Choć w środowisku zawodowym nie brakuje określania różnic, które cechują style zarządzania kobiet i mężczyzn, to skuteczność w biznesie nie ma płci, a większość uprzedzeń wynika z kierowania się stereotypami. Patrzenie na zatrudnionych wyłącznie przez pryzmat kompetencji to rozwiązanie korzystne zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Stawiając na równe traktowanie, łatwiej jest bowiem pozyskać i zatrzymać wykwalifikowanych specjalistów. Płeć nie ma znaczenia – tym bardziej że kobiety czerpią z pracy podobną satysfakcję jak mężczyźni i mają równie wysokie aspiracje - wynika z raportu „Kobiety na rynku pracy” przygotowanego przez Hays Poland.
Z tegorocznego badania Hays Poland wynika, że kobiety są w podobnym stopniu zadowolone z zajmowanego obecnie stanowiska jak mężczyźni. Ten pozytywny trend obserwujemy od zeszłego roku. Wcześniej odsetek kobiet deklarujących swoje zadowolenie z zajmowanego stanowiska był niższy niż w przypadku mężczyzn. W tym roku kobiety – nawet nie zajmując jeszcze stanowisk, które świadczą dla nich o sukcesie zawodowym – dobrze oceniają swoje zadowolenie z pracy zawodowej i pozycję w firmach.
Kobiety demonstrują również coraz większy apetyt na sukces, dzięki czemu również w tym obszarze coraz mniej różnią się od swoich kolegów. W tym roku panie nawet częściej niż mężczyźni wskazywały stanowisko dyrektorskie jako oznaczające dla nich sukces. To duża zmiana względem ubiegłych lat, kiedy to stanowiska liderów, dyrektorów i zarządzających wskazywane były najczęściej przez panów. Panie ograniczały wówczas swoje aspiracje do ról specjalistycznych, menedżerskich i związanych z kierowaniem niewielkim zespołem.
Nieocenione wsparcie
Pozytywne zmiany względem zeszłego roku obserwujemy w zakresie planowania ścieżki kariery. To w dużej mierze efekt rozwiązań wprowadzanych coraz chętniej przez firmy. W rezultacie odsetek pracowników – zarówno kobiet, jak i mężczyzn – posiadających opracowany plan kariery sukcesywnie rośnie. W tym roku aż 76 proc. panów i 74 proc. pań potwierdza, że posiada przynajmniej częściowo opracowaną ścieżkę zawodową, którą chce podążać. Odwaga w myśleniu o swojej karierze wynika również z obserwowanego przez nich wsparcia ze strony organizacji.
Niestety obok zwiększającej się liczby pracowników świadomie planujących swoje kariery, na rynku wciąż pozostają zatrudnieni, dla których wsparcie przełożonego okazuje się niedostępne, niewidoczne lub niewystarczające. Z tegorocznego badania wynika, że co trzeci pracownik nie dostrzega pomocy w realizacji swoich celów albo nie wie, na co może liczyć ze strony firmy. – Nieznajomość istniejących rozwiązań i niewystarczająca komunikacja to ogromna strata dla firm – podkreśla Dorota Nakonieczna, HR Business Partner w Hays Poland. – Wiele organizacji inwestuje w rozwój pracowników, nie nadając jednak wystarczającego znaczenia tym inicjatywom w swojej komunikacji - dodaje.
Firmy najczęściej oferują pracownikom udział w zewnętrznych kursach i szkoleniach. Pozytywnym sygnałem jest to, że pracownicy bez względu na płeć mają taką samą szansę na kształcenie i zdobywanie nowych umiejętności. W tym roku również kobiety – tak samo często jak mężczyźni – mówią o otrzymywanym wsparciu w postaci doradztwa w planowaniu kariery i programów mentoringowych.
Nie zawsze równe szanse
Pomimo iż kobiety i mężczyźni deklarują podobne ambicje, poziom satysfakcji czy sposoby realizacji planów kariery, to nadal w zależności od płci opinie o równych szansach w miejscu pracy bardzo się różnią. W tym roku tylko 42 proc. kobiet i aż 70 proc. mężczyzn uznało, że pracownicy o podobnych kwalifikacjach mają równe szanse na awans, niezależnie od płci. Różnica w postrzeganiu równości w miejscu pracy jest nadal znacząca, choć rokrocznie zmniejsza odsetek kobiet dostrzegających jej brak. Podobnie wygląda poczucie sprawiedliwego wynagrodzenia. Kobiety zdecydowanie częściej niż mężczyźni uważają, że płeć determinuje poziom wynagrodzenia.
Przekonanie o nierównych szansach jest w dużej mierze związane przeszkodami, jakich z powodu płci pracownicy doświadczyli w życiu zawodowym. W tegorocznym badaniu doświadczenie takich trudności na ścieżce kariery zadeklarowało 53 proc. kobiet oraz 22 proc. mężczyzn. W obu przypadkach odsetek jest wyższy niż w roku ubiegłym.
Kobiety wśród przeszkód najczęściej wymieniają szeroko rozumiane faworyzowanie mężczyzn. Ponad połowa uczestniczek badania zmierzyła się z przejawami dyskryminacji ze względu na płeć i zakładanie mniejszej dyspozycyjności pań w biznesie. Obserwowały również krzywdzące kierowanie się stereotypami w podejmowaniu decyzji o zatrudnieniu lub awansie. Zgodnie wskazywały na brak zaufania do kwalifikacji oraz brak wsparcia przełożonych w budowaniu autorytetu. Co trzecia kobieta doświadczyła obaw firmy przed zatrudnieniem kobiet. Uczestniczki badania podkreślały niesprawiedliwe postrzeganie kobiet jako emocjonalnych, nadwrażliwych i pozbawionych wiedzy technicznej. Zaznaczały również, że w firmach istnieją „szklane sufity” i stanowiska, powyżej których nie zasiadają kobiety oraz realne trudności „przebicia się” w branżach i na stanowiskach tradycyjnie postrzeganych jako męskie. Co ciekawe, wiele uczestniczek badania wskazało, że przeszkody w ich karierze dyktowane były również przez kobiety – przełożone, zarządzające, reprezentantki działu HR.
Mężczyźni patrzą na trudności wynikające z płci z nieco innej perspektywy. Wskazują na konieczność zapewnienia parytetów w firmie, co prowadzi do faworyzowania kobiet i nie pozwala mężczyznom kandydować na określone stanowiska. W wielu przypadkach odbierali taką politykę jako krzywdzącą – skoncentrowaną na płci, a nie kompetencjach.
Przyjazny rynek pracy
Nierówne traktowanie kobiet i mężczyzn, o którym mówią uczestnicy badania Hays Poland, to głównie skutek nieprawidłowości, przekonań i stereotypów na temat kobiet na rynku pracy, funkcjonujących w społeczeństwie. 54 proc. kobiet i 76 proc. mężczyzn uważa bowiem, że polski rynek pracy to miejsce coraz bardziej dostępne i przyjazne dla kobiet. – Pracownicy, którzy doceniają otwartość rynku pracy, podkreślają przykłady firm, które stawiają na budowanie przyjaznego miejsca pracy i różnorodnego, efektywnego zespołu – mówi Charles Carnall, dyrektor zarządzający Hays Poland. – Wiele pozytywnych zmian widzimy zarówno w zakresie wspierania kobiet przez pracodawców, ale też w ramach własnej motywacji do budowania kariery i bycia przykładem dla innych.
W jakim kierunku powinien zmierzać polski rynek pracy? Na pewno ocena pracowników przez pryzmat posiadanych przez nich kompetencji powinna być standardem. Z pewnością również powinniśmy dążyć do tego, by aktywność kobiet rosła. W biznesie sprawdzają się organizacje, w których jest duże zróżnicowanie płci, wieku i kompetencji. Dzięki temu ludzie, naturalnie różniący się od siebie, mogą się nawzajem uzupełniać.
– Przyczyn nierówności na rynku pracy nie można sprowadzać do złej woli pracodawcy, który celowo dyskryminuje kobiety. W dużej mierze wynika to z czynników, które jako stereotypy tkwią w nas samych, kulturze, procesie wychowania. A skoro przyczyny pewnej nierówności są głęboko zakorzenione, to wiele czasu zajmuje zmiana na lepsze – podsumowuje Charles Carnall z Hays.
Przygotowany przez Hays Poland raport „Kobiety na rynku pracy” powstał na bazie odpowiedzi zebranych od kwietnia do maja 2019 r. Publikacja przedstawia wyniki ankiety internetowej, w której udział wzięło 8 320 kobiet i mężczyzn.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
