Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznało Narodowemu Centrum Badań Jądrowych w Świerku dodatkowe środki na wynagrodzenia. Pozwolą one na doraźne opanowanie trudnej sytuacji instytutu - poinformował dyrektor NCBJ prof. Grzegorz Wrochna.
Dyrektor NCBJ powiedział, że instytut w Świerku otrzymał we wtorek decyzję MNiSW o przyznaniu dodatkowych środków w wysokości ponad 3,3 mln zł. Wrochna zaznaczył, że wystarczy to na wypłacenie pracownikom zaległej "trzynastki" i uzupełnienie środków na wynagrodzenia na kolejne dwa miesiące. We wrześniu MNiSW ma rozpatrywać wniosek NCBJ o kolejne zwiększenie dotacji, aby umożliwić instytutowi funkcjonowanie do końca roku.
W lipcu NCBJ alarmowało, że - mimo iż instytut ma duże środki na inwestycje - to nawet w ciągu kilku miesięcy może mu zabraknąć pieniędzy na wynagrodzenia dla pracowników. Aby temu zapobiec, dyrektor centrum zaskarżył w sądzie administracyjnym decyzję resortu nauki o wysokości przyznanej centrum dotacji statutowej.
NCBJ zatrudnia prawie 1100 pracowników. Powstało w 2011 r. z połączenia Instytutu Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana (IPJ) i Instytutu Energii Atomowej POLATOM (IEA). Ośrodek podlega Ministerstwu Gospodarki, a jego działalność badawczą - w tym wypłaty dla znacznej części pracowników - finansuje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Trzeba przyznać, że MNiSW wykazało bardzo dużo dobrej woli w tej sprawie, ale rozwiązania, które udało się znaleźć są tylko doraźne. Sprawa finansowania działalności NCBJ w dłuższej perspektywie jest nadal nierozwiązana, w związku z czym musimy utrzymać naszą skargę do sądu administracyjnego dotyczącą interpretacji przepisów dotyczących dotacji - przyznał Wrochna.
Dyrektor instytutu uważa, że aby sytuacja jego instytutu się ustabilizowała, na dłuższą metę konieczne są zmiany systemowe.
- Obecny podział pozauczelnianych jednostek naukowych na instytuty badawcze i instytuty PAN jest już nieco archaiczny i nie sprawdza się w dobie dużych projektów międzynarodowych. Jeśli polska nauka chce skutecznie konkurować i efektywnie współpracować z partnerami zagranicznymi, musi posiadać odpowiedniki takich jednostek, jak niemieckie DESY w Hamburgu, GSI w Darmstadt, francuskie ośrodki CEA, hiszpański CIEMAT czy amerykańskie National Labs.
Wrochna podkreślił, że konsorcja mniejszych jednostek nie dadzą rady pełnić roli takiej jak te duże, ważne zagraniczne jednostki.
- Dopiero silne "laboratorium narodowe", wspólnie z wyższymi uczelniami, może tworzyć trzon konsorcjum, które ma ambicje co najmniej europejskie - uważa naukowiec.
Zdaniem dyrektora NCBJ takie "laboratorium narodowe" powinno charakteryzować się infrastrukturą badawczą o znaczeniu co najmniej krajowym, a nawet powinno być znaczące w skali europejskiej. Poza tym, w ośrodku takim powinno się prowadzić szerokim spektrum badań: od badań podstawowych, poprzez stosowane, do konkretnych wdrożeń. Jednostka powinna też mieć odpowiednią "masę krytyczną": duży personel, własny teren z możliwościami rozbudowy infrastruktury badawczej, a także stabilny budżet umożliwiający realizację ambitnych projektów długoterminowych.
- MNiSW dostrzega konieczność modyfikacji systemu finansowania jednostek naukowych i rozpoczęło prace nad nowelizacją ustawy o finansowaniu nauki. Na ręce minister Barbary Kudryckiej przesłałem swoje propozycje i mam nadzieję, że znajdą one uznanie - zaznaczył dyrektor instytutu w Świerku.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
