Od złożenia kwiatów pod pomnikiem Porozumienia Jastrzębskiego rozpoczęły się w czwartek, 3 września, regionalne obchody 40. rocznicy powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność.
Pomnik znajduje się na placu im. Tadeusza Jedynaka przed kopalnią Zofiówka (wówczas Manifest Lipcowy) w Jastrzębiu-Zdroju, w której 3 września 1980 r. podpisano Porozumienie Jastrzębskie. Kończyło ono strajk w kopalni.
Kwiaty złożyły delegacje: prezydium Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ Solidarność z przewodniczącym Dominikiem Kolorzem, przewodniczący Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność” Jarosław Grzesik, szefem Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego „S” Bogusławem Hutkiem i Solidarności z JSW oraz kopalni Zofiówka. Nie zabrakło delegacji Zarządu Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Obecni byli parlamentarzyści, samorządowcowcy i mieszkańcy miasta.
W Porozumieniu Jastrzębskim potwierdzono ustalenia gdańskie. Zniesiono 4-brygadowy system pracy w górnictwie (oznaczał on konieczność pracy 7 dni w tygodniu). Ponadto władze zobowiązały się do przedstawienia Sejmowi PRL projektu obniżenia wieku emerytalnego w górnictwie. Ważnym ustaleniem było wprowadzenie od 1 I 1981 wolnych wszystkich sobót i niedziel (w intencji przedstawicieli władz zapis dotyczył jedynie górników, ale w tekście porozumienia jasno tego nie zaznaczono, co spowodowało na początku 1981 konflikt o wolne soboty). Przedstawiciele rządu zgodzili się też na realizację szeregu postulatów socjalno-bytowych, m.in. wpisanie pylicy płuc do wykazu chorób zawodowych.
Ze strony Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego dokument podpisali: Jarosław Sienkiewicz (przewodniczący), Stefan Pałka i Tadeusz Jedynak (wiceprzewodniczący), Jan Jarliński, Piotr Musiał, Andrzej Winczewski, Marian Kosiński, Roman Kempiński, Mieczysław Sawicki, Kazimierz Stolarski, Ryszard Kuś, Wacław Kołodyński, Władysław Kołduński, Grzegorz Stawski, a ze strony rządowej: wicepremier Aleksander Kopeć, z-ca członka Biura Politycznego i sekretarz KC PZPR Andrzej Żabiński, minister górnictwa Włodzimierz Lejczak, sekretarz KW PZPR w Katowicach Wiesław Kiczan, podsekretarz stanu w Ministerstwie Górnictwa Mieczysław Glanowski, I z-ca wojewody katowickiego Zdzisław Gorczyca, rektor Politechniki Śląskiej Jerzy Nawrocki.
Pomnik został odsłonięty 28 lub 29 sierpnia 1981 r. w pierwszą rocznicę podpisania porozumienia jastrzębskiego. Obelisk autorstwa górnika Joachima Paruzela otrzymał nazwę „Trzy Ogniwa” symbolizujące trzy miasta, w których zawarto porozumienia społeczne: Gdańsk, Szczecin i Jastrzębie. Pomnik poświęcił ks. bp Herbert Bednorz w obecności tysięcy górników i związkowców. U schyłku PRL pomnik stanowił ważne miejsce manifestacji solidarnościowych.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
