu wentylacyjnym. Podkomitet do Spraw Ropy i Gazu wspiera rozwój technologii uszczelniających sieci wydobywcze i przesyłowe, Podkomitet do Spraw Rolnictwa zajmuje się koordynacją projektów ograniczania emisji metanu z odpadów rolniczych, w tym odchodów zwierząt hodowlanych, fermentacji jelitowej oraz uprawy ryżu. Podkomitet do Spraw Składowisk Odpadów Komunalnych promuje efektywne wykorzystanie gazu składowiskowego, a nowo powstały Podkomitet do Spraw Oczyszczalni Ścieków Komunalnych zajmuje się wykorzystaniem gazu powstałego w procesie oczyszczania ścieków.
Dlaczego przedstawiciele polskiej branży górniczej uczestniczą w tym projekcie?
W ostatnich latach zauważalny jest wzrost poziomu zagrożenia metanowego w polskim górnictwie. Eksperci spodziewają się utrzymania tej tendencji, podkreślając jednocześnie znaczenie prowadzenia profilaktyki odmetanowania. Zarząd Kompanii Węglowej od wielu lat zabiega o zwiększenie efektywności w zwalczaniu zagrożenia metanowego, a to wiąże się z pozyskaniem nowych technologii i metod odmetanowania. Na świecie powszechnie stosuje się odmetanowanie przed rozpoczęciem eksploatacji, którego efektywność sięga 90 procent. Osiągnięcie takiego poziomu przekłada się również na bezpieczeństwo górników.
Polskim kopalniom udaje się zwiększać zagospodarowanie metanu?
W ciągu minionych pięciu lat ilość metanu wykorzystywanego do celów energetycznych wzrosła o ponad 20 procent. Resort gospodarki ma w planach znaczne zwiększenie gospodarczego wykorzystania tego gazu. W Polsce podczas eksploatacji węgla kamiennego uwalnia się ponad 800 milionów metrów sześciennych metanu rocznie, z czego około 600 milionów metrów sześciennych odprowadzane jest do atmosfery drogą wentylacyjną, a ponad 200 milionów metrów sześciennych jest ujmowane poprzez kopalniane instalacje odmetanowania.
Duża część ujętego w ten sposób metanu wykorzystywana jest do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła, dając możliwość wytwarzania dodatkowego chłodu na potrzeby klimatyzacyjne kopalń. W Kompanii Węglowej pod względem wykorzystania metanu ujętego do celów gospodarczych prym wiodą kopalnie: Brzeszcze (zagospodarowuje aż 98,86 procent ujętego gazu) oraz Sośnica-Makoszowy (zagospodarowuje 95,36 procent).
W jaki sposób przekłada się to na produkcję energii elektrycznej?
Kompania Węglowa w latach 2009-2012, wykorzystując zabudowane silniki zasilane metanem ujętym przez powierzchniowe stacje odmetanowania, wytworzyła ponad 100 tysięcy megawatogodzin energii elektrycznej oraz zutylizowała 14,5 miliona metrów sześciennych metanu w tak zwanych świeczkach gazowych. Otrzymane w wyniku tych działań jednostki zredukowanej emisji ERU, w ilości około 446 tysięcy, zostały sprzedane partnerowi japońskiemu w ramach umowy Joint Implementation (Wspólnych Wdrożeń). W ten sposób inwestując lokalnie w instalacje do ujęcia i gospodarczego wykorzystania metanu, Kompania Węglowa osiągnęła efekt w skali globalnego ograniczenia emisji gazu cieplarnianego - metanu.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
