W największym polskim zamku w Malborku, w pomieszczeniu będącym w przeszłości sypialnia wielkiego mistrza, ujrzeć można na ścianie wizerunek świętej Barbary, patronki górników. Czy to znaczy, że zakon krzyżacki prowadził w okolicy prace wydobywcze? Okazuje się, że powód jest inny.
Święta Barbara znana jest jako patronka górników, od 2009 r. także jako patronka Starachowic. Kojarzona jest również z Rudą Śląską, w której herbie widnieje od końca XX w. Z innych względów czczona była w Malborku.
- Barbara – męczennica z czasów pierwszych chrześcijan, dziewica, która poznawszy prawdziwą wiarę wolała zginąć niż się jej wyrzec – należała do najważniejszych świętych czczonych w średniowiecznej Europie. Jej patronat obejmował przede wszystkim grupy zawodowe wykonujące zajęcia niebezpieczne, związane z żywiołem. Do takich zaliczali się górnicy, ale też rybacy czy flisacy. Barbara była również patronką dobrej śmierci i należała do grona tak zwanych 14 Świętych Wspomożycieli, uważanych za niezwykle "skutecznych" w chorobach i nieszczęściu i otaczanych szczególną czcią - wyjaśnia Monika Czapska z Muzeum Zamkowego w Malborku.
W tym roku mija siedemset czterdzieści lat, odkąd rozpoczęto budowę zamku krzyżackiego w Malborku. Po prawdzie dłużej był on zamkiem polskim, niż krzyżackim. Do zakonu krzyżackiego należał od czasu rozpoczęcia budowy w 1280 r. do 1457 r., kiedy to stał się rezydencją królów polskich. Taką funkcję pełnił do 1772 r. Mało osób wie, że w malborskim zamku przechowywane były relikwie świętej Barbary.
- W Prusach kult świętej Barbary propagowali Krzyżacy, za sprawą których urósł on do rangi niemal państwowej. Zakon posiadał jej relikwie, tzw. herma czerwińska, zdobyte na Świętopełku w Sartowicach, przechowywane w Chełmnie (zamek w Starogrodzie), a potem także w Malborku. Wielki Mistrz, Luther z Brunszwiku poświęcił św. Barbarze wierszowany poemat. Cztery święte niewiasty w sypialni wielkiego mistrza to przedstawienia Virgines Capitales - męczenniczek z pierwszych wieków chrześcijaństwa: Barbary, Małgorzaty, Katarzyny i Doroty. Zazwyczaj wyobrażano je w towarzystwie NMP, często umieszczano w snycerskich ołtarzach, gdzie towarzyszyły centralnej figurze Madonny z Dzieciątkiem i wyobrażeniom apostołów na skrzydłach. Takie nastawy nazywa się ołtarzami Czterech Świętych Dziewic. W państwie zakonnym nastawy takie były niezwykle popularne, a ich wymowa ideowa była eklezjologiczna - głosiły Triumf Kościoła i ewokowały myśl o Niebiańskiej Jerozolimie - informuje Monika Czapska z Muzeum Zamkowego w Malborku.
Zamek w Malborku od 1961 r. jest siedzibą Muzeum Zamkowego. W 1994 r. uznany został w Polsce za pomnik historii. Trzy lata później wpisano go na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
