Uruchomienie funduszu termomodernizacyjnego na przedsięwzięcia poprawy energetycznej domów jednorodzinnych - to główny cel uchwalonej w piątek, 9 listopada, przez Sejm ustawy. Nowela pozwoli uruchomić w przyszłych latach setki milionów złotych na termomodernizację. Posłowie wprowadzili też do przepisów podatkowych ulgę na termomodernizację budynków jednorodzinnych.
Nowelizację ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów poparło 412, jeden poseł był przeciw, wstrzymało się czterech. Teraz ustawa trafi do Senatu.
Posłowie wcześniej zdecydowali, by odrzucić poprawki, jakie do noweli zaproponowała PO. Jedna z nich mówiła o tym, że realizacja przedsięwzięć niskoemisyjnych obejmie nie mniej niż 2 proc. i nie więcej niż 12 proc. łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy.
Termonodernizacja jednorodzinnych domów dla biedniejszych za darmo
Nowela wprowadza szereg rozwiązań, które umożliwią termomodernizację jednorodzinnych budynków mieszkalnych zamieszkiwanych przez osoby dotknięte problemem ubóstwa energetycznego i wymianę lub likwidację niespełniających standardów emisyjnych urządzeń grzewczych w postaci kotłów na paliwo stałe. Osoby, na rzecz których realizowane będą powyższe przedsięwzięcia, co do zasady nie będą ponosiły jakichkolwiek kosztów z tytułu takiej wymiany. Przepisy jednak dopuszczają możliwość ustalenia przez gminę zasad wniesienia wkładu własnego przez beneficjenta przedsięwzięcia niskoemisyjnego w postaci pracy wykonywanej na rzecz gminy lub innego wkładu w wysokości nieprzekraczającej 10 proc. szacowanej wartości przedsięwzięcia niskoemisyjnego.
Konieczny program osłonowy dla "ubogich energetycznie" i walka ze smogiem
Podczas prac w Sejmie minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz tłumaczyła, że od kilku lat polskie miasta są w czołówce najbardziej zanieczyszczonych aglomeracji. W 2016 roku 33 miasta były na liście 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie, a w 2018 r. było już ich 36. Według raportów z powodu zanieczyszczenia powietrza umiera przedwcześnie 46 tys. osób.
W swoich raportach Najwyższa Izba Kontroli wskazała, że konieczne jest m.in. stworzenie programu osłonowego dla odbiorców "ubogich energetycznie" tj. odbiorców, którzy mają problemy z zapewnieniem podstawowych potrzeb energetycznych w zakresie ogrzewania ze względu na niskie dochody i zły stan budynków.
Ponad pięć milionów budynków w bardzi niskim standardzie cieplnym
Emilewicz dodawała, że w raportach KE wskazuje się, że modernizacja budynków mieszalnych połączona z wymiana źródła ciepła powinna być systemowym narzędziem poprawy jakości powietrza w Polsce. Z raportów tych wynika, że 2/3 rodzinnych domów, których liczbę szacuje się na 5,5 mln - to budynki nieocieplone bądź z niskim standardem ocieplenia. A to właśnie emisja z tych domów jest źródłem fatalnej jakości powietrza w Polsce - tłumaczyła minister.
Trzy czwarte ubogich energetycznie mieszka w domach jednorodzinnych
Z raportu Instytutu Badań Strukturalnych wynika również, że 75 proc. gospodarstw domowych zaliczanych do "ubóstwa energetycznego" (ok. 853 000) zamieszkuje w domach jednorodzinnych, a 87 proc. z nich jest zlokalizowanych w miejscowościach liczących mniej niż 100 tys.
Emilewicz wskazywała, że nowela pozwoli uruchomić pieniądze na termomodernizację skierowaną do 12 proc. ludności Polski dotkniętej ubóstwem energetycznym, zamieszkującej głównie obszary wiejskie i małe miasta.
Termomodernizacja i wymiana pieców zadaniem gminy
Zgodnie z nowelą, planowanie i realizacja termomodernizacji oraz wymiany pieców będzie zadaniem gminy. Co do zasady osoba, która będzie realizowała przedsięwzięcie niskoemisyjne w budynku jednorodzinnym nie poniesie z tego tytułu żadnej opłaty. Gminny program niskoemisyjny w 70 proc. finansowany będzie z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, a w 30 proc. przez gminę w przypadku miast do 100 tys. mieszkańców (w przypadku miast powyżej 100 tys. mieszkańców udział gminy musi być powyżej 30 proc.). Oszacowano, że termomodernizacja jednego domu to koszt ok. 53 tys. zł brutto.
Ulga w przepisach podatkowych
Sejm uchwalił także w piątek nowelizację przepisów podatkowych, wprowadzając do nich ulgę związaną z inwestycjami w termomodernizację budynków jednorodzinnych. Posłowie zgodzili się na poprawkę PiS zwiększającą odpis podatkowy wobec pierwotnej propozycji rządu.
Za uchwaleniem nowelizacji głosowało 397 posłów, przeciw było 14, a trzech wstrzymało się od głosu.
Przyjęto jedną poprawkę PiS. Zgodnie z nią "podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego ma prawo odliczyć od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2, wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 10, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek".
Odliczenie wydatków bez ograniczenia
Według uzasadnienia do poprawki złożonej przez Tadeusza Cymańskiego (PiS) tym samym zniesione zostanie ograniczenie dotyczące wysokości odliczenia (wcześniej była mowa o 23 proc. poniesionych wydatków), co ma dodatkowo zachęcić podatników do podjęcia decyzji o rozpoczęciu inwestycji termomodernizacyjnych.
Sejm odrzucił natomiast poprawkę PO, która miała zrekompensować samorządom ubytek dochodów związany z wprowadzeniem ulgi. Poprawka zakładała zwiększenie udziału samorządów we wpływach podatkowych.
Nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przygotowało Ministerstwo Finansów.
Uprawnieni płatnicy PIT płacący według stawki 19 proc.
Zgodnie z ustawą z nowej ulgi będą mogli skorzystać płatnicy podatku PIT opłacający podatek według skali podatkowej, płacący 19 proc. liniową stawkę podatku oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, którzy są właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych i ponoszą wydatki na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych.
Ulga termomodernizacyjna ma polegać na odliczeniu od dochodu (przychodu) wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Wskutek poprawki PiS odliczeniu od dochodu (przychodu) mają podlegać wszystkie wydatki na termomodernizację, przy czym ogólna kwota odliczeń nie będzie mogła przekroczyć 53 tys. zł, bez względu na liczbę realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych latach.
Jak wskazano w komunikacie CIR po przyjęciu projektu przez rząd, ulgą nie będą objęci podatnicy, którzy korzystali z innej pomocy państwa na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, np. otrzymali dotacje ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska (w zakresie wydatków sfinansowanych z tych dotacji).
Nowela upoważnia ministra inwestycji i rozwoju, aby razem z ministrami: środowiska, przedsiębiorczości i technologii oraz finansów określił rodzaje materiałów budowlanych, urządzeń i usług, związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, które będą objęte ulgą. Nowe rozwiązanie ma wejść w życie 1 stycznia 2019 r., z ulgi będzie można skorzystać w rozliczeniu podatkowym za ten rok, czyli składanym w 2020 r.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
