Rozmowa z prof. Józefem Dubińskim, naczelnym dyrektorem Głównego Instytutu Górnictwa.
1 stycznia 2008 roku w polskiej nauce górniczej nastąpi przełom. W jeden podmiot połączone zostaną Główny Instytut Górnictwa, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla i Poltegor Instytut.
– Ministerstwo Gospodarki, któremu podlegają te instytuty, od pewnego czasu dąży do zrestrukturyzowania podlegających sobie około stu jednostek badawczo-rozwojowych. Aby miały one silną pozycję i były konkurencyjne na rynku europejskim, podlegać będą konsolidacji.
Proces łączenia dotyczyć będzie podmiotów posiadających wspólny mianownik, na przykład obszar działania lub branżę, dla której pracują. W przypadku naszego instytutu takim mianownikiem jest węgiel. Istnieją trzy instytuty, które zajmują się węglem w szeroko rozumianym znaczeniu: GIG specjalizuje się w metodach, technologiach i technikach odnoszących się do węgla kamiennego, Instytut Górnictwa Odkrywkowego Poltegor we Wrocławiu specjalizuje się w węglu brunatnym i górnictwie surowców skalnych, a IChPW w Zabrzu jest wiodącą jednostką w zakresie specjalistycznego przetwórstwa węgla.
Jak wyglądał harmonogram prac związanych z konsolidacją?
– Minister gospodarki połączeniu tych trzech jednostek zdecydował przed rokiem, powołano wówczas komisję opracowującą warunki, która swoją działalność zakończyła w maju. Od czerwca do października trwały uzgodnienia międzyresortowe, a z datą 19 października ukazało się rozporządzenie o konsolidacji. Proces ten nastąpi poprzez włączenie IChPW i Poltegoru w struktury Głównego Instytutu Górnictwa, który zachowa swą nazwę i logo.
Jakie konsekwencje będzie miał ten proces dla GIG, jak przełoży się na codzienną praktykę i pracę instytutu?
– W rozporządzeniu znajduje się rozdział poświęcony zakresowi działania instytutu, który w pełni uwzględnia zadania realizowane przez nas w przeszłości i planowane do realizacji w najbliższym czasie. Wymieniona jest więc działalność górnicza od podstaw, zarówno w górnictwie podziemnym jak i odkrywkowym. Szeroko rozpisana jest działalność dotycząca przetwórstwa węgla w różnych aspektach, a trzeba podkreślić, że technologie dotyczące tego przetwórstwa są w przybliżeniu podobne dla węgla kamiennego i brunatnego. Szereg przyszłych, wspólnych działań dotyczy szkoleń, upowszechniania wiedzy, działalności wydawniczej i patentowej, współpracy z zagranicą, działalności certyfikacyjnej i notyfikacyjnej.
Osobiście jestem przekonany, że merytoryczny zakres działania GIG-u z pewnością się rozszerzy. Z IChPW współpracujemy ściśle od paru lat w zakresie problemów związanych ze zgazowaniem węgla, czy produkcją paliw płynnych (GIG ma tu przecież doświadczenie praktyczne), technologii przechwytywania i składowania pod ziemią dwutlenku węgla. Gdyby nie doszło do tej konsolidacji, nasze kontakty i tak zakończyłyby się prawdopodobnie podpisaniem porozumienia o bardziej ścisłej współpracy. Przy naszym potencjale kadrowym i sprzętowym oraz międzynarodowych kontaktach, jestem zdania, że możemy też znacząco wzbogacić ofertę badań i usług eksperckich Poltegoru.
Do tej pory istniało między nami dżentelmeńskie porozumienie, że nie wkraczamy na teren zarezerwowany dla węgla brunatnego. Wierzę w to, że połączenie jednostek musi spowodować efekt synergii, nasza oferta będzie bogatsza, każdy z podmiotów na tym procesie zyska, a przecież górnictwo odkrywkowe ma przed sobą w Polsce co najmniej stuletnią perspektywę działalności.
GIG stanie się ośrodkiem, dla którego w Polsce nie będzie przeciwwagi i konkurencji?
– To prawda, nie ma innych takich jednostek badawczo-rozwojowych. Zawsze konkurencją w pewnym stopniu są wyższe uczelnie, ale ich podstawowym zadaniem jest przede wszystkim dobre kształcenie studentów. Wykonywane przez nas prace to zadania w większości ściśle praktyczne, realizowane w pod ziemią, w terenie, wymagające specjalistycznej aparatury, kadry inżynierskiej i technicznej oraz określonej logistyki.
Uczelnie, moim zdaniem, nie mają aktualnie na tyle rozwiniętych tych obszarów, aby tego typu prace prowadzić w sposób ciągły.
Zarządzanie takim rozproszonym terytorialnie podmiotem będzie z pewnością dużym wyzwaniem?
– Od kilku miesięcy prowadzimy już do tego przygotowania. Pierwsze miejsce w harmonogramie konsolidacji zajmują sprawy ekonomiczno-finansowe i księgowe. Od początku roku instytut musi działać, tak jak to miało miejsce przed konsolidacją. Na drugim miejscu znajdują się sprawy kadrowe związane z obsługą pracowników. Kolejna ważna kwestia, to zgranie planów naukowo-badawczych i opracowanie wspólnych już zadań strategicznych.
Priorytetową sprawą jest też komunikacja, wiążąca się ze wspólną siecią informatyczną. Mamy w tym zakresie praktykę związaną z Kopalnią Doświadczalną Barbara w Mikołowie. W przyszłym tygodniu rozmawiać będziemy z firmą oferującą nam usługę telekonferencji. Fizyczne przemieszczanie się pomiędzy trzema miastami będzie na pewno ograniczone do minimum. Kolejne ważne kwestie to controlling finansowy, administrowanie majątkiem, system zarządzania czy marketing.
W pierwszej połowie stycznia przeprowadzić musimy również wybory do Rady Naukowej, bowiem obecnie działające rady tracą swoją podmiotowość 31 grudnia.
Sprawą najbardziej interesującą pracowników jest restrukturyzacja zatrudnienia.
– Działalność każdej komórki organizacyjnej będzie analizowana pod kątem ewentualnego pokrywania się kompetencji w pozostałych jednostkach. W wielu przypadkach, dotyczących na przykład takich działów, jak kadry czy marketingu, utworzona zostanie wspólna jednostka organizacyjna.
Jeśli chodzi o zakłady badawcze, zidentyfikowaliśmy dwa, których zakres prac w GIG i IChPW w pewnym stopniu się zazębia i najprawdopodobniej będziemy dążyć do ich połączenia. Absolutnie nie zamierzamy wkraczać drastycznie w dotychczasową strukturę organizacyjną i nie myślimy również o redukcji zatrudnienia, wręcz przeciwnie.
Dwa projekty wiodące, tworzone przez GIG Centrum Badawczo-Szkoleniowo-Edukacyjne, Czystych Technologii Węglowych oraz Inteligentnej Koksowni XXI wieku realizowany przez IChPW, wymagać będą jeszcze mocniejszego wsparcia kadrowego i nowych, młodych pracowników o wysokich kwalifikacjach.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
